9. Hukuk Dairesi 2015/14919 E. , 2018/8470 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2015/14919 E. , 2018/8470 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ

DAVA : Davacı, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ile fazla mesai ücreti, yıllık izin ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

YARGITAY KARARI

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin davalı işverenin işyerinde bir süre yedek eleman sonrasında plasiyer olarak çalıştığını, sonrasında 1475 sayılı İş Kanunu'nun 14. maddesine göre emeklilik nedeniyle işinden ayrıldığını ileri sürerek, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, fazla çalışma ücreti, yıllık izin ücreti, genel tatil ücreti alacağını talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davacının prim gün sayısını gösterir belge ibraz ettiğinde müvekkili tarafından istifasının kabul edildiğini ve kıdem tazminatının kendisine ödendiğini ancak daha sonra davacının gerçek iradesinin emekli olmak değil iş değiştirmek olduğunun ortaya çıktığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti ve Yargılama Süreci:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, sigorta kayıtları itibari ile iş akdinin fesih tarihinde yaşlılık aylığı bağlanabilmesi için gerekli koşullardan prim ödeme gün sayısını tamamladığı, kıdemi itibari ile iş akdini tazminat haklarını bertaraf edecek şekilde sonlandırımasını hayatın olağan akışına uygun olmadığı ve davacının 1475 sayılı İş Kanunun 14. maddesinin 5. bendi kapsamında emeklilik nedeni ile iş akdini feshettiği, yıllık izinlerin kullanıldığının ispatının işverenlikçe ancak yıllık ücret izin defteri veya emsali yazılı belge ile ispat edilmesi gerektiği halde bu konuda herhangi bir belge ibraz edilemediği, yine tanık anlatımları kapsamında davacının ödenmeyen fazla çalışma ve genel tatil alacağının bulunduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davalı vekili temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-4857 sayılı İş Kanunu'nun 32 nci maddesinin ilk fıkrasına göre, genel anlamda ücret, bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen tutar olarak tanımlanmıştır. Yasada ücretin eklerinin neler olduğu müstakilen düzenlenmemiş olmakla birlikte, değinilen maddenin ikinci fıkrasındaki “…banka hesabına yatırılacak ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkakının..” ibaresi gereğince, ücretin yanı sıra prim, ikramiye ve bu nitelikteki her türlü ödemelerin banka hesabına yatırılması öngörüldüğünden, “prim” ve “ikramiye” ücretin eki olarak İş Kanununda ifadesini bulmuştur.
4857 sayılı Kanunun 25/II-ı maddesinde sözü edilen otuz günlük ücret kavramına prim ödemeleri dahil değildir (Yargı tay 9. HD. 10.10.2008 gün 2007/27614 E, 2008/26208 K).
Kıdem tazminatına esas alınacak olan ücretin tespitinde, Yasanın 32 nci maddesinde sözü edilen asıl ücrete ek olarak işçiye sağlanan para veya para ile ölçülebilen menfaatler göz önünde tutulur. Buna göre devamlılık gösteren prim ödemeleri kıdem tazminatı hesabında dikkate alınmalıdır.
Fazla çalışma, genel tatil ve hafta tatili ücret alacaklarının hak edilen tarihteki çıplak ücret üzerinden hesaplanması gerekir. Geçmiş yılların ücretleri bilinmiyorsa son ücret asgari ücrete oranlanarak geçmiş yıllar ücretinin belirlenmesi gerekir. Yıllık ücretli izin alacağının ve ücret alacağının da çıplak günlük brüt ücret üzerinden hesaplanması gerekir. Diğer taraftan işçi mesaiye bağlı olarak prim alıyorsa fazla mesai ücretinin sadece zamlı kısmının hesaplanması gerekir.
Somut uyuşmazlıkta, davacının kıdem tazminatına esas ücretinin giydirilmiş ücretten hesaplanması doğru ise de, işverence Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilen kazancı fazla mesai, genel tatil ücreti ve yıllık izin ücretinin hesabında da dikkate alınmıştır. Ancak bu kazanç içerisinde ücret yanında primlerin ve ek kazancın olduğu anlaşılmaktadır.
Davacının yıllık izin ücreti, fazla çalışma, genel tatil ücret alacaklarının hak edilen tarihteki çıplak ücret üzerinden hesaplanması gerekirken giydirilmiş ücretten hesaplanması hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı nedenden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 12/04/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.