9. Hukuk Dairesi 2019/3640 E. , 2019/21056 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2019/3640 E. , 2019/21056 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ : İSTANBUL BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 25. HUKUK DAİRESİ
MAHKEMESİ : GEBZE 6. İŞ MAHKEMESİ

DAVA : Davacı, feshin geçersizliğine, işe iadesine ve yasal sonuçlarına hükmedilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş ancak davacının hangi davalı nezdinde işe iade edildiği belirtilmemiştir.
İlk Derece Mahkemesinin kabul kararına karşı davalılar avukatları istinaf başvurusunda bulunmuştur.
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 25. Hukuk Dairesi davalılar avukatlarının istinaf başvurusunu esastan reddetmiştir.
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 25. Hukuk Dairesi'nin kararı süresi içinde duruşmalı olarak davalılardan .... avukatı tarafından temyiz edilmiş ise de; işin mahiyeti itibarıyla duruşma isteminin reddine, incelemenin evrak üzerinde yapılmasına karar verilmiş olmakla dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
YARGITAY KARARI
A)Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının 25/06/2004 tarihinden itibaren değişen alt işverenlerin sigortalısı olarak davalı ....nin ...’da bulunan işyerinde çalıştığını, bu çalışmasının 28/09/2016 tarihine kadar kesintisiz olarak sürdüğünü, davalılar arasında alt işveren- üst işveren ilişkisinin bulunduğunu, davalı ... ile diğer davalı ...' nın ...’da bulunan işyerinde işin bir bölümü olan bakım ve temizlik işleri yaptığını, yine bu işe aldığı işçileri münhasıran davalı ....de çalıştırdığını, davacının 28/09/2016 tarihinde, önceden bildirimde bulunulmadan ve ihbar öneli kullandırılmadan 2 arkadaşıyla birlikte işten çıkarıldığını, kendisine yazılı bir fesih bildirimi tebliğ edilmediğini, davacının işten çıkarılması için herhangi bir neden olmadığını iddia ederek; feshin geçersizliğinin tespitini, davacının işe iadesine, işe başlatmama tazminatının 8 aylık ücreti tutarında belirlenmesine, boşta geçen süreye ilişkin 4 aylık ücret alacağının ve diğer haklarının ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
B)Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ... Teknik Temizlik Bakım Yön. Hizm. ve Tic. A.Ş. vekili; iş akdinin fesih nedenin davacı tarafından, mesai saatlerini aşan fazla çalışma uygulamasının hesaplanmasında, kanunda ve iş sözleşmesinde belirtildiği oranların değil daha yüksek oranların esas alınmasını talep ettiği, bunun davalı işveren tarafından kabul edilmediği, bunun üzerine davacının, talebinin kabul görmemesi halinde çalışmayacağını bildirmesinin yanı sıra ayrıca haksız bir şekilde diğer çalışanları da davalı şirket aleyhine kışkırtmasının olduğunu, davacının 27.09.2016 tarihinde savunmasının istendiğini, davacının savunma vermediğini, bunun üzerine davalı şirketçe aynı tarihte davacıya ihtar verildiğini ve akde aykırı bu fiillerine bir son vermesinin istendiğini, aksi halde iş akdinin feshedileceğinin bildirildiğini, davacının yine aynı tarihte iş yerinde fazla çalışmaya kalmadığı gibi diğer çalışanları da kışkırtıcı hareketlerde bulunduğunu, davacının iş akdinin İş Kanunu'nun 25/2 maddesi hükmüne göre haklı nedenle feshedildiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı .... vekili; husumet itirazı ile davacının 01.02.2016 tarihinde imzaladığı “Fazla Çalışma Muvafakatnamesi” ile fazla mesai yapacağını bildirdiğini,fazla çalışma yapacağı konusunda muvafakat vermesine rağmen 26.09.2016 tarihinde 17.35’den sonra mesaiye kalmadığı ve fazla mesai ücretinin %100 zamlı ödenmesi halinde fazla çalışma yapacağını beyan ettiğini, davacının bu davranışı neticesinde 27.09.2016 tarihinde konu hakkında yazılı savunmasının istendiğini, savunmasını yazmaktan imtina ettiğinin tanıkların şahitliği ile kayıt altına alındığını, bunun üzerine 27.10.2016 tarihli yazı ile davacıya ihtar verildiğini, tekrarı halinde iş sözleşmesinin haklı nedenle feshi yoluna gidileceğinin bildirildiğini, davacının anılan ihtarı da tebliğden imtina ettiğinin tutanak ile tespit edildiğini, davacının sözlü ihtara rağmen 28.09.2016 tarihindeki fazla çalışmaya kalmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
C)İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
İlk derece mahkemesince, davacının diğer işçileri kışkırtması, çalışma barışını bozması iddiasının ispatlanamadığı ve fazla çalışmaya kalmayan 30 işçiden davacının iş akdinin feshini gerektirecek olguların somut olarak ortaya konulamadığı, bu durumun işverenin eşit davranma borcuna da aykırılık teşkil ettiği gerekçesiyle davanın kabulüne davacının işine iadesine karar verilmiştir.
D)İstinaf başvurusu :
İlk derece mahkemesinin kararına karşı, davalı vekilleri ayrı ayrı istinaf başvurusunda bulunmuştur.
E)İstinaf Sebepleri:
Davalı ... Teknik Temizlik Bakım Yön. Hizm. ve Tic. A.Ş. vekili; mahkeme kararının yasaya aykırı olduğunu delillerinin gerektiği gibi toplanmadığını, savunma hakkının kısıtlandığını, tanık beyanlarına karşı beyanda bulunmak üzere kendilerine kısa bir süre verildigini bu nedenle adil yargılama hakkının ihlal edildiğini davacının işyeri huzurunu bozduğunu ispatlanması nedeniyle iş sözleşmesinin haklı nedenle fesh edildiği halde verilen işe iade kararının usul ve yasalara aykırı olduğunu belirtmiştir.
Davalı .... vekili; davacının fazla çalışma muvafakatnamesi verdiği halde fazla mesai ücretinin %100 zamlı ödenmesi için bir hafta süreyle işi bırakma eylemi yaptığını, üretim işinin yapıldığı kaynak bölümünde ve buna bağlı alanlarda bir hafta boyunca temizlik işinin yapılamadığını ayrıca davacının diğer arkadaşlarına da benzer şekilde hareket etmesi yönünde teşvik ve telkinde bulunduğunu bu konuda savunmasının alınarak ihtar verildiğini, imza attığı halde fazla çalışma yapmadığını yasadışı eylemlerde bulunduğunu bu nedenle iş sözleşmesinin haklı ve geçerli nedenle feshedildiğini belirtmiştir.
F)Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti :
Bölge Adliye Mahkemesince, ispat yükü kendisinde olan davalı işverence haklı veya geçerli fesih sebebinin ispatlanamadığı kanaatinin yerinde olduğu, hüküm kurmaya yeterli delillerin toplandığı, adil yargılanma hakkının ihlali bir durumun olmadığı, İlk Derece Mahkemesince oluşan kanaat yerinde olup ilk derece mahkemesinin objektif, dosyadaki verilerle çelişmeyen tespitlerine, kararın dayandığı deliller, delillerin takdiri, karar gerekçesine göre, yerinde bulunmayan her iki davalının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
G)Temyiz başvurusu :
Bölge Adliye Mahkemesi’nin kararına karşı davalı .... vekili tarafından süresinde temyiz başvurusunda bulunulmuştur.
H)Gerekçe:
Somut uyuşmazlıkta, ilk derece mahkemesi tarafından verilen feshin geçersizliğine ve davalılar arasında asıl-alt işveren ilişkisinin bulunduğunun tespitine ilişkin karar isabetlidir.
Bölge Adliye Mahkemesi tarafından da isabetli bir şekilde feshin geçersiz olduğu kabul edilerek davalı vekillerinin istinaf taleplerinin reddine karar verilmesi de yerindedir.
Ancak, hem ilk derece mahkemesince hem Bölge Adliye Mahkemesince davalılar arasında asıl- alt işveren ilişkisinin olduğu kabul edilmesine rağmen, davacının alt işveren nezdindeki işine iade edilmesi gerekirken hüküm fıkrasında hangi işverene iade edildiğinin gösterilmemesi ve mali haklardan sorumluluğun hangi işverende olduğunun belirtilmemesi nedeniyle Bölge Adliye Mahkemesi ile İlk Derece Mahkemesinin kararlarının bozularak ortadan kaldırılmasına karar vermek gerekmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi ile İlk Derece Mahkemesinin kararlarının bozularak ortadan kaldırılmasına ve Dairemizce 4857 sayılı İş Kanunu’nun 20/3. maddesi uyarınca aşağıdaki gibi karar vermek gerekmiştir.
I) Hüküm : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 25. Hukuk Dairesi’nin temyiz edilen 2017/2064 E- 2018/952 K sayılı kararı ile Gebze 6. İş Mahkemesi'nin 2016/673 E-2017/214 K sayılı kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2-Davanın kabulü ile, davacının hizmet akdinin feshinin geçersizliğine ve davacının davalı alt işveren ... Teknik Temizlik Bakım Yön. Hizm. ve Tic. A.Ş. nezdindeki İŞİNE İADESİNE,
3-Davacının yasal süre içinde başvurusuna rağmen davalı işveren tarafından işe başlatılmaması halinde ödenmesi gereken tazminat miktarının davalıların müşterek-müteselsil sorumluluğunda olması kaydı ile davacının kıdemi dikkate alınarak taktiren davacının 4 aylık brüt ücret tutarı olarak belirlenmesine,
4-Davacının işe iadesi için işverene süresi içinde müracaatı halinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar en çok 4 aya kadar ücret ve diğer haklarının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili gerektiğinin TESPİTİNE,
5-Davacı vekille temsil edildiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT. uyarınca hesaplanan 2.725,00 TL. maktu vekalet ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine,
6-Alınması gereken 44,40 TL karar - ilam harcından davacının yatırdığı 29,20 TL peşin harcın mahsubu ile bakiye 15,20 TL karar - ilam harcının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile hazineye irat kaydına,
7-Davacının yaptığı harçlar dahil toplam 239,35 TL. yargılama giderinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine,
8-Taraflarca yatırılan gider avansının varsa kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde ve isteği halinde ilgilisine iadesine,
9-Yatırdığı temyiz harcının isteği halinde davalılara iadesine,
10-Dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin ilgili Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 27.11.2019 gününde oybirliği ile kesin olarak karar verildi.