9. Hukuk Dairesi 2019/7112 E. , 2019/19996 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2019/7112 E. , 2019/19996 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalılardan ... Yapı Sanayi ve Tic. A.Ş. vekili ile ... Peyzaj İnş. Müşavirlik Teknik Hiz. San. Tic. A.Ş. vekili tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

YARGITAY KARARI

A) Davacı isteminin özeti:
Davacı vekili, davalıların oluşturdukları birliğin Suudi Arabistan Krallığı Su ve Enerji Bakanlığının ihaleye çıkardığı ... Kanalizasyon şebekesi ile ... şehri içme suyu şebekeli yenilemesi inşaatı ihalesini aldıklarını, bu ihale kapsamında müvekkilinin 26/05/2006 tarihinden 12/08/2018 tarihine kadar aylık 2.500 USD ücretli işçi olarak çalıştığını, sabah 07:00 başlayıp saat l5.00'e kadar devam ettiğini, haftada 3 gün en az 2 saat fazla çalışma yaptığını, işyerlerinde Cumartesi ve Pazar günleri çalışıldığını, sadece Cuma günleri tatil yapıldığını, hafta sonu çalışmasına ilişkin ücretlerinin ödenmediğini, milli bayramlarda çalışma yapıldığını, müvekkiline yıllık izinlerinin kullandırılmadığını, bir kısım işçilik alacaklarının ödenmediğini ileri sürerek kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, ücret, yıllık izin ücreti, fazla mesai ücreti, hafta tatili ücreti alacaklarını istemiştir.
B)Davalı cevabının özeti:
Davalı ... Şirketi vekili, davacının davalıların oluşturduğu birlikten söz etmekte ise de bu yönde bir açıklamada bulunmadığını,bu yönde bir delilin sunulmadığını, müvekkilinin kayıtlarına göre davacı ile kurulmuş bir iş akdinin bulunmadığını, müvekkiline pasif husumet düşmediğini, iddia ve taleplerin yersiz olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
Davalı ... Şirketi vekili, müvekkilininde arasında bulunduğu davalı şirketler arasında bir ortaklıktan bahsedilmek suretiyle, diğer davalılar ile birlikte müvekkiline de açılmış bulunduğunu, böyle bir ortaklığın mevcut olmadığını, müvekkil şirketin T.C. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin iştiraki olması nedeniyle bütün işler ve girilmesi muhtemel ortaklıklar Yönetim Kurulu kararları çerçevesinde yapıldığını, müvekkil şirket defterler incelendiğinde böyle bir ortaklık ve işbirliği kararına rastlanılmadığını, davacının işçi ya da sözleşmeli personel olarak çalışmışlığının da bulunmadığını, müvekkil şirket Genel Müdürünün ailesiyle irtibatlı olması hasebiyle diğer davalı ... Şirketi’nden dolayı müvekkil aleyhine sehven davaya karıştırılmış olabileceğini, iddia ve taleplerin yersiz olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
Davalı ... Şirketi vekili, davacının dava konusu ettiği dönemde hiçbir şekilde müvekkil şirkette çalışmadığı için bir alacak talep etme hakkının bulunmadığını, davacı alacak talebini çalıştığı şirkete yapabileceğini, kanalizasyon şebekesi inşaatının yurt dışında kurulu ayrı bir tüzel kişiliğe sahip ...-... Müteahhitlik Ltd. Şti. tarafından müvekkilden bağımsız olarak yürütüldüğünü, müvekkilinden daha sonra bu şirketteki ortaklığından ayrıldığını, iddia ve taleplerin yersiz olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
Davalı ... Şirketi vekili, davacının müvekkil şirketin hiçbir zaman çalışanı olmadığını, dolayısıyla bir iş akdinin de kurulmadığını, hiçbir zaman işçi-işveren ilişkisinin olmadığını, müvekkilinin Suudi Arabistan’da faaliyet yapan bir müşterek iş ortaklığı ve taahhüdü bulunmadığını, böyle bir şirkette ortaklığı da bulunmadığını, şirketin ticari defter ve kayıtlarında mevcut olmadığını, iddia ve taleplerin yersiz olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
C)Yerel Mahkeme kararının özeti:
Mahkemece, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna göre, Mahkeme’nin önceki kararında davanın kısmen kabulüne karar verildiği, bu kararın Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 2013/4063 Esas “Taraflar arasında husumet ve çalışma süreleri tartışmalı olup mahkemece davacı işçiyle ilgili Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtları getirtilmeksizin eksik incelemeyle karar verilmesinin hatalı olduğunu, sözü edilen kayıtlar getirtilmeli ve dosya içindeki bilgi ve belgeler yeniden bir değerlendirmeye tabi tutularak, gerekirse bilirkişiden ek hesap raporu alınmak suretiyle bir karar verilmesi gerektiğini bilirkişi raporunda fesih tarihindeki kıdem tazminatının tavanı aşılarak kıdem tazminatı hesabı yapıldığını, davalı vekilinin rapora bu yönden itiraz ettiğini, Mahkemece bu yönde ek rapor alınmaksızın kıdem tazminatı tavanı aşılarak yapılan hesaba itibar edilerek karar verilmesinin hatalı olduğundan” bahisle bozulduğu, bozma ilamına uyulduğu, yapılan yargılama sonucunda; davacının kurum dosyasının ... Sosyal Güvenlik Müdürlüğü'nden celp edildiği, davacının hizmet süresiyle ilgili olarak yeniden inceleme yapıldığı, davacının 26.05.2006-12.08.2008 tarihleri arasında çalıştığı, Yargıtay tarafından onanarak kesinleşen ve iş bu dava ile seri olarak açılan emsal nitelikteki Mahkeme’nin 2008/1268 Esas sayılı ilamında davalıların müştereken ve müteselsilen sorumlu olduklarına karar verildiği, iş bu davadan sonra açılan ve davalılar arasında derdest olan İstanbul Anadolu 4. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2016/377 Esas sayı dosyasının iş bu davanın esasını etkilemediği, davalı işverenlerin davacı işçiye karşı olan sorumluluklarını etkilemeyeceği, davalı ... İnş Turz Tic Ltd Şti. dışındaki davalı işverenlerin müştereken ve müteselsilen sorumlu oldukları, Yargıtay'ın bozma kararı sonrası alınan 26.09.2016 tarihli Ek Bilirkişi Raporu esas alınarak ve fazla mesai ücreti alacağı ile ilgili takdiren %35 hakkaniyet indirimi yapıldığında hesaplanan 2.191,46 TL.den davacı tarafın kararı temyiz etmediği ve davalılar lehine kazanılmış hak olduğu hususu da dikkate alındığı gerekçesi ile hafta tatili ücreti haricindeki taleplerin kabulüne karar verilmiştir.
D)Temyiz:
Karar süresi içinde ... Yapı San. ve Tic. A.Ş. vekili ve ... İnş. Müş. Teknik Hiz. A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
E)Gerekçe:
1-Gerekçeli karar başlığında dava tarihinin 13/10/2008 yerine 03/11/2008 şeklinde yazılması mahallinde düzeltilebilir maddi hata kabul edilmiştir.
2-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre ... Yapı San. ve Tic. A.Ş.nin ve ... İnş. Müş. Teknik Hiz. A.Ş.nin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
3-Somut uyuşmazlıkta, davacının hizmet döküm cetvelinde 2005 yılının Kasım ayında ... sicilli işyerinde işe girdiği ve eldeki dava tarihinden sonra da aynı yerde çalışmaya devam ettiği görülmektedir. Bu aradaki süreçte de aynı işyerinde çalışması görünmektedir, yani, eldeki davada kabul edilen hizmet süresinden önce bu işyerinde işe girdiği, eldeki davada kabul edilen hizmet süresi boyunca bu işyerinde kaydı olduğu, eldeki davada kabul edilen fesih tarihinde, eldeki dava tarihinde ve eldeki dava tarihinden sonra dahi aynı işyerinde çalışması görünmektedir. Eldeki davadaki fesih tarihi itibari ile ... sicilli işyerinde fesih hizmet dökümüne göre gerçekleşmemiştir.
Kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve yıllık izin ücreti feshe bağlı alacaklardır. Davacının ... Şirketi ile ... Şirketi nezdindeki çalışmasının sona erdiği fesih tarihinde diğer davalı nezdinde çalışmasının halen devam ettiğinin anlaşılması halinde, temyiz eden davalılar ... Şirketi’nin ve ... Şirketi’nin kıdem tazminatından, ihbar tazminatından ve yıllık izin ücretinden sorumlu olup olmadığı araştırılıp irdelenmelidir.
SGK işyeri sicil bilgisi belgesinin, Arabistan’da görülecek işe dair protokoldeki ticari ünvanın, kaşedeki ticari ünvanın, ... Şirketi’nin diğer davalılara çektiği ihtarnamedeki ticari ünvanın, imza sirkülerindeki ticari ünvanın birlikte değerlendirilmesinden, ... sicilli işyerinin davalı ... Şirketi olduğu anlaşılmaktadır. Bu itibarla;
Davacının çalıştığı adi ortaklık nezdindeki hizmet süresi 26/05/2006-12/08/2008 tarihleri arasına aittir. Eldeki dava tarihi 13/10/2008 tarihidir. Hizmet döküm cetveline göre davacının ... sicilli davalı ... Şirketindeki çalışmasının dava tarihinde halen devam ettiği görünmektedir. Yani, eldeki fesih tarihinden sonra da ve eldeki dava tarihinde de davacı ... sicilli bu işyerinde çalışmaya devam etmiştir. Eldeki davadaki fesih tarihi itibari ile ... sicilli işyerinde fesih hizmet dökümüne göre gerçekleşmemiştir.
Bu husus davacı tarafa açıklatılarak, davacının adi ortaklıktaki ilişkinin bittiği iddia edilen tarihten sonra da davalı ... Şirketi’nde çalışması hususunun açıklatılıp fesih kabul edilen 12/08/2008 tarihinde hizmet akdinin devam edip etmediği, arada ödünç iş ilişkisi ve benzeri / ve sair bir hukuki ilişki bulunup bulunmadığı tespit edilerek, fesihin 12/08/2008 tarihi itibari ile değerlendirilip, temyiz eden davalılar ... Şirketi ve ... Şirketi’nin feshe bağlı alacak olan kıdem tazminatından, ihbar tazminatından ve yıllık izin ücretinden sorumlu olup olmadıkları irdelenerek sonuca gidilmesi gerektiğinin düşünülmemesi hatalıdır.
4-Hizmet süresi bakımından;
Hizmet süresi içinde kabul edilmekle birlikte hizmet döküm cetvelinde çalışma kaydı görünmeyen 30/06/2006-15/11/2006 tarihleri arasındaki boşluk dönem mevcuttur.
Davacı asıl duruşmaya bizzat celbedilerek bu dönemde çalışıp, çalışmadığı ve çalışmış ise çalışması hakkında detaylı açıklama alınmalı, aynı husus tarafların vekillerine de açıklatılmalı, taraflarca ileri sürülmesi veya mevcudiyetinin veya gerekliliğinin anlaşılması halinde ilgili yerlerden varsa belgeler getirtilmeli, gerekirse tanıklar bu konuda yeniden dinlenerek bu sürenin hizmet süresine dahil edilip edilmeyeceği irdelenmelidir.
Tanıkların birbirleri ile ya da önceki ifadeleri ile çelişki olması halinde bu çelişki Mahkeme tarafından tanıklardan sorularak giderilmelidir.
Hizmet süresinde değişiklik olması halinde bunun dava konusu alacaklara etkisi de ayrı ayrı irdelenmelidir.
F)SONUÇ:
Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 14/11/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.