9. Hukuk Dairesi 2018/6628 E. , 2018/15648 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2018/6628 E. , 2018/15648 K.


'İçtihat Metni'


MAHKEMESİ : ...... ...... ADLİYE MAHKEMESİ 30. HUKUK DAİRESİ



DAVA : Davacı, feshin geçersizliğine, işe iadesine ve yasal sonuçlarına hükmedilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesinin kabul kararına karşı davalı avukatı istinaf başvurusunda bulunmuştur.
...... ...... Adliye Mahkemesi 30. Hukuk Dairesi davalı avukatının istinaf başvurusunun kabulü ile davanın esası yönünden reddine karar vermiştir.
...... ...... Adliye Mahkemesi 30. Hukuk Dairesi'nin kararı süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

YARGITAY KARARI

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili; müvekkilinin 15.05.2012 tarihinden beri davalı şirkete ait işyerinde özürlü kadrosunda görevli olarak çalışmakta iken iş akdinin 18.07.2016 tarihinde 4857 sayılı Kanunun 17 ve 18. maddeleri kapsamında feshedildiğini, davalı işverenin 18.07.2016 tarihli fesih yazısında; davacının hizmetine ihtiyaç duyulmaması nedenini ileri sürdüğünü iddia ederek fesih işleminin geçersiz sayılarak davacının îşe iadesine, işe iade kararına ve yasal sürede başvurusuna rağmen işe başlatılmaması halinde ödenmesi gereken tazminat miktarının 8 brüt maaş tutan olarak belirlenmesine, işe iadesi için işverene müracaatı halinde hak kazanılacak olan ve işe iade kararının kesinleşmesine kadar çalıştırılmadığı süre içinde doğacak 4 aylık giydirilmiş ücreti tutarının davalıdan tahsiline, yargılama giderleri ile avukatlık ücretinin davalıya yüklenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, 15/07/2016 tarihinde gerçekleşen darbe teşebbüsü nedeniyle kurumca tedbirlerin alındığını, süreç sonrasındaki olağanüstü durumlar gözönünde bulundurularak mevzuatın değerlendirildiğini ve insan kaynakları politikaları oluşturulduğunu, 1 ...... - 15 ...... 2016 tarihleri arasında bir kısım ...... personelinin iş akdine son verildiğini, davacının da aralarında bulunduğu 51 kişinin hizmetlerine ihtiyaç duyulmaması sebebiyle iş akdinin 18/07/2016 tarihinde sonlandırıldığını, davacının bağlı bulunduğu üst düzey yönetici ......... Yardımcısı tarafından davacının çalışmalarının verimsiz olduğu bilgisinin .........lük makamına iletildiğini, yapılan değerlendirme sonucunda hizmetlerine ihtiyaç duyulmayan 51 personelin iş akdinin feshinin uygun görüldüğünü, hak ettiği ücretler ve ikramiyelerin ödendiğini, davacının iş akdinin alınan işletmesel karar sonucu feshedildiğini savunarak davanın reddini talep etmiştir.
C) İlk derece Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece yapılan yargılama sonunda, cevap dilekçesinde darbe teşebbüsü sonrası yapılan değerlendirme sonucu iş akdinin sonlandırıldığından bahsedilmiş ise de fesih ihbarında bildirilen sebebin değiştirilmesi mümkün olmayıp, davalının fesih bildirimi ile bağlı olduğu, fesih bildiriminde hizmete ihtiyaç duyulmadığı belirtilmiş ise de, bu gerekçenin açık olmayıp herhangi bir somut bilgi içermediği ve fesih sebebini açıklamadığı gerekçesiyle feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine karar verilmiştir.
D) İstinaf Dairesi Kararı:
...... Adliye Mahkemesi tarafından yapılan inceleme sonunda,673 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin 7. maddesine göre değerlendirme yapılarak davacının iş akdinin yasal düzenleme kapsamında sona erdirildiği kabul edilerek ve yasal yetki nedeni ile fesihlerde 4857 sayılı İş Kanunu'nun 18 ve devamı maddeleri uyarınca geçersizlik koşulları aranmayacağından, iş akdinin geçerli nedenle feshedildiği gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan kabulüne ve ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılmasına ve davanın reddine karar verilmiştir.
E) Temyiz:
Kararı davacı vekili temyiz etmiştir.
F) Gerekçe
6100 sayılı HMK’nın 165/1. maddesi uyarınca “Bir davada hüküm verilebilmesi, başka bir davaya, idari makamın tespitine yahut dava konusuyla ilgili bir hukuki ilişkinin mevcut olup olmadığına kısmen veya tamamen bağlı ise mahkemece o davanın sonuçlanmasına veya idari makamın kararına kadar yargılama bekletilebilir”.
Diğer taraftan Ülkemizde 15.07.2016 tarihinde Devlete karşı bastırılan darbe teşebbüsü sonrasında 20/7/2016 tarihli ve 2016/9064 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla ülke genelinde ilan edilen olağanüstü hal kararı doğrultusunda, darbe teşebbüsü ve terörle mücadele çerçevesinde alınması zaruri olan tedbirler kapsamında Kanun Hükmünde Kararnameler çıkarılmıştır.
667 sayılı KHK.’un(18.10.2016 tarihinde kabul edilen 6749 sayılı kanun ile değiştirilerek kabul edilmiştir) 4/1.g maddesi uyarınca “Terör örgütlerine veya ......... Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı olduğu değerlendirilen; Bir bakanlığa bağlı, ilgili veya ilişkili olmayan diğer kurumlarda her türlü kadro, pozisyon ve statüde (işçi dahil) istihdam edilen personel, birim amirinin teklifi üzerine atamaya yetkili amirin onayıyla kamu görevinden çıkarılır. Aynı maddenin 2. Fıkrası gereğince de “görevine son verilenler bir daha kamu hizmetinde istihdam edilemez, doğrudan veya dolaylı olarak görevlendirilemezler; görevinden çıkarılanların uhdelerinde bulunan her türlü mütevelli heyet, kurul, komisyon, yönetim kurulu, denetim kurulu, tasfiye kurulu üyeliği ve sair görevleri de sona ermiş sayılır. Bu fıkrada sayılan görevleri yürütmekle birlikte kamu görevlisi sıfatını taşımayanlar hakkında da bu fıkra hükümleri uygulanır(6749 sayılı kanun Mad. 4/1.g ve 4/2).
Daha sonra çıkarılan 685 sayılı KHK ile Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu kurulmuş ve komisyona 2/1.a maddesi ile kanun hükmünde kararname ile çıkarılanların başvurularını komisyonun değerlendirileceği belirtilmiş, bu kararnamenin geçici 1. maddesi 690 sayılı KHK’un 56. Maddesi ile değiştirilerek, komisyonun görev alanına giren konularda daha önce herhangi bir yargı merciine başvurmuş veya dava açmış olanlar için 7. Maddedeki başvuru usulünün uygulanacağı belirtilmiş ve “bu dosyalar hakkında yargı mercilerince karar verilmesine yer olmadığına ve tarafların yaptıkları masrafların üzerlerinde bırakılmasına dosya üzerinden kesin olarak karar verileceği, vekâlet ücretine hükmedilmeyeceği, bu dosyaların, yeni bir başvuru şartı aranmaksızın incelenmek üzere Komisyona gönderileceği” açıklanmıştır.
Dolayısı ile KHK kapsamına iş sözleşmesi feshedilen işçi, feshin geçersizliği ve işe iade davası açmış ise geçici madde uyarınca karar verilmesine yer olmadığına karar verilecektir. Burada dikkat edilmesi gereken, komisyonun görevinin sadece KHK kararnamesi ile ihraç listesi içinde çıkarılanlarla sınırlı olduğudur. Kurum ve kuruluş, KHK listesinden yayınlanmadan çıkarmış ise iş sözleşmesi ile çalışanın feshin geçersizliği ve işe iade davasının iş mahkemesince görülmesi gerekir. Burada mahkemece feshin haklı veya geçerli nedene dayanıp dayanmadığı sunulan deliller kapsamında değerlendirilecektir. İşçinin terör örgütü ile bağlantısı, irtibat ve iltisakı var ise fesih haklı veya geçerli nedene dayanacaktır. Diğer taraftan KHK’lar çıkarılmadan, tazminatları ödenerek davranış, verim veya işletme nedenleri gösterilerek feshedilen işçiler var ve yargılama sırasında terör örgütü ile bağlantıları olduğu savunulup, bu kişiler hakkında soruşturma başlatılmış ise 667 sayılı KHK.’ın 4/2 maddesindeki ' daha kamu hizmetinde istihdam edilemez, doğrudan veya dolaylı olarak görevlendirilemezler” hükmü nedeni ile işe iadelerine olanak bulunmamaktadır. Dosya içeriğinden davacı hakkında ceza soruşturması bulunduğu ve soruşturmanın derdest olduğu anlaşılmaktadır.
Mahkemece davacı hakkında ceza soruşturması bulunduğundan, soruşturma sonucu beklenmeden karar verilmesi hatalıdır.
G) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı nedenden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 373/1 uyarınca ...... ...... Adliye Mahkemesi 30. Hukuk Dairesi’nin yukarıda esas ve karar numarası yazılı kararının ortadan kaldırılıp dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine, karardan bir örneğinin ise ...... ...... Adliye Mahkemesi 30. Hukuk Dairesi’ne gönderilmesine 12.09.2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi.