9. Hukuk Dairesi 2016/35402 E. , 2018/14291 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2016/35402 E. , 2018/14291 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı ... ... Uluslararası Havalimanı Yatırım Yapım ve İşletme A.Ş. vekili tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

YARGITAY KARARI


A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili asıl ve birleşen davada, müvekkilinin davalılara ait işyerinde güvenlik görevlisi olarak çalışmaya başladığını ve halen de çalışmaya devam ettiğini, vardiyalı sistemde haftada 6-7 gün çalışan müvekkilinin çalışmalarının bir kısmının gece çalışması olduğu ve gecede 12 saat çalıştığı, haftada 15 saati aşan ve ayda 60 saati bulan fazla mesai ücretlerinin davalılar tarafından ödenmediği ileri sürerek, fazla mesai alacağının davalı ve birleşen dosya davalısından tahsilini istemiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Asıl dosya davalısı ... Koruma ve Güvenlik Hizmetleri A.Ş. vekili, dava dilekçesinde ileri sürülen ... saatlerinin gerçek dışı olduğunu, davacının haftada 45 saati aşan çalışmasının bulunmadığını, davacı eğer fazla mesai yapmış ise bunun ücretinin kendisine ödenmiş olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
Birleşen dosya davalısı ... ... Uluslararası Havalimanı Yatırım Yapım ve İşletme A.Ş. vekili, davacının müvekkili nezdinde işe başladığını ancak daha sonra 10.11.2009 tarihli protokolle davacının iş akdi diğer davalı ... Koruma ve Güvenlik A.Ş.’ye (...) (Eski unvanı ... Güv. Hiz. A.Ş.) devredildiğini, dolayısıyla müvekkil şirketin, davacı işçinin sözleşmesini diğer davalı ... Koruma ve Güvenlik A.Ş.’ye (Eski unvanı ... Güv. Hiz. A.Ş.) devretmesinden sonra davacı ile arasında hiçbir hukuki ilişki kalmadığını, devir tarihinin 10.11.2009 olduğu dikkate alındığında, 2 yıllık sürenin sona erdiğini, müvekkili şirketle diğer davalı arasındaki ilişkinin asıl işveren-alt işveren ilişkisi olmadığını, davacının müvekkil şirket bünyesinde çalıştığı süreçte yaptığı fazla mesailerin bordrolarda tahakkuk edilip karşılığının kendisine ödendiğini, devirden sonra müvekkili şirketin davacının işçilik alacakları bakımından fazla mesai yapıp yapmadığını, bu çalışmaları gerçekten diğer davalı işverenin talebiyle ve usulüne uygun şekilde mi yoksa hakkın kötüye kullanılması suretiyle mi yaptığını, yaptıysa da çalışmalarının karşılığının kendisine ödenip ödenmediğini bilebilmesi mümkün olmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davaların kısmen kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı birleşen dosya davalısı ... ... Uluslararası Havalimanı Yatırım Yapım ve İşletme A.Ş. vekili temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre birleşen dosya davalısı ... ... Uluslararası Havalimanı Yatırım Yapım ve İşletme A.Ş. vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Taraflar arasında, fazla mesai alacağının zamanaşımına uğrayıp uğramadığı konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Zamanaşımı, alacak hakkının belli bir süre kullanılmaması yüzünden dava edilebilme niteliğinden yoksun kalmasını ifade eder. Bu tanımdan da anlaşılacağı üzere zamanaşımı, alacak hakkını sona erdirmeyip sadece onu 'eksik bir borç' haline dönüştürür ve 'alacağın dava edilebilme özelliğini ortadan kaldırır.
Bu itibarla zamanaşımı savunması ileri sürüldüğünde, eğer savunma gerçekleşirse hakkın dava edilebilme niteliği ortadan kalkacağından, artık mahkemenin işin esasına girip onu incelemesi mümkün değildir.
Zamanaşımı, bir borcu doğuran, değiştiren ortadan kaldıran bir olgu olmayıp, salt doğmuş ve var olan bir hakkın istenmesini ortadan kaldıran bir savunma aracıdır. Bu bakımdan zamanaşımı alacağın varlığını değil, istenebilirliğini ortadan kaldırır. Bunun sonucu olarak da, yargılamayı yapan yargıç tarafından yürüttüğü görevinin bir gereği olarak kendiliğinden göz önünde tutulamaz. Borçlunun böyle bir olgunun var olduğunu, yasada öngörülen süre ve usul içinde ileri sürmesi zorunludur. Demek oluyor ki zamanaşımı, borcun doğumu ile ilgili olmayıp, istenmesini önleyen bir savunma olgusudur. Şu durumda zamanaşımı, savunması ileri sürülmedikçe, istemin konusu olan hakkın var olduğu ve kabulüne karar verilmesinde hukuksal ve yasal bir engel bulunmamaktadır.
Sözlü yargılama usulünün uygulandığı dönemde zamanaşımı def’i ilk oturuma kadar ve en geç ilk oturumda yapılabilir. Ancak 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun yürürlükte olduğu dönemde 319’uncu madde hükmü uyarınca savunmanın değiştirilmesi yasağı cevap dilekçesinin verilmesiyle başlayacağından, zamanaşımı defi cevap dilekçesi ile ileri sürülmelidir. 01.10.2011 tarihinden sonraki dönemde ilk oturuma kadar zamanaşımı definin iler sürülmesi ve hatta ilk oturumda sözlü olarak bildirilmesi mümkün değildir.
Dava konusunun ıslah yoluyla arttırılması durumunda, 1086 sayılı HUMK hükümlerinin uygulandığı dönemde, ıslah dilekçesinin tebliğini izleyen ilk oturuma kadar ya da ilk oturumda yapılan zamanaşımı defi de ıslaha konu alacaklar yönünden hüküm ifade eder. Ancak Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun yürürlüğe girdiği 01.10.2011 tarihinden sonraki uygulamada, 317/2 ve 319. maddeler uyarınca ıslah dilekçesinin davalı tarafa tebliği üzerine iki haftalık süre içinde ıslaha konu kısımlar için zamanaşımı definde bulunulabileceği kabul edilmelidir.
Somut uyuşmazlıkta birleşen dosya davalısı ... ... Uluslararası Havalimanı Yatırım Yapım ve İşletme A.Ş. vekili, birleşen dava dilekçesine ve ıslah dilekçesine karşı süresinde zamanaşımı def'inde bulunmuştur. Hüküm altına alınan fazla mesai çalışmaları karşılığı ücret alacağının birleşen dava tarihine göre geriye beş yıllık süre dikkate alındığında bu süre dışında kalan miktarların zamanaşımına uğradığı anlaşılmaktadır. Mahkemece birleşen dava dilekçesi ile ıslah dilekçesine karşı birleşen dosya davalısının süresinde yaptığı zamanaşımı def'i dikkate alınmadan birleşen dosya davalısının sorumlu olduğu fazla mesai ücretinin hüküm altına alınması hatalıdır.
F) SONUÇ:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 02/07/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.