9. Hukuk Dairesi 2015/20965 E. , 2019/18635 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2015/20965 E. , 2019/18635 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen davanın yapılan yargılaması sonunda; ilamda yazılı nedenlerle gerçekleşen miktarın faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine ilişkin hükmün süresi içinde duruşmalı olarak temyizen incelenmesi davalı avukatınca istenilmesi üzerine dosya incelenerek işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 27/03/2018 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmişti. Duruşma günü davalı adına Avukat ... ile karşı taraf adına Avukat ...geldiler. Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor sunuldu, dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü:
YARGITAY KARARI
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili; müvekkilinin, davalı işyerinde 10.06.2008-21.10.2013 tarihleri arasında kesintisiz çalıştığını, görevinin şehirlerarası-uluslararası tır şoförlüğü olduğunu, ücret+sefer primi esasına göre çalıştığını, buna göre asgari ücret ve 100 km için 20 TL esasına göre çalışan davacının aylık ortalama gelirinin en az 2.500 TL olduğunu, buna rağmen ücretin SGK’ya asgari ücretten, son 2-3 ayda 1.000 TL üzerinden bildirildiğini, son bir yıldır sefer primlerinin bankaya yatırıldığını, ancak bu sefer bu ödemelerin primlerinin ödenmediğini, bu hususlarla birlikte 2009 yılı boyunca ayın her günü çalışmasına karşın kriz bahanesiyle 15 gün üzerinden kuruma bildirilmesi, fazla çalışma, hafta tatili ve genel tatil ücretlerinin ödenmemesi, ücretinden hasar bedeli adı altında haksız kesintiler yapılması gibi nedenlerle haklı olarak feshettiğini 2013/Ekim ayına ait 21 günlük çalışmasına denk düşen ücret+sefer priminin de ödenmediğini ileri sürerek; kıdem tazminatı ile ücret alacağı, yıllık izin ücreti, fazla mesai ücreti, genel tatil ücreti ve hafta tatili ücreti alacaklarının tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
B) Davalı Vekilinin Cevabının Özeti:
Davalı vekili; davacının asgari ücret ile istihdam edilmediğini, daha önceki emsal dosyalardan alınan emsal ücretlere uygun ücret ile istihdam edildiğini, davacıya yapılan tüm ödemelerin banka kanalıyla yapıldığını, sefer primi ödemelerinin tam olarak ödendiğini, iş sözleşmesinde maaş ve sefer primi ödemesi ile istihdam edileceğinin belirtildiğini, sefer priminin düzenli ve sürekli bir bedel olmadığını, ödenen sefer primlerinin kıdem tazminatına esas ücretlerden olduğunu, SGK prim ödemesine esas olan ücretlerden olmadığını, bu nedenle işçi tarafından haklı sebeple feshi gerektirir durum olmadığını, davacının iş akdinin istifa ile sona erdiğini, sürücülerin çalışma saatlerini kendilerinin belirleyebildiği hususu ile birlikte işverenlerce ödenen sefer harcırahlarının fazla mesailere karşılık olduğunu, sürücülerin KTK sürüş sürelerine uymakla yükümlü olduklarını, yurt içi yurt dışı ayrımı gözetilmeksizin her sürücüye sefer harcırahı ödendiğini, bu harcırahların fazla mesai ve genel tatil günleri çalışmaları karşılığı ödendiğini, sürücünün km başına prim alarak kazancını artırma şansına sahip olduğunu, fazla gelir elde etme amacıyla fazla araç kullanıldığını, tüm izinlerini kullandığını ve talep edilen alacakların zamanaşımına uğradığın savunarak; davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Karar süresinde davalı vekilince temyiz edilmiştir.
E) Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, delillerin taktirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalının aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2-Davacının sabit ücret + sefer primi şeklinde çalıştığı, sefer primi eklenerek asıl ücrete ulaşıldığı, hesaplamaların da buna göre yapıldığı dosyadaki bilgi ve belgelerden anlaşılmakta olup dairemiz uygulamasına göre bu tarz çalışma sisteminde fazla mesainin zamsız kısmının alındığı kabul edilmekte ve fazla mesai hesabı sadece %50 zamlı kısım için yapılmaktadır.
Somut olay bakımından fazla mesai hesabı yapılırken 0,5 katsayı yerine 1,5 katsayı ile çarpım yapılarak hesaplama yapılması hatalıdır.
3-Hükme esas ek ve kök bilirkişi raporları incelendiğinde raporların denetime elverişli olmadıkları gibi fazla mesai, hafta tatili ve genel tatil ücreti alacakları yönünden de hatalı hesaplamalar içerdikleri saptanmıştır.
Hesap bilirkişinin söz konusu raporlarında, takoğraf kayıtları üzerinde inceleme yapan bilirkişinin düzenlediği ve Karayoları Trafik Kanunu'na göre günlük 9 saati aşan sürelerin hesaplandığı rapor baz alınarak; fazla mesai ücreti alacağında günlük 7,5 saati geçen sürelerde fazla mesai yapıldığı kabul edilerek alacak hesaplanmış, genel tatil ve hafta tatili ücreti alacaklarında da yine çalışma saati esas alınarak bu alacakların hesaplanması yoluna gidilmiştir.
Mahkemece yapılacak iş;
Takoğraf kayıtlarına ilişkin bilirkişi raporu dikkate alınarak,
a) Davacının haftalık çalışma süreleri hesaplanıp (7 günlük çalışmanın bulunduğu haftalarda hafta tatili günündeki 7,5 saati aşan çalışmanın da dahil edilmek sureti ile), 45 saati aşan çalışması olup olmadığı saptanarak buna göre fazla mesai ücreti alacağının bulunup bulunmadığı belirlenmeli,
b) Haftanın 7 günü çalışma olup olmadığını tespit ederek, 7. günde 24 saat dinlenme olmaksızın çalışılan haftalarda, hafta tatil ücretinin çalışılan saat miktarı üzerinden değilde 1,5 yevmiye olarak hesaplanarak hüküm altına alınması gerektiği gözetilmeli,
c) Genel tatili ücreti alacağında ise, takoğraf kayıtlarının yanı sıra yurda-giriş ve çıkış kayıtları da dikkate alınarak, davacının çalıştığı genel tatillerin tespiti ile alacağın yine saat ücreti üzerinden değil de çalışıldığı tespit edilen her genel tatil günü için 1 yevmiye olarak hesaplanması gerektiği gözetilmeli,
Alacakların yukarıda belirtilen şekillerde tespiti sırasında, bozma öncesi verilen kararın sadece davalı tarafça temyiz edildiği, dolayısı ile bozma sonrası hesaplanacak miktarların daha yüksek çıkması halinde davalı lehine usuli kazanılmış hak oluştuğu da gözetilerek karar verilmelidir.
Hükmün bu nedenlerle de bozulması gerekmiştir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, davalı yararına takdir edilen 1.630,00 TL. duruşma avukatlık parasının karşı tarafa yükletilmesine, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 22/10/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.