9. Hukuk Dairesi 2018/8557 E. , 2018/17485 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2018/8557 E. , 2018/17485 K.


'İçtihat Metni'


MAHKEMESİ : ... BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 32. HUKUK DAİRESİ
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 1. İŞ MAHKEMESİ

DAVA : Davacı, feshin geçersizliğine, işe iadesine ve yasal sonuçlarına hükmedilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesinin red kararına karşı davacı avukatı istinaf başvurusunda bulunmuştur.
... Bölge Adliye Mahkemesi 32. Hukuk Dairesi davacı avukatının istinaf başvurusunu kabulü ile davanın reddine karar vermiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 32. Hukuk Dairesi'nin kararı süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

YARGITAY KARARI

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı asil dava dilekçesinde özetle; 11/02/2013 tarihinde .... Pazarlama ve Satış bölümünde endeks satış uzman yardımcısı olarak çalışmaya başladığını, ... süresi boyunca sorunsuz bir şekilde işine devam ettiğini ve yaptığı çalışmalar ile gösterdiği performansın bölüm müdürü ve yöneticileri tarafından sürekli takdirle karşılandığını, ancak iş akdinin davalı işveren tarafından geçerli bir sebep gösterilmeksizin ve haksız olarak hukuka aykırı bir şekilde sonlandırıldığını, feshin son çare olması ilkesinin de ihlal edildiğini iddia ederek; iş akdinin haksız şekilde feshedildiğinin tespitine ve işe iadesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili özetle; Ülkemizde 15/07/2016 gecesi, Türk Silahlı Kuvvetleri içerisinde örgütlenmiş olan bir grup tarafından, demokratik, anayasal düzeni cebir ve şiddet kullanarak ortadan kaldırma teşebbüsünde bulunulduğunu, yetkili makamların yaptıkları sözlü ve yazılı açıklamalar ile darbe teşebbüsünün ... mensupları tarafından gerçekleştirildiğinin belirtildiğini, söz konusu darbe teşebbüsünden sonra ülkemizin tüm kamu veya özel kurum ve kuruluşlarının topyekün birlik ve beraberlik içerisinde hareket ederek, süratle tedbirlerini almış ve almaya devam ettiklerini, bu bahse konu tedbirler alınırken 15/07/2016 tarihinden sonraki olağanüstü durumlar gözönünde bulundurularak ilgili mevzuatın değerlendirildiğini ve İnsan Kaynakları politikalarının oluşturulduğunu, davacının iş akdinin alınan bir işletmesel karar sonucu feshedildiğini, işletmesel karara istinaden, hiçbir işçilik hakkını ihlal etmeden davacının hizmetlerine ihtiyaç duyulmaması sebebiyle iş sözleşmesinin feshine karar verildiğini, 673 sayılı olağanüstü Hal kapsamında bazı tedbirler alınması hakkında ...'nın 'Kamu İştiraklerindeki işçiler' başlıklı 7. maddesi uyarınca davanın konusuz kaldığını savunarak, davanın reddini talep etmiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlara dayanılarak; ”Ülkemizde 15 Temmuz 2016 tarihinde ... terör örgütü elemanları tarafından darbeye teşebbüs edilmiş ve 239 vatandaşımız şehit edilerek bir çok vatandaşımız yaralanmıştır. Davacının iş sözleşmesi de bu kalkışmanın hemen ertesinde sona erdirilmiştir. Bununla birlikte davalı işverenin iştiraklerinden biri de Hazine'dir.
673 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin 'Kamu iştiraklerindeki işçiler' başlıklı 7.maddesi 'Devletin veya kamu tüzel kişilerinin doğrudan doğruya ya da dolaylı olarak katıldığı teşebbüs, ortaklık ve iştirakler ile kamunun hissesi bulunan diğer tüzel kişiler bünyesinde çalışmakta iken, terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı olduğu değerlendirilmek suretiyle iş sözleşmesi feshedilen işçiler, bir daha bu teşebbüs ve ortaklıklar ile kamunun hissesi bulunan diğer tüzel kişiler bünyesinde veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam edilemez, doğrudan veya dolaylı olarak görevlendirilemezler.' hükmünü haizdir.
Tüm bu açıklamalar ve ... hükmü birlikte değerlendirildiğinde davacının davalı işveren açısından iş ilişkisinin devamı için gerekli olan güvenin sarsıldığı, elverişli, objektif olay ve vakıalara dayanan güçlü bir şüphenin bulunduğu mahkememizce kabul edilmiş ve ayrıca 673 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin 'Kamu iştiraklerindeki işçiler' başlıklı 7.maddesi gereğince davacının iş sözleşmesinin feshinin geçerli nedenle yapıldığı ve anılan madde gereğince kamu iştiraki olan işveren nezdindeki işine iadesinin mümkün olmadığı” gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Ç) İstinaf başvurusu :
İlk derece mahkemesinin kararına karşı, davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
D) İstinaf Sebepleri:
Davacı vekili istinaf başvurusunda;
Davacının iş sözleşmesinin 18/07/2016 tarihli fesih bildirimi ile işverence yapılan 19/07/2016 tarihli basın bildirisi ile de sabit olduğu üzere, 'Hizmetlerine ihtiyaç kalmadığından' şeklindeki muğlak, asılsız ve geçersiz sebeplerle fesih edildiğini, yerel mahkemece bu durum dikkate alınmaksızın hatalı şekilde, asılsız ve ilgisiz fesih nedenine dayanılarak davanın usulden reddine karar verildiğini, verilen kararın hatalı olduğunu,
Fesih sebebi konusu hakkında hiçbir tahkikat yapılmadan, gerekçe ve delilleri dikkate alınmadan, davalı işverenin fesihten çok sonraki 02/09/2016 tarihli dilekçesinde fesih sebebinin genişletilmesi mahiyetindeki asılsız ve mesnetsiz iddiasına dayanarak davanın usulden reddine karar verilmesinin hatalı olduğunu,
Davacının burslu olarak kazandığı lisans eğitimini ... Üniversitesinde yaptığı, ... Üniversitesinin asistanlık sınavına girdiği, asistanlık sınavını yüksek puanla kazandığı, ancak terör örgütü mensubu olmaması, dışarıdan burslu olarak üniversiteye gelmiş olması sebebiyle ... olarak kabul edilmediğini belirterek, yerel mahkeme kararının kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
E) Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti :
Bölge Adliye Mahkemesince, “Somut olayda fesih bildiriminde fesih sebebi olarak davacının hizmetine ihtiyaç duyulmaması gösterilmiştir. Bu gerekçenin dışında fesih bildiriminde başkaca bir fesih sebebine yer verilmemiştir. İşveren bildirdiği fesih sebebiyle bağlıdır. İş Kanunun 19.maddesi anlamında, davalı işverenlikçe, fesih sebebi açık ve kesin bir şekilde belirtilmemiştir. Bunun yanında sırf davacının hizmetine ihtiyaç duyulmaması da geçerli bir fesih nedeni olarak kabul edilemez. İşverenin fesih bildiriminde, davacının, devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya guruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı olduğu değerlendirilmek suretiyle yapılmış bir fesih de söz konusu değildir. Davalı vekili, yargılama aşamasında davacının... terör örgütüne irtibatı ve iltisakı nedeniyle müvekkilince iş sözleşmesinin feshedildiğini ileri sürmüş ise de, işveren fesih sebebini sonradan değiştiremez. İşverence şüphe feshine dayanıldığına ilişkin dosyada bir veri de mevcut değildir. İşverenin fesih sebebi ile bağlı olma ilkesi de gözönüne alındığında, işverence gerçekleştirilen feshin geçerli nedene dayanmadığı sonucuna varılmıştır.


Sonuç olarak; yukarıda açıklanan gerekçelerle, davacı vekilinin istinaf sebeplerinin yerinde olduğu, yargılamada eksiklik bulunmamakla birlikte, kanunun olaya uygulanmasında yerel mahkemece hata edildiği ancak bu durumun yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediği anlaşılmakla, HMK 353/1-b-2 maddesi gereğince yerel mahkeme kararının kaldırılarak, yeniden esas hakkında karar verilmesi gerekmiştir.” gerekçesiyle, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne, feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine karar verilmiştir.
F) Temyiz başvurusu :
Bölge Adliye Mahkemesi’nin kararına karşı davalı vekili temyiz başvurusunda bulunmuştur.
G) Gerekçe:
Somut uyuşmazlıkta; dosyadaki bilgi ve belgelerden davacının ... terör örgütü ile irtibat ve iltisakı iddiasıyla ... Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 2016/130801 sayılı soruşturma dosyasında şüpheli olduğu ve hakkında yurtdışı çıkış yasağı bulunduğu, esasen davacının iş akdinin de davalı işveren tarafından bilinen davacının ... terör örgütü ile irtibat ve iltisakı nedeniyle feshedildiği anlaşılmaktadır.
Feshe ilişkin yazılı bildirimde, bu hususun açıkça yazılmayıp, “hizmetinize ihtiyaç duyulmaması” şeklinde yazılması feshin davacının ... ile olan irtibat ve iltisakı nedeniyle gerçekleştiği gerçeğini değiştirmeyeceğinden ve feshin geçerliliğine etki etmeyeceğinden, davanın reddi yerine, yazılı gerekçeyle işe iade kararı verilmesi hatalıdır.
Bölge Adliye Mahkemesi’nin temyiz edilen kararının bozularak ortadan kaldırılmasına ve Dairemizce 4857 sayılı İş Kanunu’nun 20/3. maddesi uyarınca aşağıdaki gibi karar vermek gerekmiştir.
H) Hüküm:
Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-)Bölge Adliye Mahkemesi’nin temyiz edilen kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2-)Davanın REDDİNE
3-Alınması gereken 35,90 TL karar-ilam harcından davacının yatırdığı 29,20 TL peşin harcın mahsubu ile bakiye 6,70 TL karar-ilam harcının davacıdan tahsili ile Hazine'ye irat kaydına,

4-) Davacının yaptığı yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına, davalının yaptığı 289,00 TL yargılama giderinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
5-) Karar tarihinde yürürlükte bulunan tarifeye göre belirlenen 2.180,00 TL ücreti vekaletin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6.-) Peşin alınan temyiz harcının isteği halinde davalıya iadesine, dava dosyasının İlk Derece Mahkemesi'ne, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesi'ne gönderilmesine,
Kesin olarak 04.10.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.