9. Hukuk Dairesi 2018/11285 E. , 2019/10570 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2018/11285 E. , 2019/10570 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ : İSTANBUL BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 26. HUKUK DAİRESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
YARGITAY KARARI
A)Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili; davacının davalı işyerinde 18/04/2011-01/04/2016 tarihleri arasında ustabaşı olarak çalıştığını, iş akdinin SGK'dan aldığı yazıyı davalı işverene verilerek tazminatlarının ödenmesini talep etmesi üzerine haksız olarak feshedildiğini iddia ederek; davacının işe iadesini talep etmiştir.
B)Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili; davacının iş akdinin 06/04/2016 tarihinde izin almaksızın veya herhangi bir mazeret bildirmeksizin işten ayrılması sebebiyle sona erdirildiğini, hiçbir işçilik alacağının bulunmadığını savunarak davanın reddini talep etmiştir.
C) İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
İlk derece mahkemesince, “Yapılan yargılama, toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre, davacının davalı işyerinde 18.04.2011-18.04.2016 tarihleri arasında belirsiz süreli iş sözleşmesi ile çalıştığı, 18.04.2016 tarihinde iş akdinin sonlandırıldığı anlaşılmaktadır. Davacı vekili, davacının 1475 sayılı yasanın 14/5.maddesi gereğince SGM'den aldığı yazıyı davalı işverene vererek tazminatlarını talep ettiğini, işverenin bu yüzden işine son verdiğini iddia etmiş, davalı vekili ise, davacının 1475 sayılı yasanın 14/5.maddesi gereğince emekliliğe hak kazandığını belirterek işten kendi isteği ile ayrıldığını savunmuştur. Dosya da davacının emekliliğe hak kazandığına ilişkin belgeyi SGM'den alarak davalı işverene verdiği anlaşılmaktadır. Davacı vekili her ne kadar davacının tazminatlarını almak için söz konusu belgeyi verdiğini savunmuş ise de, iş ilişkisi devam ederken davacı işçinin kıdem tazminatı almasının söz konusu olamayacağı, bu duruma göre davacının emeklilik nedeniyle kıdem tazminatını almak için söz konusu belgeyi ibraz ettiği değerlendirildiğinden davanın reddine karar verilmiştir.” gerekçesiyle davanın reddine karar vermiştir.
Ç) İstinaf başvurusu :
İlk derece mahkemesinin kararına karşı, davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
D) İstinaf Sebepleri:
Davacı vekili istinaf başvurusunda; yerel mahkemece yapılması gerekenin davalı işveren tarafından yapılan feshin geçerli bir fesih olup olmadığını araştırmak ve elde edilecek sonuca göre bir karar vermek olması gerekirken yanılgılı gerekçe ile davanın reddine karar verilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu, davacının 01/04/2016 tarihinde haksız olarak işten çıkarıldığını ve davalı işverenin haklı fesih gerekçesi için davacının 01/04/2016-06/04/2016 tarihleri arasında işe gelmediği kılıfını uydurmuş olduğunu, davacının SGK 'dan prim gün sayısını öğrenmek için belge alması üzerine davalı işverenin davacının emeklilik nedeniyle kıdem tazminatı talep etmesini engellemek için işbu devamsızlık nedeniyle iş akdi feshedildiğini beyan ettiğini, oysa ki davacının o tarihte herhangi bir emeklilik başvurusunun olmadığını, davalı işyerinin kıdem tazminatı ödememek için davacıyı işten çıkardığını, İş Kanunun 20. maddesi gereğince feshin geçerli bir sebebe dayandığını iddia eden davalı işverenin bu iddiasını somut delillerle ispatlaması yükümlülüğünün olduğunu, davalı işverenin elinde bu iddiasını ispatlayacak delil bulunmadığını ayrıca tanıkda dinletmediğini, sadece davacının hak ve hukuk arayışını engellemek için yaptığı bir ihtarname bulunduğunu, ayrıca davacının davalı işyerinde toplam 5 yıllık kıdemi bulunduğunu, davacının tüm kıdem haklarını bertaraf ederek kendi isteği ile devamsızlık yapması ve işten ayrılmasının hayatın olağan akışına aykırı olduğunu, yerel mahkemece davalı işveren feshinin geçersizliğine karar verilmesi gerekirken davanın reddi yönünde hüküm kurulmasının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
E) Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti :
Bölge adliye mahkemesince, “HMK'nun 355. maddesi uyarınca kamu düzenine aykırılık halleri dışında taraflarca ileriye sürülmemiş sebepler inceleme konusu yapılamayacağından davacı vekilinin istinaf başvuru dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak inceleme yapılmıştır.
Davacı tarafından 01/04/2016 tarihinde Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü ... Sosyal Güvenlik Merkezi'ne başvurdukları, aynı gün aldığı cevabi yazıda sigortalılık süresinin 24 yıl, prim ödeme gün sayısının 3702 gün olduğuna ilişkin ve 1475 sayılı İş kanunu'nun 14/1-5 bendine istinaden yazı verildiği, bu yazı işverene verilip tazminatı istendiğinde davacının iş aktinin 06/04/2016 tarihinde feshedildiği belirtilmiştir. Davalı tarafça ise 06/04/2016 tarihinden beri davacının işe gelmediği, varsa mazeretini bildirmesinin istendiği, bu esnada davanın açıldığını belirtmiştir. İş aktinin haklı ya da geçerli nedenle feshedildiğini ispat yükü davalı işverendedir. Davalı işveren tarafından davacıya gönderilen 06/04/2016 tarih 12471 yevmiye nolu ihtarnamesinde 01/04/2016-06/04/2016 tarihleri arasında izinsiz işe gelinmediğinden iş aktinin feshedildiğinin bildirildiği anlaşılmaktadır. Davacı tarafından dava dilekçesinde SGM'den alınan belgenin tazminat talebi için davalıya ibraz edildiği belirtilmiştir. Ancak davacı vekili tarafından yapılan açıklamada müvekkilinin yalnızca prim ödeme gün sayısının öğrenilmesi için bu belgeyi aldığı, emeklilik talebinin olmadığı beyan edilmiştir. Davalı tarafça da bu belgenin kendilerine verilmediği belirtilmiştir. O halde davalı tarafça feshin haklılığı ispat edilmelidir. Davalı tarafça davacıya gönderilen ihtarnamede iş aktinin haklı nedenle feshedildiği belirtilmiştir. Ancak cevap dilekçesinde iş aktinin feshedilmediğini belirtmiştir. İş aktinin haklı ya da geçerli nedenle feshedildiğini davalı ispat etmek zorundadır. Burada ihtarnamede davalı taraf davacının 01/04/2016-06/04/2016 tarihleri arasında devamsızlık yaptığını belirtmiş, cevap dilekçesinde ise 6/4/2016 tarihinden itibaren devamsızlık yaptığını belirterek çelişkiye düşmüştür. Devamsızlık nedeniyle iş aktinin feshedilebilmesi için her gün için ayrı tutanak düzenlenmesi ve tutanak düzenleyicilerin tanık olarak dinlenmesi gerekir. Bu şekilde dosyaya tutanak sunulmamış, tanık da dinlenmemiştir. Bu açıklamalara göre dosyada bulunan SGK yazısı ve ... Ticaret Odası Bilgi Bankasından aldığımız yazı karşısında davacının iş güvencesinden yararlandığı, kıdeminin 6 aydan fazla olduğu konusunda uyuşmazlık olmadığı, davalı tarafça iş aktinin haklı ya da geçerli nedenle feshedildiğinin ispatlanamadığı kanaatine varılmıştır. Davacının davasının kabulü gerektiği, yerel mahkemenin davanın reddi yönündeki kararının hatalı olduğu, davacı vekilinin istinaf sebeplerinin yerinde olduğu anlaşılmıştır.
Yukarıda açıklanan sebeplerle davacı vekilinin istinaf itirazlarının yerinde olduğu, mahkeme kararının usul ve yasaya aykırı olduğu, ancak delillerin toplanmış olmasına göre yerel mahkemesine gönderilmeksizin dosya üzerinden Dairemizce yeniden karar verilebileceği sonucuna varıldığından mahkeme kararının ortadan kaldırılarak davanın kabulü yönünde hüküm kurulmasının doğru olacağına dair inceleyen üye hakimin görüşü heyetçe de benimsenerek Dairemizce aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.” gerekçesiyle, ilk derece mahkemesinin karar ve gerekçesinin yerinde olmadığına, davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan kabulüne ve davacının işe iadesine karar verilmiştir.
F) Temyiz Başvurusu :
Bölge Adliye Mahkemesi’nin kararına karşı davalı vekili temyiz başvurusunda bulunmuştur.
G) Gerekçe:
Dosyadaki bilgi ve belgeler ve özellikle, dava dilekçesindeki açıklamalar, davacı işçinin 1475 sayılı Yasa’nın 14/5. Maddesindeki yaş hariç emeklilik şartlarını sağladığına ilişkin 01/04/2016 tarihli SGK yazısı ve davalı işverenin davacı işçiye 06/04/2016 tarihinde gönderdiği noter ihtarnamesi içeriğinden; davalı işyerinde çalışmaktayken 1475 sayılı Yasa’nın 14/5. Maddesindeki yaş hariç emeklilik koşullarını sağlayan davacı işçinin 01/04/2016 tarihinde SGK’ya başvurarak bu durumu gösteren belgeyi aldığı ve aynı gün işverene vererek iş akdini feshedip kıdem tazminatının ödenmesini talep ettiği ve işyerinden ayrıldığı sabittir.
Davacının iş akdi, 01/04/2016 tarihinde yukarıda anlatıldığı şekilde ve kendisi tarafından haklı nedenle sona erdirilmiş ve fesih sonuçlarını doğurmuş olmasına rağmen davalı işverenin de 06/04/2016 tarihinde, 01/04/2016 tarihi itibariyle iş akdini feshederek işyerinden ayrılan davacının devamsızlık yaptığından bahisle iş akdi bu defa da işverence feshedilmiştir.
Sonuç itibariyle iş akdi, 01/04/2016 tarihinde 1475 sayılı Yasa’nın 14/5. Maddesindeki imkana dayanılarak işçi tarafından feshedilmiş, sonrasında ise zaten feshedilmiş olan iş akdi, 06/04/2016 tarihinde işveren tarafından yeniden feshedilmiştir. Feshedilmiş iş akdinin yeniden feshi söz konusu olamayacağından sonraki işveren feshinin hukuki geçerliliği yoktur.
Açıklanan nedenle, iş akdini feshedenin davacı işçi olduğu anlaşılmakla, işe iade davasının bu sebeple reddi gerekirken yerinde olmayan gerekçeyle kabulü hatalıdır.
Bölge Adliye Mahkemesi’nin temyiz edilen kararının bozularak ortadan kaldırılmasına ve Dairemizce 4857 sayılı İş Kanunu’nun 20/3. maddesi uyarınca aşağıdaki gibi karar vermek gerekmiştir.
H) Hüküm:
Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1- Bölge Adliye Mahkemesi’nin temyiz edilen kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. Davanın REDDİNE,
3. Alınması gereken 44,40 TL. karar-ilam harcından, 29,20 TL. peşin harcın mahsubu ile 15,20 TL. bakiye karar-ilam harcının davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
4. Davacının yaptığı yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına, davalının yaptığı 64,00 TL yargılama giderinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
5. Davalı vekille temsil edildiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT. uyarınca belirlenen 2.725,00 TL. maktu vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
6. Peşin alınan temyiz harcının isteği halinde davalıya iadesine,
7- Dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin ilgili Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
Kesin olarak 09.05.2019 tarihinde oybirliği ile karar verildi.