9. Hukuk Dairesi 2017/23239 E. , 2018/9877 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2017/23239 E. , 2018/9877 K.


'İçtihat Metni'



MAHKEMESİ : ... ASLİYE (İŞ) HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalılar vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

YARGITAY KARARI

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının haksız fesih sebebiyle işe iadesine , 4 aylık ücret alacağı , başvurusuna rağmen davacının işe başlatılmaması halinde 4 ile 8 ay arasında aylık ücret tutarından işe başlatmama tazminatına hükmedilmesine , fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile 100 TL yıllık izin ücretinin temerrüt tarihinden işleyecek en yüksek mevduat faizi ile birlikte tahsili , 500 TL hafta tatil ücreti ve 1000 TL fazla çalışma ücreti temerrütten itibaren başlayacak en yüksek banka mevduat faizi ile birlikte tahsilini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ... Genel Müdürlüğü vekili; davanın husumetten reddini talep etmiştir.
Davalı şirket vekili, davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, dava işe iade ve işçilik alacaklarının tahsili istemlerine ilişkin olduğu, işe iade ve işçilik alacağı taleplerinin birlikte talep edilemeyeceğinden dava sonunda işçilik alacakları yönünden tefrik kararı verildiği, davacının belirsiz süreli iş sözleşmesi ile çalıştığı, işveren vekili olmadığı, iş yerinde dosya arasında bulunan ... cevabına göre 30 işçiden fazla işçinin çalıştığı, davacının kıdeminin 6 aydan fazla olduğu, iş sözleşmesinin işveren tarafından feshedildiği, feshin İş Kanununun 19.maddesinde belirlenen usule göre yapılmadığı, feshin geçerli olmadığı ve haksız olduğu, dava devam ederken davacının yeniden işe başlatıldığı böylece işe iade işe başlatmama tazminatı konusunda karar verilmesine yer olmadığı, boşta geçen süresinin bilirkişi tarafından hesaplandığı ve dosya kapsamına uygun olduğu; sonuç olarak yargılama giderleri vekalet ücreti konusunda davanın açıldığı andaki haklılık durumuna karar verilmesi gerekeceğinden davacı yararına vekalet ücreti ve yargılama giderlerine hükmedilmesi gerektiği kabul edilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davalılar yasal süresi içinde temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
Dosyadaki bilgi ve belgelere, delillerin taktirinde bir isabetsizlik görülmemesine ve özellikle Mahkemece davacının dava sırasında işe başlatılması karşısında işe iade ve işe başlatmama tazminatı hakkında ' karar verilmesine yer olmadığına ' şeklinde karar verilmesi yerindedir.
Ancak;
1-İşe iade kararına bağlı boşta geçen süre ücreti, 4857 sayılı Yasa' nın 21. maddesine 7036 sayılı Yasa' nın 12. maddesi ile eklenen ek fıkranın yürürlüğe girmesinden önce açılan davalarda sadece tespit hükmü niteliğinde karar altına alınmalıdır. Mahkemece boşta geçen süre ücretinin tespit hükmü yerine eda hükmü şeklinde hüküm altına alınması hatalıdır.
2-Tefhim edilen bir kararda değişiklik yapılması 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na göre iki halde olanaklıdır.
Bu hallerden biri HMK. nun 304. Maddesinde düzenlenen “hükmün tashihi “, diğeri ise HMK. nun 305. Maddesinde düzenlenen “hükmün tavzihi” dir.
HMK. nun 304. Maddesinde düzenlenen “hükmün tashihi” yolu ile “ hükümdeki yazı ve hesap hataları ile diğer benzeri açık hatalar “ yine 304. Maddede belirtilen usul ile düzeltilebilir.
“Hükmün tavzihi” ise HMK. nun 305. Maddesindeki düzenlemeye göre hükmün açıklanması veya tereddüt ya da aykırılığın giderilmesidir. Tavzih usulü HMK. nun 306. maddesinde düzenlenmiştir.
Somut uyuşmazlıkta, mahkemece gerekçeli kararda davacı lehine vekalet ücretine hükmedilmediği, davacı vekilinin 06.06.2016 havale tarihli dilekçesinde; vekalet ücreti yönünden “ tashih” talebinde bulunduğu, mahkemenin 24.10.2016 tarihli kararında vekalet ücreti yönünden hükmün tashihine karar verdiği tespit edilmiştir.
Mahkeme 24/10/2016 tarihli “Tashih Şerhi” başlıklı kararında; “Mahkememizin 2015/156 Esas, 2016/148 Karar sayılı 06/04/2016 tarihli kararının hüküm kısmında 7 sıra numarasından sonra gelmek üzere '8-)Davacı kendisini bir vekil ile temsil ettirmiş olduğundan karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT'ye göre hesaplanan 1.800,00 TL vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine' şeklinde hükmün tashihine karar vermiştir.
Mahkemenin bu kararı ile yapılan “ maddi hesap hatalarının düzeltilmesi” değildir.
İlk derece mahkemesince hüküm fıkrasına “ tavzih ya da tashih “ adı altında ekleme yapılamayacağı gibi hüküm fıkrasındaki bir kısım da çıkartılamaz.
HMK. nun 304 ve 305. maddelerine aykırı şekilde hüküm fıkrasına ekleme yapılması ya da bir kısmının çıkartılması hukuk güvenliğini zedeleyici nitelikte olup, yasaktır.
Mahkemenin 2324/10/2016 tarihli “Tashih Şerhi” başlıklı kararı adı altındaki “ vekalet ücretine ilişkin hüküm fıkrası eklemeye yönelik “ kararı HMK. nun 305/2. maddesinin “ hüküm fıkrasında taraflara tanınan haklar ve yüklenen borçlar, tavzih yolu ile sınırlandırılamaz, genişletilemez ve değiştirilemez. “ şeklindeki emredici düzenlemesine açıkça aykırı olup, hükmün yeniden kurulması gerekmiştir.
4857 sayılı İş Yasasının 20/3 maddesi uyarınca Dairemizce aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarda açıklanan gerekçe ile;
1-Mahkemenin kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2-İş sözleşmesi feshinin geçersizliği ile davacının işe iade talebi hakkında KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA,
3- İşe başlatmama tazminatı hakkında KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA,
4- DAvacı işe başlatıldığında, fesih tarihi olan 07.04.2015 ila işe başlatıldığı 14.08.2015 tarihi arasında geçen 4 ay 7 günlük süreden sadece 4 aylık süredeki ücret ve diğer haklarının davalıların müşterek-müteselsil sorumluluğunda olması kaydı ile ödenmesi gerektiğinin tespitine,
5-Davalı Bakanlık harçtan muaf olduğundan Bakanlık aleyhine harca hükmedilmesine yer olmadığına,
6- Alınması gereken 35,90 TL karar- ilam harcından davacının yatırdığı 29,20 peşin harcın mahsubu ile bakiye 6,70 karar- ilam harcının davalı şirketten tahsili ile hazineye irat kaydına,
7- Davacının yaptığı harçlar hariç toplam 462 TL yargılama giderinin davalılardan müştereken-müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, davalıların yaptığı yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
8- Davacının yatırdığı toplam 55,40 TL. harç masrafının davalı şirketten tahsili ile davacıya verilmesine,
9-Taraflarca yatırılan gider avansının varsa kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde ve isteği halinde ilgilisine iadesine,
10- Yatırdığı temyiz harcının isteği halinde davalılara iadesine,
Kesin olarak oybirliği ile 07.05.2018 tarihinde karar verildi.