9. Hukuk Dairesi 2018/9016 E. , 2018/19845 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2018/9016 E. , 2018/19845 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

YARGITAY KARARI

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, davalıya ait işyerinde şoför olarak çalışırken iş sözleşmesinin işverence haksız şekilde fesh edildiğini ileri sürerek, kıdem, ihbar ve kötüniyet tazminatı ile fazla çalışma, hafta tatili, yıllık izin, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının tahsilini, istemiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı, zamanaşımı def'ini öne sürüp, davacının kendi işçileri olmayıp yüklenici firma çalışanı olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti ve Yargılama Süreci:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davacının iş sözleşmesinin haklı neden olmaksızın işveren tarafından özelleştirme gerekçesiyle fesh edildiği, davacının kıdem ve ihbar tazminatını hak ettiği ayrıca fazla çalışma, hafta tatili, yıllık izin, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacakları da olduğu ancak kötüniyet tazminatı koşulları oluşmadığından bu talebin reddi gerektiği gerekçesi ile davanın kısmen kabulüne, karar verilmiştir.
Mahkemenin ilk kararını davalı taraf temyiz etmiştir.
Mahkemenin ilk kararı Dairemizin 2015/1990 E. 2016/10896 K. ve 02/05/2016 tarihli ilamı ile 'davacının hizmet süresinin, 4 yıl 2 ay 16 yerine 4 yıl 3 ay 6 gün olarak belirlenmesinin hatalı olduğu ve davalının talebi doğrultusunda davaya konu hak ve alacaklara yönelik belgelerin alt işverenlerden temini ve incelenmesi gerektiği' gerekçesi ile bozulmuştur.
Mahkemece bozma ilamına uyulmuş, davacının çalıştığı son alt işverenden davacıya ait belgeler istenmiş ve alınan bilirkişi ek raporu sonrası davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İkinci kararı davalı taraf temyiz etmiştir. Dairemizin 2017/23293 E. 2017/12782 K. ve 11/09/2017 tarihli ilamı ile, davalının talebi doğrultusunda davaya konu hak ve alacaklara yönelik belgelerin son alt işveren dışındaki diğer işverenlerden de teminine yönelik işlem yapılması ve fazla çalışma ile hafta tatili ve genel tatil ücretlerinde hüküm kurulurken ilk kararı davacının temyiz etmemesi nedeniyle davalı taraf lehine oluşan usuli kazanılmış hakların dikkate alınması gerektiği, gerekçeleri ile karar bozulmuştur.
Mahkemece, ikinci bozma kararına da uyulmuş, davacının çalıştığı son alt işveren dışındaki işverenlerin davaya konu hak ve alacaklara yönelik belgelerin sunulmasına yönelik işlem yapılmış, belge sunulmaması nedeniyle usuli kazanılmış haklar dikkate alınarak davanın kısmen kabulüne karar verilerek kıdem ve ihbar tazminatları ile fazla çalışma, hafta tatili ve genel tatil alacakları hüküm altına alınmıştır.
D) Temyiz:
Kararı davalı vekili temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Taraflar arasında, davacının ihbar tazminatı alacağının bulunup bulunmadığı hususunda, uyuşmazlık vardır.
İş sözleşmesi taraflara sürekli olarak borç yükleyen bir özel hukuk sözleşmesi olsa da, taraflardan herhangi birinin iş sözleşmesini bozmak için karşı tarafa yönelttiği irade açıklamasıyla ilişkiyi sona erdirmesi mümkündür.
Fesih hakkı iş sözleşmesini derhal veya belirli bir sürenin geçmesiyle ortadan kaldırabilme yetkisi veren bozucu yenilik doğuran ve karşı tarafa yöneltilmesi gereken bir haktır.
Fesih bildirimi bir yenilik doğuran hak niteliğini taşıdığından ve karşı tarafın hukukî alanını etkilediğinden, açık ve belirgin biçimde yapılmalıdır. Yine aynı nedenle kural olarak şarta bağlı fesih bildirimi geçerli değildir.
Fesih bildirimi karşı tarafa ulaştığı anda sonuçlarını doğurur. Ulaşma, muhatabın hâkimiyet alanına girdiği andır.
İşçiye bildirim süresi içinde yeni iş arama izninin kullandırılmaması tanınan ihbar önelinin geçersiz olduğu sonucunu doğurmaz (Yargıtay 9.HD. 1.12.2009 gün 2008/11880 E, 2009/32502 K).
Somut uyuşmazlıkta, davacı iş akdinin kendisine bildirim yapılmadan 31/08/2013 tarihinde işverence fesh edildiğini iddia etmiş ve Mahkemece ihbar tazminatı hüküm altına alınmıştır.
Dairemizin 2015/1990 E. 2016/10896 K. ve 02/05/2016 tarihli bozma ilamı sonrası davacının çalıştığı alt işverence 'hizmet akti fesih bildirimidir' başlıklı belge ibraz edilmiş ise de Mahkemece bu belge değerlendirilmemiştir.
Hükme esas alınan bilirkişi tarafından iş arama izninin kullandırılmadığına dikkat çekilerek ihbar tazmiatı hesabı yapılmış ise de, yukarıda açıklandığı üzere bu durum tanınan ihbar önelinin geçersizliğini doğurmaz.
Mahkemece, dosyada mevcut 08/05/2013 tarihli fesih bildirimine yönelik belge aslı dava dışı alt işverenden istenip, belgeye karşı davacının beyanı da alındıktan sonra bir değerlendirme yapılarak ihbar tazminatı talebi hakkında karar verilmelidir.
Eksik inceleme ve araştırma ile sonuca gidilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 06/11/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.