9. Hukuk Dairesi 2015/15398 E. , 2018/9373 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2015/15398 E. , 2018/9373 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ

DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraflar vekillerince istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

YARGITAY KARARI

A) Davacı isteminin özeti:
Davacı vekili, dava ve birleşen dava dilekçelerinde, davacının davalı Bakanlığa bağlı ... Donanma Komutanlığı'nda taşeron firmaların elemanı olarak çalıştığını, iş aktinin haksız feshedildiğini, davacının taşeron firma ... Gıda Ltd. Şti. nezdindeki çalışmaları için ... 2. İş Mahkemesi'nin 2011/460 esas sayılı dosyası üzerinden açılan davanın kabul edildiğini, bir kısım işçilik alacaklarının ödenmediğini ileri sürerek kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti, fazla mesai ücreti, ulusal bayram genel tatil ücreti alacaklarını istemiştir.
B)Davalı cevabının özeti:
Davalı vekili, taleplerin zamanaşımına uğradığını, müvekkiline husumet yöneltilemeyeceğini, davacının davasının öncelikle husumet yönünden reddine karar verilmesi gerektiğini, davacının işçilik alacaklarından davalı bakanlığın sorumlu tutulamayacağını, bağlı bulunduğu taşeron firmaların sorumlu bulunduğunu, iddia ve taleplerin yersiz olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
C)Yerel Mahkeme kararının özeti:
Mahkemece, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna göre, davacının davalı Bakanlığa bağlı ... Donanma Komutanlığı'nda taşeron firmaların elemanı olarak 18.06.2005-28.02.2013 tarihleri arasında yemekhanede aşçı yardımcısı olarak çalıştığı, iş aktinin davacının elemanı olduğu taşeron firma olan ... Gıda Şirketi tarafından feshedildiği, davalı işveren her ne kadar husumet itirazında bulunmuş ise de, taşeron firmalar ile davalı arasındaki hizmet alım sözleşmesi ve diğer belgeler dikkate alındığında; taşeron firmalar ile davalı arasında alt-asıl işveren ilişkisi olduğu, davalı taraf davacının iş aktini kıdem ve ihbar tazminatını gerektirmeyecek şekilde haklı olarak feshettiğini ispatlayamadığı, davacının tanıkları ve dosyadaki diğer belgeler ile fazla mesai yaptığını, genel tatillerinde çalıştığını ispatladığı, davalının bu alacakları ödediğini ispatlayamadığı, davalının yıllık izinleri kullandırdığını veya ücretlerini ödediğini ispatlayamadığı gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
D)Temyiz:
Karar süresi içinde davacı vekili ve davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
E)Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre tarafların aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Somut uyuşmazlıkta, davalı T.C. Milli Savunma Bakanlığının sorumluluğu bakımından;
Davacı, ... 2. İş Mahkemesi'nin 2011/460 Esas sayılı dava dosyası ile sadece alt işverenlerden ... Şirketi'ne karşı dava açmıştır. Eldeki dosyada talep edilen aynı alacak kalemleri o dosyada da talep edilmiştir. 2011/460 Esas sayılı davada 18/06/2005 -27/05/2011 tarihleri arası için dava kabul edilmiştir.
Eldeki 2013/325 Esas sayılı dava dosyası 08/06/2005-28/02/2013 tarihleri arası hizmet süresine ilişkindir.
Hizmet dökümüne ve bilirkişi raporuna göre davacı 27/05/2011 tarihindeki çıkışının ertesi günü yine asıl işverende işe girmiştir.
Davalı ..., asıl işveren olup sorumluluğu alt işverenin sorumluluğu kadar olacağından 2011/460 Esas sayılı dosyaya konu hizmet süresi bakımından, davalı ..., 2011/460 Esas sayılı dosya davalısının sorumlu tutulduğu alacak kalemleri ve miktarlar ile sorumlu tutulabilir, bundan fazlası ile sorumlu tutulamaz. Yani, 2011/460 Esas sayılı dosyada tespit edilenlerden daha aleyhe bir unsur, 2011/460 Esas sayılı dosyaya konu hizmet süresi bakımından davalı ... aleyhine kabul edilemez. Bu hususun gözetilmemesi hatalıdır. Bu kapsamdan olmak üzere;
Fazla mesai ücreti, ulusal bayram genel tatil ücreti bakımından, ... 2 İş Mahkemesi'nin 2011/460 Esas sayılı dosyasında örnek olarak fazla mesai 2010 yılı için hesaplanan fazla mesai saati ile eldeki 2013/325 Esas sayılı dosyada aynı dönem için hesaplanan fazla mesai saati farklıdır, yine başka bir örnek olarak eldeki 2013/325 Esas sayılı dosyada tanığa göre hesaplanan dönemler haftada 15 saat fazla mesai şeklinde hesaplanmış iken 2011/460 Esas sayılı dosyada tanığın beyanına göre Mahkeme tarafından kabul edilen yapılan hesaplama haftalık 4,5 saat fazla mesai olmuştur.
Oysa, çalışma koşulları aynı şekilde devam ettiğinden 2011/460 Esas sayılı dosyaya konu hizmet dönemi bakımından o dosyada kabul edilen hesaplamalara esas unsurlar eldeki 2013/325 Esas sayılı dosyada da aynen kabul edilmelidir.
3-Kıdem tazminatı, yıllık izin ücreti, fazla mesai ücreti, ulusal bayram genel tatil ücreti bakımından, ... 2. İş Mahkemesi'nin 2011/460 Esas sayılı dosyasında alt işverenlerden ... Şirketi 27/05/2011 tarihine kadar hesaplanan bir kısım kıdem tazminatından, yıllık izin ücreti, fazla mesai ücreti, ulusal bayram genel tatil ücretinden sorumlu tutulmasına rağmen eldeki 2013/325 Esas sayılı kararda tahsilde tekerrür olmaması gerektiğinin belirtilmemesi hatalıdır.
4-İhbar tazminatı bakımından, ... 2 İş Mahkemesi'nin 2011/460 Esas sayılı dosyasında ihbar önelinin kullandırıldığı kabul edilerek ihbar tazminatı talebi reddedilmiştir.
... 2 İş Mahkemesi'nin 2011/460 Esas sayılı dosyasında kıdem tazminatı ve yıllık izin ücretine hükmedildiği de görülmüştür.
Açıklanan nedenler ile kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı bakımından 2011/460 Esas sayılı dosyaya konu dönemin tasfiye edildiği kabul edilerek sonuca gidilmelidir. Davalı Bakanlık, 2011/460 Esas sayılı dosyaya konu hizmet dönemi bakımından, o dosyanın davalısının sorumlu tutulduğu şekilde ve miktarda sorumlu tutulmalıdır.
Davacının 2011/460 Esas sayılı dosyaya konu hizmet dönemi sonrası çalışma dönemi bakımından ise, sonraki bu çalışma dönemi yeni bir çalışma dönemi olarak tek başına hesaplanmalı, yani 2011/460 esas sayılı dosyaya konu hizmet süresi katılmaksızın hesaplanmalı, bu dönem için kıdem ve ihbar tazminatı bu şekilde tespit edilmelidir.
Yıllık izin ücreti hesaplamasına gelince, 2011/460 Esas sayılı dosya davalısı ne ile sorumlu tutuldu ise davalı Bakanlık da 2011/460 Esas sayılı dosya konusu aynı dönem için aynı şekilde sorumludur.
Yıllık izin ücretinin, 2011/460 Esas sayılı dosyasına konu hizmet dönemi sonrası hizmet süresi bakımından hesaplanmasına gelince; Davacının tüm hizmet süresi toplanarak toplam kıdemi tespit edilmeli, bu kıdemine göre yıl başına kaç gün yıllık ücretli izin hakkı bulunduğu tespit edilmelidir. Kısaca 2011/460 Esas sayılı dosyaya konu hizmet süresi sonrasında kaç yıl hizmeti olduğuna göre izin alacağı belirlenecektir.
Bu hususların düşünülmemesi hatalıdır.
5-Hesaplamalara esas ücret miktarı açısından;
Davacının, aynı zamanda son alt işveren olan ... Şirketi'nde çalıştığı dönemde kabul edilen ücreti bakımından, Mahkeme, kıdem -ihbar tazminatı ve yıllık izin ücreti alacaklarını net 1200 / brüt 1678,53 TL üzerinden hesaplayan seçeneğe göre karar vermiş iken, fazla mesai ücreti ve ulusal bayram genel tatil ücreti bakımından 03/03/2015 ıslak havaleli bilirkişi raporunun asgari ücrete göre yapılan hesaplamasını kabul etmiştir. Dolayısı ile Mahkeme kararında kabul edilen aylık ücret miktarı bakımından alacaklar arasında çelişki mevcuttur.
Dava dilekçesinde davacının en son ücretinin asgari ücret olduğu belirtilmiştir. Davacı vekili duruşmada son alt işveren ... Şirketi'ne kadar asgari ücret ile çalıştığı, ... Şirketi zamanında ise net 1200 TL ile çalıştığı şeklinde beyanda bulundu ise de dava dilekçesindeki beyanı ile bağlıdır. Dava dilekçesindeki bu beyanın düzeltilmesi iddianın genişletilmesi yasağına tabidir. Öte yandan, bilirkişi raporunda 2015/Mayıs ayı dahil 2012 yılında bordrolarda brüt 1200 TL ücret tahakkuku olduğu sonrasında asgari ücretten bordroların düzenlendiği tespiti bulunmaktadır. Davacı tanıkları net 1200 TL ücret belirtmiştir.
Tüm bu açıklamalara göre, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti dava dilekçesindeki ücrete ilişkin açıklamalar nedeni ile asgari ücret esas alınarak hesaplanmalıdır.
Diğer alacaklar ise bordrolardaki ücret asgari ücretten yüksek ise bordrolardaki ücret esas alınarak, bordrolardaki ücret asgari ücretten yüksek değil ise asgari ücret esas alınarak dönemler itibari ile hesaplamalar yapılmalıdır.
F)SONUÇ:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine 26/04/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.