9. Hukuk Dairesi 2015/23164 E. , 2018/6779 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2015/23164 E. , 2018/6779 K.


'İçtihat Metni'


MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ

DAVA :Taraflar arasındaki, kıdem tazminatı ile fazla mesai ücreti ve yıllık izin ücreti alacaklarının ödetilmesi davasının yapılan yargılaması sonunda; ilamda yazılı nedenlerle gerçekleşen miktarın faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine ilişkin hüküm süresi içinde duruşmalı olarak temyizen incelenmesi davalı avukatınca istenilmesi üzerine dosya incelenerek işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 27/03/2018 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmişti. Duruşma günü davalı adına Avukat ... ile karşı taraf adına Avukat ... geldiler. Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü:

YARGITAY KARARI

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili; müvekkilinin, davalıya ait işyerinde 01.06.1999-10.11.2012 tarihleri arasında depo sevkiyat ve satış destek elemanı olarak çalıştığını, kıdem tazminatının eksik ödendiğini, 2006 yılı sonuna kadar olan yıllık izinlerinin kullandırılmadığını ve fazla mesai ücretlerinin de ödenmediğini ileri sürerek; kıdem tazminatı ile fazla mesai ve yıllık izin ücreti alacaklarının tahsilini talep etmiştir.
B) Davalı Vekilinin Cevabının Özeti:
Davalı vekili; dava konusu alacakların zamanaşımına uğradığı, davacının iş sözleşmesinin haklı feshedildiğini, tazminata hak kazanmadığını, yapılan ödemenin lütuf olduğunu, asgari ücret ile çalıştığını, haftalık 45 saati aşan bir çalışmasının olmadığı ve yıllık izinlerini kullandığını savunarak; davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Karar süresinde davalı vekilince temyiz edilmiştir.
E) Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara, delillerin taktirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalının aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2- Taraflar arasındaki uyuşmazlık, işçinin kullandırılmayan izin sürelerine ait ücretlere hak kazanıp kazanmadığı noktasında toplanmaktadır.
4857 sayılı İş Kanununun 59 uncu maddesinde, iş sözleşmesinin herhangi bir nedenle sona ermesi halinde, işçiye kullandırılmayan yıllık izin sürelerine ait ücretlerin son ücret üzerinden ödeneceği hükme bağlanmıştır. Yıllık izin hakkının ücrete dönüşmesi için iş sözleşmesinin feshi şarttır. Bu noktada, sözleşmenin sona erme şeklinin ve haklı nedene dayanıp dayanmadığının önemi bulunmamaktadır.
Yıllık izinlerin kullandırıldığı noktasında ispat yükü işverene aittir. İşveren yıllık izinlerin kullandırıldığını imzalı izin defteri veya eşdeğer bir belge ile kanıtlamalıdır. Bu konuda ispat yükü üzerinde olan işveren, işçiye yemin teklif edebilir.
Aktin feshi halinde kullanılmayan yıllık izin sürelerine ait ücret, işçinin kendisine veya hak sahiplerine ödenir. Böylece, iş sözleşmesinin feshinde kullanılmayan yıllık ücretli izin hakkı izin alacağına dönüşür. Bu nedenle zamanaşımı da iş sözleşmesinin feshinden itibaren işlemeye başlar.
Somut uyuşmazlıkta; davacı işçi, 2006 yılı sonuna kadar olan yıllık izinlerinin kullandırılmadığını ileri sürerek alacak talebinde bulunmuştur.
Davalı işverence, izin ücreti ödemesi içeren 31.12.2005 ve 28.12.2006 tarihli makbuzlar sunulmuştur.
Hükme esas bilirkişi raporu incelendiğinde; davacının, 26.08.2006-04.09.2006 tarihleri arasında 7 gün izin kulladığına dair belge sunulduğu, 2005 ve 2006 yılları için toplamda 40 gün izin hakkının bulunduğu tespit edilerek 7 günün mahsubu ile 33 gün üzerinden yıllık izin ücreti alacağı hesaplanmıştır.
Makbuzlarda, miktar belirtilmek sureti ile izin ücretine ilişkin olarak elden ödeme yapıldığı ifade edilmiştir. Bu tutarların hesaplanan miktardan düşülmediği saptanmıştır.
Davacı imzalı ve imza inkarı da söz konusu olmayan 31.12.2005 ve 28.12.2006 tarihli makuzlarda yer alan toplamda 800 TL'nin hesaplanan miktardan mahsubu ile alacağın hüküm altına alınması gerekirken, yazılı şekilde sonuca gidilmesi hatalıdır.
3- Dava, belirsiz alacağın bir türü olan kısmi eda külli tespit davası olarak açılmıştır. Bu dava türünde faiz başlangıcı yönünden Dairemiz uygulaması kısmi dava esaslarıyla aynıdır. Kıdem tazminatı dışındaki alacaklar bakımından dava dilekçesi ile istenen kısma dava, ıslah (talep arttırımı) ile artırılan miktarlar bakımından ise ıslah (talep arttırımı) tarihinden itibaren faize hükmedilmesi gerekir.
Somut uyuşmazlıka, dava dilekçesi incelendiğinde; kıdem tazminatı ile fazla mesai ve yıllık izin ücreti alacaklarının talep edildiği ve talep edilen alacaklar yönünden miktar olarak herhangi bir ayrıştırma yapılmaksızın toplamda 10.000 TL'nin tahsiline karar verilmesinin istendiği tespit edilmiştir.
Mahkemece yargılama sırasında, dava dilekçesindeki taleplerin miktar olarak ayrıştırılması için davacıdan açıklamada bulunması istenmediği gibi yukarıda belirtildiği üzere faiz başlangıcı yönünden dava tarihi ve ıslah (talep arttırım) tarihi ayrımı yapılmaksızın hüküm kurulduğu anlaşılmıştır. Bu aşamada mahkemece yapılacak iş; talep edilen alacak kalemlerinin sayısı dikkate alındığında dava dilekçesindeki 10.000 TL'nin üçe bölünmesi sureti ile her bir alacak kalemi için talep edilen miktarlar belirlenmeli (dava dilekçesinde) ve yukarıda belirtildiği üzere kıdem tazminatı dışındaki alacaklarda dava dilekçesi ile istenen kısma dava, ıslah (talep arttırım) ile arttırılan kısma ise ıslah tarihinden itibaren faize hükmedilmelidir. Karar bu yönü ile de hatalıdır.
4- Hüküm altına alınan alacakların net mi yoksa brüt mü olduğunun hükümde belirtilmemesinin HMK’nun 297/2. maddesine aykırı olduğunun ve infazda tereddüde yol açacağının da düşünülmemesi hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.
F)SONUÇ:
Temyiz olunan kararın açıklanan sebeplerle BOZULMASINA, davalı yararına takdir edilen 1.630.00 TL.duruşma avukatlık parasının karşı tarafa yükletilmesine, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 27.03.2018 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.

BP