9. Hukuk Dairesi 2016/7823 E. , 2019/17804 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2016/7823 E. , 2019/17804 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraflar vekilleri tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
YARGITAY KARARI
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının davalıya ait işyerinde 01/06/2005 tarihinde kadın hastalıkları ve doğum uzmanı olarak çalışmaya başladığını ve işine son verildiği 29/04/2013 tarihine kadar çalışmasını aralıksız olarak sürdürdüğünü, ancak davacının hastane yönetimi tarafından 2011/Ağustos ayına kadar sigortasız çalıştırıldığını ve hak edişlerinin bordroya yansıtılmaksızın, davacıdan talep edilen (serbest meslek) makbuzu karşılığında ödendiğini, 2005-2011 yılları arasında sadece sigorta girişinin yapıldığını ve 1 günlük prim ödendiğini, 2011/Ağustos ayında yeniden sigorta girişinin yapıldığını, bu kez ücretinin bir kısmının bordro mukabilinde, geri kalan kısmı için ise yine (serbest meslek) makbuzu istendiğini, böylece davalı işverenlikçe gerçek ücretin bordroya yansıtılmadığını ve prim ödemelerinin de gerçek ücret üzerinden yapılmadığını, ücret bordolarına davacının hak edişlerinin en fazla beşte biri kadarının yansıtıldığını, davacı işe başlarken hastane yönetimiyle çalışma şartlarını 'fiks' diye tabir edilen en az 8.500,00 TL aylık ücret, ayrıca davacının yaptığı aylık ciro (hak ediş toplamı) bu rakamın üstüne çıkarsa, toplam hak ediş üzerinden: poliklinik hizmetlerinden %41, cerrahi işlem ve müdahalelerden %56, laboratuar ve röntgen tetkiklerinden %5 pay alacak şekilde belirlediklerini ve ilk yılda bu belirlenen ödemelerin bir çoğunun yapıldığını, ancak ilerleyen zaman diliminde tüm hekimleri kapsayan bir toplantı yapıldığını ve hastane yetkilisi tarafından toplam hak edişlerin üzerinden ödenen payların (muayene, cerrahi, müdahale ve röntgen için) %28’i geçmeyeceği ve çalışmaların bundan sonra bu şartlar dahilinde devam edeceğinin bildirildiğini, oranlarda yapılan indirim hususunda çalışan hekimlerin rızasının alınmadığını, sadece yönetim tarafından alınan kararın açıklandığını ve uyulması konusunda baskı yapıldığını, davalı hastanede 'hak ediş listeleri' uygulamasına geçilmeden önce hekimlerin hak edişlerinin 'hasta fişleri' vasıtasıyla ödendiğini, ancak hekimlere yapılan bu ödemelerin, hastanın bağlı olduğu kurum tarafından davalı hastaneye ödeme yapıldıktan sonra yapıldığından, söz konusu ödemelerin sürekli olarak ilerleyen aylara sarktığından, davalı işverenlikçe davacıya ödenmesi gereken fiş ödemelerinin her zaman ileriki tarihlerde ödendiğini, bu bağlamda dosyaya deliller arasında sunulu bulunan fişlerin karşılığının halen daha davacıya ödenmediğinden, vezne fişlerinin, hizmet bedeli ve hastadan alınan bedelin toplamı üzerinden (%41 oranında) davacıya ödenmesi gerektiğini, davalı hastanede 4 kadın doğum uzmanı çalışmakta ve ihtiyacı karşılamaktayken 2012 yılı sonunda 2 kadın doğumcu hekimin daha kadroya dahil edildiğini ve yeni gelen kadın doğumculara ayrıcalıklar tanındığını, bu tarihten itibaren davalı hastane yönetiminin davacıya karşı tutum ve davranışlarının değiştiğini, yeni hekimlerin gelmesiyle 2 adet son sistem ultrason cihazının alındığını, davacının önceden talep etmesine rağmen, cihazların yeni gelen hekimlerin kullanımına sunulduğunu, yine hastane yönetimi tarafından vezneye kesin talimat verilerek, hastaların davacıya yönlendirilmesinin engellendiğini, bu durumun da hasta şikayetleri şeklinde yansıtıldığını, bu gelişmelerle birlikte yine hastane yönetimi tarafından hekimlerle toplantı yapılarak, hak edişlerin üzerinden ödenen %28’lik payın; muayene, müdahale ve ameliyatlar için %25, laboratuar ve röntgen için %12,5 gibi oldukça düşük yüzdelere çekilerek, ödenmeyen 2013 Ocak, Şubat, Mart ve Nisan aylarına ait ücretlerin bu yüzdelerle ödeneceği ve bu oranlar nazara alınarak geriye dönük sözleşmeler yapılacağının bildirildiğini, hastanede çalışan bir kısım hekim tarafından bu durumun kabul edildiğini, ancak bu yüzdelerin kabul edilmesi durumunda davacının her ay ortalama 5.000,00TL gibi ciddi bir ücret farkının doğduğu ve yukarıda belirtilen aylara ilişkin alamadığı ücretler nazara alındığında, sadece ücret alacakları ile ilgili ortalama 20.000,00TL ücret kaybının oluştuğunu, davacıya 2013 Ocak, Şubat, Mart ve Nisan aylarına ait ücretleri ödenmediği gibi, hak edişler üzerinden ödenen payların da düşük oranlardan hesaplanmaya çalışıldığını, davacının hastane yönetimiyle yaptığı son görüşmede, hastane yetkilileri tarafından davacıya istifa dilekçesi imzalaması koşuluyla ücret alacakları ile hak edişlerinin kendisine ödeneceği konusunda taahhütle bulunduklarını, hak edişlerini alma ümidiyle istemeyerek de olsa, baskı altına kalarak davacının 22/04/2013 tarihli istifa yazısını imzaladığını ve fakat söz konusu istifa yazısının davalı işverenlikçe işleme konulmadığını, koz olarak kullanıldığını, davacının istifa dilekçesini imzaladığı tarih üzerinden 1 hafta geçmesine rağmen, ücret alacaklarının ödenmediğini, çalışma şartlarının ağırlaştırıldığını ve nitekim davalı işverenlikçe işine son verildiğini, davacının hafta içi 5 gün 08:30-17:00 saatleri arasında, Cumartesi günleri de 09:00-16:00 saatleri arasında olmak üzere, haftada 6 gün çalıştığını, bunun haricinde çalışma saatleri dışında acil durumlarda da hastanede bulunduğunu, ancak fazla çalışmalarına ilişkin ücret alacaklarının hiçbir zaman ödenmediğini, en son 2012/Aralık ayında ücret aldığını, aldığı son ücretin ise net 25.543,83TL olduğunu, davacının işine son verildikten sonra sadece 2013/Ocak ayı hak edişinin ücret bordrosuna yansıyan kısmının Denizbank hesabına yatırıldığını, geri kalan kısmı ile Şubat, Mart ve Nisan aylarına ait ücret alacaklarının ödenmediğini, çalıştığı süre zarfında yıllık izinlerini düzenli olarak kullanmadığını, tüm milli bayramlarda çalıştığını, ayrıca 'kapıda bekleyen hosteslere ödeme yapıldığı' gerekçesiyle davacının hak edişlerinden her ay %2 haksız kesinti yapıldığını, davacının uğradığı haksızlıklar sonrası işine son verilmesi ve hak edişlerinin ödenmemesi nedeniyle, Bakırköy 40.Noterliğinin 02/05/2013 tarih ve 11087 yevmiye nolu ihtarnamesiyle ücret ve hak edişlerinin ödenmesi konusunda ihtarda bulunduğunu, davalı işverenlikçe ise gönderilen cevabi ihtarnamede, davacının 2013/Nisan ayına ait ücret alacağı hariç diğer tüm ücret ve hak edişlerinin ödendiğinin bildirdiğini, ancak davacıya 2013/Ocak bordrosuna yansıtılan bedel dışında hiçbir ödeme yapılmadığını iddia ederek, kıdem ve ihbar tazminatı ile, fazla mesai, milli bayram çalışmaları, ücret alacağı, hasta tedavi fişleri nedeniyle doğan alacak, haksız olarak hakedişlerinden yapılan %2 kesinti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davacının imzasını taşıyan ve dosyaya sunulan 22/04/2013 tarihli istifa dilekçesinden de anlaşılacağı üzere, davacının iş akdini haklı bir neden olmaksızın kendi iradesiyle feshettiğini, bu nedenle kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanamayacağının ilgili kanun hükümleriyle sabit olduğunu, davacının istemeyerek ve baskı altında kalarak istifa yazısı imzaladığına ve istifa yazısının davalı şirket tarafından işleme konulmayıp koz olarak kullanıldığına ilişkin iddialarının tamamıyla gerçek dışı olduğunu, davacının istifasını vermesi üzerine ihbar süresinin kendisine hatırlatıldığını, ancak ihbar süresine uymayarak, tutanaklarla da sabit olduğu üzere davacının 3 iş günü mazeretsiz olarak işe gelmediğini (davacının ihbar süresine uymaması bakımından dava ve tazminat haklarının saklı tuttuklarını), bunun üzerine 06/05/2013 tarihinde davalı şirket tarafından çıkış işleminin yapıldığını, davacının mazeretsiz olarak işe gelmemesinin ardından Bakırköy 40.Noterliğinin 02/05/2013 tarih ve 11087 yevmiye nolu ihtarnamesiyle iş akdinin haksız olarak feshedildiğinden bahisle ücretlerinin ödenmesi talebinde bulunmuş ise de, davalı işverenlik tarafından keşide edilen Bakırköy 40.Noterliğinin 07/06/2013 tarih ve 11463 yevmiye nolu cevabi ihtarname ile taleplerinin kabul edilemeyeceği, iş akdinin kendisi tarafından haksız olarak ve ihbar öneline dahi uymaksızın feshedildiğinin bildirildiğini, ilgili ihtarname tarihinde ödenmemiş olan nisan ayı ücretinin de banka hesabına ödendiğini, davacının iddia ettiği gibi 01/06/2005 tarihinde değil, 01/12/2005 tarihinde davalı şirkete danışmanlık hizmeti vermeye başladığını ve bu hizmeti karşılığında serbest meslek makbuzu düzenlediğini, dolayısıyla bahse konu tarihlerde davacının davalı şirket nezdinde sigortalılığı gerektirecek nitelikte hizmet akdi ile çalışmasının söz konusu olmadığını, istisna akdi çerçevesinde değerlendirilebilecek bir ilişkinin söz konusu olduğunu, SGK kayıtlarından da görüldüğü üzere, o tarihlerde davacının bağ-kur kaydının bulunduğunu ve serbest meslek makbuzu karşılığında ücret aldığını, 01/08/2011 tarihinde ise taraflar arasında tam zamanlı çalışmaya dayalı iş ilişkisi kurulduğunu ve davacının sigortasının yapıldığını, 01/08/2011 tarihinden sonra davacının yarı sigortalı yarı makbuz karşılığı çalışmasına devam ettiğini, sigortasız çalışmasının söz konusu olmadığını, davacının ücreti konusundaki iddialarının gerçeği yansıtmadığını ve kabul edilebilir nitelikte olmadığını, aylık ücretinin brüt 6.375,00TL olduğunu, taraflar arasında davacının belirttiği şekilde bir ücret anlaşması olmadığı gibi, hak edişler üzerinden ödenen payların %28’i geçmeyeceği yönünde alınmış bir yönetim kararının da bulunmadığını, davacının hak edişlere ilişkin sunmuş olduğu belgelerin hukuken bir değer taşımadığını, davacının ihtiyaç yokken 2012 yılının sonunda 2 kadın doğumcu hekimin daha kadroya alındığına, yeni gelen hekimlere ayrıcalıklar tanındığına, yeni cihazların kendisinin talebine rağmen yeni hekimlere verildiğine, kendisinin ise eski cihazlarla çalıştığına, hastane yönetiminin kendisine karşı tutumunun değiştiğine, kendisine hasta yönlendirilmediğine ilişkin ve benzeri iddialarının mağdur olduğuna yönelik kanaat oluşturma amacı taşıyan, davalı hastaneyi karalamaya yönelik, gerçek dışı ve kabul edilemez nitelikte iddialar olduğunu, davacının tüm maaş ödemelerinin zamanında ve eksiksiz olarak yapıldığının banka kayıtlarıyla sabit olduğunu, yıllık izinlerini kullandığını, sigorta primleri tam yatırıldığı gibi, davalı şirketten fazla mesai, yıllık izin alacağı, bayram tatili alacağı ve sair herhangi bir nam altında alacağının bulunmadığını, iş akdini 22/04/2013 tarihinde istifa dilekçesiyle sonlandıran ve başka bir özel hastanede işe başlamış olan davacının tüm iddia ve taleplerinin kötü niyetli olduğunu savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı, taraf vekilleri temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davalının tüm, davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Davacının hüküm altına alınan ücret ve hakediş alacağı, hükme esas alınan bilirkişi raporunda doğru şekilde 62.680,57 TL olarak hesaplandığı halde bu rakama hükmedilmesi gerekirken sehven reddine karar verilen ihbar tazminatı için hesaplanan tutar olan 35.385,12 TL' ye hükmedilmesi hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın yukarda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 09/10/2019 tarihinde oybirliği ile karar verildi.