9. Hukuk Dairesi 2015/16303 E. , 2018/12241 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2015/16303 E. , 2018/12241 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ

DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalılardan ... Elektrik Dağıtım A.Ş. vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

YARGITAY KARARI

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin 01/04/1992-31/07/2013 tarihleri arasında yüklenici firmalar nezdinde ... A.Ş.'nin sayaç okuma görevlisi olarak çalıştığını, son yüklenici firma olan ... Elektrik ile ... arasındaki sözleşmenin bitim tarihi olan 31/07/2013 tarihinde iş akdinin feshedildiğini, kimi çalışanların özelleştirme sonrasında ...'a çağrılarak kıdem tazminatlarının ödendiğini ancak müvekkiline böyle bir çağrıda bulunulmadığını ve ödeme de yapılmadığını ileri sürerek, kıdem tazminatı, fazla mesai ücreti, hafta tatili ücreti, yıllık izin ücreti ve diğer işçilik alacaklarının davalılardan tahsilini istemiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ... vekili, davacı tarafından talep edilen işçilik alacaklarının zamanaşımına uğradığını, davanın öncelikle zamanaşımı ve husumet nedeniyle reddine karar verilmesi gerektiğini, dava dilekçesinin usul hukuku açısından kabul edilemez nitelikte olduğunu, zira davacının alacağının bordrolarında açıkça görülebileceğini, basit bir hesapla kıdem tazminatı, yıllık ücretli izin alacağı gibi miktarların hesaplanabileceğini, bu konudaki kanun hükümlerinin açık olduğunu, davacının fazlaya ilişkin haklarını saklı tutarak kısmi dava açmasına muvafakatleri bulunmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Davalı ... Elektrik Şirketi, davaya karşı cevap dilekçesi sunmamıştır.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davacının ...’tan el bilgisayarı ile endeks okuma işini ihale ile üstlenen alt işverenler nezdinde uzun yıllardan beri birbiri ardına kesintisiz çalışmayı sürdürdüğü, bu alt işverenlerle asıl işveren arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğu, davacının da başından beri ... işçisi olduğu, gerçek işverenin ... olarak saptandığı, endeks okuma işinin niteliği gereği de belirli süreli iş sözleşmesi yapılmasını gerektiren objektif nedenlerin olmadığı dikkate alındığında davacının ...'taki çalışmasının belirsiz süreli hizmet akdine dayalı olduğu, iş sözleşmesinin kıdem tazminatının ödenmesini gerektirir şekilde davalı işverenlikçe sona erdirildiği gerekçesiyle, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davalı ...Ş. vekili temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalı ...Ş. vekilinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Taraflar arasında uyuşmazlık, işçinin kullandırılmayan izin sürelerine ait ücretlere hak kazanıp kazanmadığı noktasında toplanmaktadır.
4857 sayılı İş Kanununun 59. maddesinde, iş sözleşmesinin herhangi bir nedenle sona ermesi halinde, işçiye kullandırılmayan yıllık izin sürelerine ait ücretlerin son ücret üzerinden ödeneceği hükme bağlanmıştır. Yıllık izin hakkının ücrete dönüşmesi için iş sözleşmesinin feshi şarttır. Bu noktada, sözleşmenin sona erme şeklinin ve haklı nedene dayanıp dayanmadığının önemi bulunmamaktadır.
Yıllık izinlerin kullandırıldığı noktasında ispat yükü işverene aittir. İşveren yıllık izinlerin kullandırıldığını imzalı izin defteri veya eşdeğer bir belge ile kanıtlamalıdır. Bu konuda ispat yükü üzerinde olan işveren, işçiye yemin teklif edebilir.
Somut uyuşmazlıkta; dava dilekçesinde, davacıya çalıştığı süre içerisinde doğru dürüst yıllık izin kullandırılmadığı, kullandırılmayan izin ücretlerinin de ödenmediği belirtilerek yıllık ücretli izin defteri incelenerek ödenmeyen izin ücretlerinin tespiti ile bunların ödenmesi talep edilmiştir.
Mahkemece, dava dilekçesindeki açıklamalar karşısında davacı asil isticvap edilerek kullanılan yıllık izinler tespit edilip kullanılmayan yıllık izin karşılığı ücretlerin hüküm altına alınması gerekirken tüm çalışma dönemi üzerinden yıllık izin ücretinin hesaplatılıp hüküm altına alınması hatalıdır.
3-Dava dilekçesinin talep ve sonuç kısmında “diğer işçilik alacakları” adı altında Toplu İş Sözleşmesinden kaynaklanan ayni ve nakdi ödemelere ilişkin alacakların tahsili talep edilmiş, mahkemece bu alacaklar davacıya açıklatılmamış, hüküm fıkrasında “TİS'den kaynaklanan diğer işçilik alacakları” denilerek alacakların tahsiline karar verilmiştir.
Mahkemece; “diğer işçilik alacakları” adıyla talep edilen alacakların hangi alacaklar olduğu ve ne miktarlarda istendiği hususlarında dava ve ıslah dilekçeleri bakımından 6100 sayılı HMK’nın 31. maddesindeki hakimin davayı aydınlatma ödevi kapsamında davacıdan açıklama istenilip sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi aynı Yasa’nın 297. maddesine aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 31.05.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.