9. Hukuk Dairesi 2017/2050 E. , 2018/3543 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2017/2050 E. , 2018/3543 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ


DAVA : Davacı, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ile yıllık izin ücreti, fazla mesai ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacılar vekili; davacıların murisi T.C. ... ... Bölge Başkanlığı'nın ihale yolu ... 15. Piyade Tugay Komutanlığı'nın asıl işverende 30/04/2007 tarihinden 03/05/2011 tarihine kadar çalıştığını, murisinin işten çıkarıldığını, 1 öğün yemek ve servisin işverence karşılandığını, işten ayrıldığında hiçbir tazminatı alamayan davacıların murisinin 20/06/2013 tarihinde vefat ettiğini, murise ödenmesi gereken kıdem ve ihbar tazminatı, fazla mesai alacağı, yıllık ücretli izin alacağı ve ulusal bayram genel tatil alacaklarının da ödenmediğini belirterek bu alacakların hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı T.C. ... vekili; öncelikle zaman aşımı itirazında bulunduklarını, davacının davalı işyerinde çalışması devam ederken kullanmadığı yıllık ve diğer izinlere ait ücret talep etmesinin hukuki olmadığını, davacının servis kalkış saatlerinin 05:00-4:00 ve 11:00 -20:00 çalışma saatlerinin ise 05:30-13:30 ve 11:30-19:30 olduğunu, bu çalışma saatleri içinde 30 dakika dinlenme sürelerinin olduğunu personelin haftada 45 ayda, ise 180 saat mesai yaptığını, personelin haftalık izinlerini kullandıklarını maaş bordrolarında gösterildiğini, fazla mesai yaptırılmadığını, husumet nedeni ile davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunarak davanın reddini talep etmiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davacının iş akdinin davalı işveren tarafından haklı nedene dayanmadan feshedildiği için kıdem ve ihbar tazminatı oluştuğu, yıllık izinlerin kullandırıldığı ya da karşılığının ödendiği davalı işverence ispat edilemediğinden yıllık izin ücret alacağı oluştuğu, fazla mesai ücret alacağı ve ulusal bayram ve genel tatil ücret aalcağının ise tanık beyanları doğrultusunda oluştuğu gerekçeleriyle davanın kabulüne karar verilmiştir
D) Temyiz:
Kararı davalı T.C. ... temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalı T.C. ... vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-İş sözleşmesinin hangi tarafça ne şekilde feshedildiği konusunda taraflar arasında uyuşmazlık vardır.
İhbar tazminatı, belirsiz süreli iş sözleşmesini haklı bir neden olmaksızın ve usulüne uygun bildirim öneli tanımadan fesheden tarafın, karşı tarafa ödemesi gereken bir tazminattır. Buna göre, öncelikle iş sözleşmesinin Kanunun 24 ve 25. maddelerinde yazılı olan nedenlere dayanmaksızın feshedilmiş olması ve 17. maddesinde belirtilen şekilde usulüne uygun olarak ihbar öneli tanınmamış olması halinde ihbar tazminatı ödenmelidir. Yine haklı fesih nedeni bulunmakla birlikte, işçi ya da işverenin 26. maddede öngörülen hak düşürücü süre geçtikten sonra fesih yoluna gitmeleri durumunda, karşı tarafa ihbar tazminatı ödeme yükümlülüğü doğar.
İhbar tazminatı, iş sözleşmesini fesheden tarafın karşı tarafa ödemesi gereken bir tazminat olması nedeniyle, iş sözleşmesini fesheden tarafın feshi haklı bir nedene dayansa dahi, ihbar tazminatına hak kazanması mümkün olmaz. İşçinin 1475 sayılı Yasanın 14. maddesi hükümleri uyarınca emeklilik, muvazzaf askerlik, evlilik gibi nedenlerle iş sözleşmesini feshetmesi durumunda ihbar tazminatı talep hakkı bulunmamaktadır. Anılan fesihlerde işveren de ihbar tazminatı talep edemez.
Somut uyuşmazlıkta, davacılar vekili, davacıların murisinin işten çıkartıldığını ileri sürmüş,dinlenen davacı tanığı işten çıkartılmaya yönelik bir beyanda bulunmamıştır. Dosya içerisindeki davacıların murisine ait hizmet döküm cetveli ve işten ayrılış bildirgesinden murisin 03.05.2011 tarihinde “8” işten ayrılış kodu ile “emeklilik” nedeniyle iş akdini sona erdirdiği ve işten ayrıldıktan sonra müteakip ay gelir bağlandığı anlaşılmıştır.
Saptanan bu durum karşısında, iş akdinin davacıların murisi tarafından emeklilik nedeniyle feshedildiği anlaşılmaktadır. Buna göre, haklı nedenle dahi olsa, iş sözleşmesini sona erdiren işçinin ihbar tazminatına hak kazanamayacağı gözetilerek, ihbar tazminatı talebinin reddi gerekirken yazılı gerekçeyle kabulü hatalıdır.
2-Taraflar arasındaki uyuşmazlık, davacının fazla mesai alacağının hesabı noktasında toplanmaktadır.
6100 sayılı HMK'nın 25. maddesi gereğince, 'kanunda öngörülen istisnalar dışında hakim iki tarafın söylemediği vakıaları kendiliğinden dikkate alamaz.' devamı 26. maddesi gereğince ' hakim tarafların talep sonuçları ile bağlıdır.' düzenlemeleri mevcuttur.
Davacılar vekili dava dilekçesinde açıkca davacıların murisinin vardiyalı olarak işyerinde sabah 05.00-öğlen 14.00 ve sabah 10.30-akşam 20.00 mesai saatlerinde çalıştığını belirtmiştir. Dosyada dinlenen tanık anlatımlarına göre ise davacıların murisinin iki vardiya halinde sabah 05.00-öğlen 15.00 ve sabah 11.00-akşam 21.00 mesai saatlerinde çalıştığı (16.03.2016 tarihli bilirkişi raporunda da belirtildiği üzere) tespit edilmiştir.
Mahkeme,davacının dayandığı bu vakıalarda davacının talebiyle bağlı olduğuna göre; talep aşılmaksızın tanık beyanları da değerlendirilerek davacıların murisinin vardiyalı olarak işyerinde sabah 05.00-öğlen 14.00 ve sabah 11.00-akşam 20.00 mesai saatlerinde çalıştığı kabul edilerek davacıların murisinin fazla mesai alacağı hesaplanıp hüküm altına alınmalıdır.
Maddi vakaya bağlılık ilkesine aykırı olarak davacının iki vardiya halinde sabah 05.00-öğlen 15.00 ve sabah 11.00-akşam 21.00 mesai saatlerinde çalıştığı kabul edilerek fazla mesai ücretinin yazılı şekilde belirlenmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
F) SONUÇ:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, 20.02.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.