9. Hukuk Dairesi 2015/22500 E. , 2018/18758 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2015/22500 E. , 2018/18758 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

YARGITAY KARARI

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili özetle; davacının, işyerinde 01.07.2011-30.11.2013 tarihleri arasında aralıksız olarak çalıştığını; işe giriş bildirgesinin ...’ya geç verildiğini, davalı işyerinde satış elemanı olan davacının en son aylık ücretinin net 2.800,00 TL olduğunu, yemeğin işveren tarafından karşılandığını, işverenin tüm çalışanların ücretlerini sigortaya asgari ücret olarak bildirdiğini ve ödemeleri banka aracılığı ile yaptığını, ücret ödemelerinde gecikmeler olduğunu, ayrıca çalışanlar üzerinde baskı kurmak amacıyla hakaret ederek küfürlü konuştuğunu, çalışanlara onur kırıcı davranarak iş yerinde huzursuz bir ortam yarattığını; işverenin iş akdinin feshinden sonra fesih yaşanmamış gibi tutanaklar tuttuğunu ve ihtarname çekerek, 09.12.2013 tarihinden itibaren mazeretsiz ve izinsiz olarak işe gelinmediği, ihtarnameden sonra 3 gün içerisinde mazeret bildirmemesi durumunda iş akdinin feshedileceğinin bildirildiğini ancak davacının işten çıkış bildirgesinin ihtarname çekilmeden önce 10.12.2013 tarihinde ...’ya verildiğini; davacının Kasım ayı ücretinden 2.000,00 TL ödenmediğini, asgari geçim indirimlerinin hiç ödenmediğini; davacının işyerinde 08.30–19.30 saatleri arasında haftanın 5 günü çalıştığını, haftanın 3 günü 20.00’de çıkıldığını, fazla mesai ücreti ödenmediğini, resmi bayramların tamamında çalışılmasına rağmen ücret ödenmediğini iddia ederek; kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, ücret, fazla ... ücreti, genel tatil ücreti, yıllık izin ücreti ve asgari geçim indirimi alacaklarının faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili özetle; davacının 16.12.2011 tarihinde davalı şirkette satış temsilcisi olarak çalışmaya başladığını, 30.11.2013 tarihinden sonra habersiz ve mazeretsiz olarak işe gelmediğini, 11.12.2013 tarihinde işe gelmediğine ilişkin noter aracılığı ile ihtarname gönderildiğini, davacının iş akdinin 10.12.2013 tarihinde feshedildiğini, kıdem ve ihbar tazminatı koşullarının oluşmadığını; son aylık ücretinin brüt 1.050,00 TL olduğunu, davacının izinlerini kullanıp ücretlerini aldığını, işyerinde fazla ... alacağının bulunmadığını, davacının 09.00-18.00 saatleri arasında çalıştığını, davalı şirkette Cumartesi günleri çalışıldığı halde davacının çocuklarını gerekçe göstererek Cumartesi ve Pazar günleri çalışmadığını, davacının işyerinde çalışanlar üzerinde baskı kurulduğu iddiasının gerçek dışı olduğunu, çalışanlara hakaret ve küfürlü konuşularak onur kırıcı davranıldığı hususunun doğru olmadığını, davacının davalı şirketten ücret alacağı ve asgari geçim indirimi alacağının bulunmadığını, resmi bayramlarda çalıştığı hususunun doğru olmadığını savunarak, davanın reddini talep etmiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı, davalı temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Fazla ... ücretlerinin hesabı konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
Satış temsilcilerinin fazla ... yapıp yapmadıkları hususu, günlük faaliyet planları ile iş çizelgeleri de dikkate alınarak belirlenmelidir. Satış temsilcileri genelde belli hedeflerin gerçekleşmesine bağlı olarak prim karşılığı çalışmaktadırlar. Prim, çalışanı özendirici ve ödüllendirici bir ücret ödemesi olup işverence işçiye garanti edilmiş bir temel ücretin üzerine belirli bir usule bağlı olarak ödenen ek bir ücrettir. İşverenin istek ve değerlendirmesine bağlı olabileceği gibi, sözleşme gereği olarak da verilebilir. Fazla mesai ise kural olarak 4857 sayılı İş Kanunu’na göre, kanunda yazılı şartlar çerçevesinde, haftalık 45 saati aşan çalışmalardır. İşçi fazla mesai yapsın yapmasın prim ödemesi var ise bu ek ücrete hak kazanır. Ancak ister gezerek, isterse işyerinde çalışsın satış temsilcisi mesaisi artıkça prim alacağı artacağından, bir anlamda yüzde usulü ile çalışması söz konusu olduğundan fazla ... ücretinin yüzde usulünde olduğu gibi sadece zamlı kısmının (% 50) hesaplanması gerekir.
Somut uyuşmazlıkta; davacının işyerinde satışa bağlı prim alarak çalıştığı ve tespit edilen aylık maaşı olan 2.800,00 TL’nin primler dahil net ücret olduğu anlaşılmaktadır.
Satış temsilcisinin mesaisi artıkça prim alacağı artacağından, bir anlamda yüzde usulü ile çalışması söz konusu olduğundan fazla ... ücretinin yüzde usulünde olduğu gibi sadece zamlı kısmının (% 50) hesaplanması gerekir. Zira yüzde usulü ödenen ücret içinde fazla çalışmaların zamsız tutarı ödenmiş olmaktadır. Bu tür ... biçiminde fazla çalışmalar, saat ücretinin % 150 zamlı miktarına göre değil, sadece % 50 zam nispetine göre hesaplanmalıdır. Açıklanan nedenle fazla mesai ücretinin sadece % 50 zam nispetine göre hesaplanması için hükmün bozulması gerekmiştir.
F)Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 18.10.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.