9. Hukuk Dairesi 2017/25919 E. , 2019/13630 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2017/25919 E. , 2019/13630 K.


'İçtihat Metni'


MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraflar avukatlarınca istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:


YARGITAY KARARI

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin davalı işyerinde kadroya geçmeden önceki mevsimlik işçi olarak çalıştığı hizmetlerinin kıdemine sayılmadığını, 2011-2013 yıllarında yürürlükte olan 3. dönem TİS’in geçici 4. maddesindeki önceki işyerlerinde geçen çalışmaların da davalı işyerinde geçmiş gibi kabul edileceğine dair düzenleme gereği derece ve kademesinin tespiti ile yeni derece ve kademesi dikkate alınarak ilk kadroya geçişlerinden itibaren TİS’den kaynaklanan ücret farkı, yıpranma primi, ilave tediye farkı, ikramiye farkı ve vardiya zammı alacağının hüküm altına alınmasını istemiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davacıya sözkonusu hakların 2011-2013 yıllarını kapsayan TİS ile tanındığını, bu nedenle geçmişe yönelik talebinin yerinde olmadığını, derece ve kademe tespitinde hata olmadığını, gerekli ödemelerin TİS’lere göre yapıldığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti ve Yargılama Süreci:
Mahkemece, bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Karar, davalı vekilinin temyizi üzerine Yargıtay 7. Hukuk Dairesinin 23/03/2015 tarih, 2015/781 Esas, 2015/5174 Karar sayılı kararı ile '...Somut olayda, hükme esas alınan bilirkişi raporunda, davacının işyeri şahsi sicil dosyasındaki başlangıç pozisyonunun belirtilen derece sınırlarını gösterir değerleri, TİS'in ilgili maddesindeki, bulunduğu pozisyon karşılığı derecenin ilk kademesinden başlatılacağına dair düzenlemeyi dikkate alarak fiili hizmet süresi dikkate alınmadan, davacının başlangıç pozisyonunun 1 derece ve 8 kademe olması gerektiği kanaati ile davacının üyelik öncesi fiili hizmet süresi ve intibak koşullarınıda gözeterek 01.03.2010 tarihindeki derece ve kademesi tespit edilerek hesaplama yapılmıştır. Bilirkişi davacının bulunduğu pozisyonun, derece sınırının üst değerini kademesi kabul ederek hesaplama yapmıştır. Başka bir anlatımla düz işçi olan işçinin ilk başlangıç derecesinin sınırlarının 1-8 olarak belirleyen düzenlemeyi, 1. derecenin 8. kademesi olarak başlaması gerektiğini kabul ederek hesaplamaya başlaması esasa müessir, sonucun farklı çıkmasına sebep olacak bir yorum olduğundan tüm hesaplamalar hatalı olup bozma nedenidir.
Ayrıca, bilirkişi tarafından 01.03.2010 tarihi itibariyle belirlenen derece ve kademenin mahkemece 2013 yılında açılan davalarda dava tarihindeki derece ve kademe olarak kabul edilmiş olması davacı temyizinin olmaması nedeniyle bozma nedeni yapılmamıştır.” gerekçesi ile bozulmuş, Mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Bozmadan sonra verilen karar taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
E) Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, tarafların aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Vermiş olduğu bir hüküm Yargıtay tarafından bozulan ve Yargıtay'ın bu bozma kararına gerek iradi ve gerekse kanuni şekilde uymuş olan yerel mahkeme, bozma kararı doğrultusunda inceleme yapmak ve hüküm kurmak zorundadır. Mahkeme uyma kararını kaldırarak, direnme kararı veremeyeceği gibi, hükmünün bozma kararının kapsamı dışında kalarak kesinleşmiş olan bölümleri hakkında da farklı bir karar vermeden yeniden hükümde karar vermek zorundadır.
Bozmaya uyulmakla bozma lehine olan taraf yararına usulü kazanılmış hak doğmuş olur. Hükmün bir kısmının bozma kapsamı dışında bırakılmasının amacı bu kısımların doğru olduğunu belirlemek, bozmanın sınırlarını çizmek ve bu şekilde usulü kazanılmış hakları oluşturup, korumaktır. Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları kesinleşir. Kesinleşmiş bu kısımlar, lehine olan taraf yararına usulü kazanılmış hak oluşturur.
Somut uyuşmazlıkta; Mahkemenin bozma öncesi kararında bilirkişi tarafından 01/03/2010 tarihi itibariyle belirlenen derece ve kademenin 2013 yılında açılan davalarda dava tarihindeki derece ve kademe olarak kabul edilerek hüküm kurulmuş ve Yargıtay 7. Hukuk Dairesinin bozma ilamında da bu hususun davacı temyizi olmadığından bozma nedeni yapılmadığı belirtilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak verilen kararda ise, dava tarihi olan 07/01/2013 tarihine göre belirlenen derece ve kademe üzerinden hüküm kurulmuştur. Bu durum, bozmaya uyulmakla davalı lehine oluşan usulü kazanılmış hak ilkesine aykırılık teşkil etmektedir.
3-Davacı vekili kısmi dava açmış, taleplerini ıslah dilekçesi ile artırmış ancak ıslah ettiği miktarlara faiz yürütülmesini talep etmemiştir.
Mahkemece ıslah ile istenilen miktarlara faiz yürütülmemiştir.
Mahkemenin bu uygulaması Dairemizin 'ıslah edilen miktarlar açısından faiz talep edilmemesi halinde ıslah ile artırılan miktarlara faiz yürütülemeyeceği ' şeklindeki kökleşmiş içtihadına uygun ise de, karardan sonra bu konu ile ilgili olarak yapılan içtihadı birleştirme talebi üzerine Yargıtay İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulunca 24.05.2019 günü yapılan toplantıda:
“Bir miktar para alacağının faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesinin talep edildiği kısmî davada, dava konusu miktarın kısmî ıslahla faiz talebi belirtilmeksizin arttırılması halinde, arttırılan miktar bakımından dava dilekçesindeki faiz talebine bağlı olarak faize hükmedileceği' yönünde karar verilmiştir.
Yargıtay Kanunu' nun 45/5. maddesi “ İçtihadı birleştirme kararlarının benzer hukuki konularda Yargıtay Genel Kurullarını, Dairelerine ve Adliye Mahkemelerini bağlayacağı “ hükmünü içermektedir.
Yargıtay Kanunu' nun 45/5. maddesi karşısında, '...ıslahta faiz istenilmese dahi dava dilekçesindeki faiz talebine bağlı olarak faize hükmedilmesi...' zorunlu hale geldiğinden, YİBK. doğrultusunda ıslah edilen miktarlara da faiz yürütülmesi için, Mahkeme kararının bozulması gerekmiştir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 18.06.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.