9. Hukuk Dairesi 2018/9937 E. , 2019/9223 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2018/9937 E. , 2019/9223 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ : ... BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 24. HUKUK DAİRESİ
MAHKEMESİ : ... 13. İŞ MAHKEMESİ

DAVA : Davacı, feshin geçersizliğine, işe iadesine ve yasal sonuçlarına hükmedilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesinin kabul kararına karşı davalı avukatı istinaf başvurusunda bulunmuştur.
... Bölge Adliye Mahkemesi 24. Hukuk Dairesi davalı avukatının istinaf başvurusunu esastan reddetmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 24. Hukuk Dairesi'nin kararı süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

YARGITAY KARARI

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili özetle; müvekkilinin davalıya ait işyerinde 03/11/2014 tarihinden 23/09/2016 tarihine kadar davalıya ait otelin pastane bölümünde chef de partie olarak çalıştığını, iş akdinin davalı tarafından haksız ve ihbarsız olarak feshedildiğini iddia ederek; feshin geçersizliğinin tespitine ve davacının işe iadesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili özetle; müvekkili şirketin gerek krediler, gerekse özkaynaklarını kullanarak davacının çalıştığı otelin inşaatını bitirebildiğini, ancak yaşanan olaylar nedeniyle müvekkili otelde doluluk oranının geçmişe göre ciddi seviyede azaldığını, ortaya çıkan iş gücü fazlalığı nedeniyle öncelikle fazla çalışmaların kaldırılması, çalışanlara yıllık izin kullandırılması gibi, tüm departmanlarda operasyonel önlemler ile birlikte tasarruf önlemleri alındığını, ancak alınan bu önlemlerinde yeterli olmadığını, çalışma koşullarının değiştirilmesi yoluna gidildiğini, çalışanlara aylık çalışma sürelerinin ve aylık brüt ücretin düşürülmesi seçeneklerinin sunulduğunu, her iki seçeneği kabul etmeyen işçilerin iş akdinin İş Kanunu’nun 22.maddesi gereği feshedilmesine karar verildiğini, davacının 01/09/2016 tarihinde yazılı olarak sunulan her iki seçeneğide kabul etmediğini beyan etmesi üzerine iş akdinin 20/09/2016 tarihinde geçerli nedenle feshedildiğini savunarak, davanın reddini talep etmiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak; ”Tüm dosya kapsamıyla; davacının iş akdi davalı işverence işletmesel sebeplerle feshedilmiş ise de, davalı işverenin 300 kişinin çalıştığı işletmede tüm çalışanlara ayda 4 gün az istihdam seçeneği de sunmuştur. Çalışanların tamamının bu seçeneği seçmesi halinde davalı işverenin %15 civarında yani 45 adet daha az işçi ile aynı işi götürebileceğini düşünmüş demektir. Fesih dönemi olan Eylül, Ekim, Kasım 2016 döneminde davalı işverenin 87 adet işçi çıkarmasına rağmen 67 adet yeni işçi aldığı anlaşılmaktadır. Davalı işveren neredeyse çıkardığı kadar işçi almış olduğundan tutarlı davranmamıştır. Bu nedenle fesih geçersiz olup davanın kabulüne karar verilmesi gerekmiştir.“ gerekçeleriyle feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine karar verilmiştir.
Ç) İstinaf başvurusu :
İlk derece mahkemesinin kararına karşı, davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
D) İstinaf Sebepleri:
Davalı/vekili istinaf başvurusunda özetle; yerel mahkemece verilen kararın gerekçesiz olduğunu, bu durumun adil yargılanma hakkını ihlal ettiğini; yeni alınan işçilerin niteliklerinin araştırılmadığını; feshin geçerli nedene dayandığını, müvekkili şirketin alınan işletmesel karar öncesinde feshin son çare ilkesi kapsamında tüm yükümlülüklerini yerine getirdiğini; müvekkili şirketin zarar ettiğinin bilirkişi raporunda tespit edildiğini, feshin geçerli nedene dayandığını belirterek kararın kaldırılmasını ve davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
E) Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti :
Bölge Adliye Mahkemesince, “Taraflar arasındaki uyuşmazlık, feshin geçerli nedene dayanıp dayanmadığı noktasında toplanmaktadır.Davalı vekilinin istinaf başvurusu yönünden yapılan inceleme neticesinde, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, ilk derece mahkemesinin objektif, dosyadaki verilerle çelişmeyen tespitlerine, kararın dayandığı deliller, delillerin takdiri, karar gerekçesine göre istinaf başvuru nedenleriyle sınırlı olarak ve kamu düzeni kapsamında yapılan inceleme sonucunda, yerinde bulunmayan istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.” gerekçesiyle, davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
F) Temyiz başvurusu :
Bölge Adliye Mahkemesi’nin kararına karşı davalı vekili temyiz başvurusunda bulunmuştur.
G) Gerekçe:
Somut uyuşmazlıkta; dosyadaki mevcut bilgi ve belgelerden otel olan davalı işyerinde, yaşanan terör olayları, siyası krizler vs nedeniyle müşteri azalmasına bağlı olarak mali sıkıntı yaşandığı, davalı işverenin bu sıkıntıyı aşabilmek için işletmesel karar alıp, tüm çalışanları toplayarak onlara birinci seçenek olarak; ayda 4 gün ücretsiz izin kullanması ve ücretinin (SGK primlerinin de ) bu oranda eksik olarak ödenmesini, ikinci seçenek olarak ise, denkleştirme usulü çerçevesinde haftalık çalışma süresinin ortalama 38 saate düşürülerek ücretinin %15 oranında düşürülmesi, yine aksi bir karar alınmadığı durumda 01.01.2017 tarihinden itibaren özlük haklarının 31.08.2016 tarihindeki çalışma koşulları ile aynen devam edeceği yönünde teklifte bulunulduğu, bu seçeneklerden birisini kabul eden işçiler ile çalışmaya devam edildiği, kabul etmeyen işçilerin ise tamamının iş akdinin 4857 sayılı İş Kanunu’nun 22. maddesi gereği feshedildiği, bu işçilerin yerlerine kabul edilmeyen şartları aynen kabul eden yeni işçiler alındığı, davalı işveren mali sıkıntıdan kurtuluncada kısa süre sonra normal düzene geçildiği anlaşılmaktadır.
İşverenin aldığı işletmesel karar feshin son çare olması ve ölçülü olması ilkelerine uygun olduğu gibi işverence tutarlı bir şekilde de uygulanmıştır. Her ne kadar çıkartılan işçilerin yerlerine yeni işçiler alınmış isede, işe yeni alınan işçiler çıkarılan işçilerin kabul etmediği seçeneklerden, birisini kabul etmeleri üzerine işe alınmakla birlikte, yeni işçi alımının işletmenin devamı için zorunluluk arz ettiğide ortadadır. Açıklanan nedenle feshin geçerli nedene dayandığı kabul edilerek işe iade davasının reddi gerekirken yazılı gerekçelerle kabulü hatalıdır. Dairemizce 4857 sayılı İş Kanunu’nun 20/3. maddesi uyarınca aşağıdaki gibi karar vermek gerekmiştir.
H) Hüküm:
Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1. Bölge Adliye Mahkemesi ile İlk Derece Mahkemesinin kararlarının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. Davanın REDDİNE,
3. Alınması gereken 44,40 TL karar- ilam harcından davacının yatırdığı 29,20 TL peşin harcın mahsubu ile bakiye 15,20 TL karar- ilam harcının davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
4. Davacının yaptığı yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına, davalının yaptığı 170,00 TL yargılama giderinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
5. Karar tarihinde yürürlükte bulunan tarifeye göre belirlenen 2.725,00 TL ücreti vekaletin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6. Peşin alınan temyiz harcının isteği halinde davalıya iadesine,
7-Dosyanın İlk Derece Mahkemesi'ne, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesi'ne gönderilmesine, kesin olarak 18.04.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.