9. Hukuk Dairesi 2016/11446 E. , 2019/22804 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2016/11446 E. , 2019/22804 K.


'İçtihat Metni'


MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraflar vekilleri tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

YARGITAY KARARI

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili; müvekkilinin davalı şirkete ait yurtdışı projelerinde 2005-2011 arasında forklift/loader operatörü olarak çalıştığını, en son aylık ücretinin 1250 USD olduğunu, yasal hakları ödenmeksizin işverence iş akdinin feshedildiğini ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatları ile yıllık izin ücreti, ulusal bayram, genel tatil, hafta tatili ve fazla mesai alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili; davacının çalışmalarının 06.05.2006-30.11.2007 arası .... projesi, 01.12.2007-06.05.2009 arası Techinvest projesi-Rusya, 23.08.2012-04.09.2012 arası Lukoil projesi-Irak şantiyesinde olduğunu, davacının kesintisiz ve sürekli çalışmadığını, çalıştığı sürelerin işyeri dosyası ile sabit olduğunu, işyeri dosyasındaki çalışmaları dışında başkaca çalışması olmadığını, son çalıştığı projeden istifa ederek ayrıldığından kıdem-ihbar tazminatı talebinin haksız olduğunu, maaş bordrolarındaki ücret üzerinden çalıştığını, davacının aylık ücretleri incelendiğinde ücretlerde farklılık görüleceğini, sebebinin ise davacının fazla mesai, genel tatil, dini-milli bayram günlerinde yapılan çalışmasının karşılığı olan ücretlerin net maaşına eklenerek ödenmesinden kaynaklandığını, ücretlerin maaşa eklenerek banka hesaplarına yatırıldığını, davacı tarafından da bu ödemelerin bir ihtiraz-i kayıt öne sürülmeden kabul edildiğini, davacının yıllık izinlerini kullandığını, kullanmadığı izinlerin de ücretinin ödendiğini, talep edilen alacakların zamanaşımına uğradığını savunarak davanın reddini talep etmiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece davanın kısmen kabulü ile kıdem ve ihbar tazminatları ile ulusal bayram, genel tatil çalışma ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline hükmedilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı taraflar vekilleri temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının tüm, davacının aşağıdaki aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Davalıya ait yurt dışı işyerinde çalışan davacının tazminat ve alacaklarının belirlenmesine esas ücret taraflar arasında uyuşmazlık konusudur.
Davacı işçi son aylık ücretinin net 1250 USD olduğunu ileri sürmüş, davalı işveren saat ücretini savunmuştur. Davacı tanığı ve emsal ücret araştırması sonucu belirlenen ücret davacının iddiasını doğrulamıştır. Mahkemece davalının sunduğu kayıttaki ücret üzerinden hesaplanan tazminat ve alacaklar hüküm altına alınmıştır.
Davacının imzasını içermeyen aylık ücret bordrolarında saat ücreti ile temel ücret hesabı dışında fazla çalışma, hafta tatili ile bayram genel tatil ücreti gibi tahakkuklara yer verilerek davacının banka hesabına yatan tutar ile uyumlu bir tahakkuka gidilmiştir. Davalı işveren işçinin imzasını içermeyen ve her zaman düzenlenmesi mümkün olan bordrolarla temel ücreti bölmek suretiyle diğer işçilik alacaklarının da ödendiği şeklinde bir uygulama geliştirmiştir. İşçinin banka hesabına yapılan ödemelerde maaş açıklaması dışında başka bir bilgiye yer verilmemiştir. Davacının yaptığı iş, kıdemi, bordro içerikleri ve tanık beyanları ile emsal ücret araştırması gözetilerek davacı işçinin aylık temel ücretinin 1250 USD olduğu kabul edilmeli ve kabulüne karar verilen tazminat ve alacaklar bu ücrete göre hesaplanmalıdır.
Diğer yandan davalının süresinde yaptığı zamanaşımı itirazı gözetilerek hesaba esas alınması gereken hizmet süresi yönünden davacı tanığı Yavuz A.'nın davacının Cibuti şantiyesinde fazla mesai yapmadığı ve hafta tatili günlerinde çalışmadığı beyanı gözetilerek fazla mesai ve hafta tatili reddine yönelik hükmün sonucu itibariyle doğru olduğu da gözden kaçırılmamalıdır.
3-Taraflar arasındaki uyuşmazlık, işçinin kullandırılmayan izin sürelerine ait ücretlere hak kazanıp kazanmadığı noktasında toplanmaktadır.
4857 sayılı İş Kanununun 59 uncu maddesinde, iş sözleşmesinin herhangi bir nedenle sona ermesi halinde, işçiye kullandırılmayan yıllık izin sürelerine ait ücretlerin son ücret üzerinden ödeneceği hükme bağlanmıştır. Yıllık izin hakkının ücrete dönüşmesi için iş sözleşmesinin feshi şarttır.
Somut uyuşmazlıkta, davacı işçi davalı işverenin yurtdışı şantiyelerinde kesintili olarak çalışmıştır. Davacının yıllık izin ücreti alacağı istemi bordroda yer alan tahakkuklar nedeniyle reddedilmiş ise de, izin ödemesi adı altında bordroda yer alan tahakkukların işçinin farklı şantiyelerdeki çalışmalarının iş bitimi sebebiyle sona erdiği dönemlere rastlayıp rastlamadığı araştırılmamıştır. Bordroda yer alan ödemelerin işçinin banka hesabına yapıldığı savunulmuş olmakla bu yönde gerekirse ilgili banka kayıtları getirtilmeli ve iş bitimi sebebiyle çıkışların verildiği dönemde yapılan ödemelerin karşılığı olan izin günleri ile çalışma dönemi içine rastlamakla birlikte izinlerin kullandırıldığını gösteren imzalı izin defteri veya eşdeğer bir belge ile desteklenen izin tahakkukları hesaplamadan düşülmelidir. Bu konuda eksik incelemeyle karar verilmesi hatalıdır.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgilisine iadesine, 19/12/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.