9. Hukuk Dairesi 2020/3579 E. , 2020/19872 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2020/3579 E. , 2020/19872 K.


'İçtihat Metni'



BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ : ... Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının, davalıya ait işyerinde halen 25 yıllık kıdemi olan, davalı ile ... Sendikası arasında imzalanan ve 15.01.2016-14.01.2019 arasındaki dönemi kapsayan toplu iş sözleşmesinden yararlanan bir işçi olarak çalıştığını, Toplu İş Sözleşmesinin 40. maddesinde her işçinin kıdem yılına karşılık kaç kuruş ilave ücret alacağının düzenlendiğini, adı anılan madde gereği her kıdem yılına karşılık 45 kuruşun ve 6 ay ile 6 ayı aşan çalışmaların tam yıla yuvarlanarak hesaplamada dikkate alınacağını, Toplu İş Sözleşmesinin 41. maddesinde taban ücretin tespitinin açıklandığını, işçiler bakımından 3 ayrı taban ücretin belirlendiğini, tespit edilen 3 ayrı taban ücrete A, B, C paragraflarının sonunda ayrıca kıdemlilik zammının ilave edileceğinin kararlaştırıldığını, taban ücretin ise işyerinde çalışanların 14.01.2016 tarihindeki yevmiyelerine (ay içerisinde almış oldukları maaşlarının gün sayısına bölümü sonucu ortaya çıkan meblağ) kıdemlilik zammı ile 5,00 TL tutarında olan seyyanen zammın ilave edilerek tespit edildiğini, davacıya ait 2016/4 dönem bordrosunda davacının eski yevmiye ücretinin doğru bir şekilde 129,63 TL olarak gösterildiğini ve söz konusu ücrete yine doğru bir şekilde yeni Toplu İş Sözleşmesindeki kıdemlilik zammının ilave edildiğini ancak bir önceki Toplu İş Sözleşmesinde verilen kıdemlilik zammının taban ücretten çıkartıldığını, Toplu İş Sözleşmesinin 41. maddesinin C bendine giren davacının taban ücretinin 2016/4 döneminde 348,30 TL, 2016/5 döneminde 359,91 TL ve 2016/6 döneminde 348,30 TL olmak üzere toplamda 1.056,51 TL eksik ödendiğini belirterek, bu alacakların tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, 15.01.2016-14.01.2019 arasını kapsayan Toplu İş Sözleşmesinin usul ve yasaya uygun olarak hazırlandığını, adı anılan toplu iş sözleşmesi hükümlerinin sözleşmenin özüne uygun olarak yorumlanıp uygulandığını, Toplu İş Sözleşmesinin 40. maddesinde işçilerin bir günde almış olduğu ücretin yevmiye olduğunu, ayrıca kıdemden doğan farkın yevmiyeye dahil olmadığını, 41. maddede ise 40. maddenin esas alınarak taban ücretlerin belirlendiğini, bu nedenle Belediye-İş Sendikasına üye işçilerin 14.01.2016 tarihinde almış oldukları yevmiye ve kıdem zamlarının toplamı 80,00 TL'nin altında olanların yevmiyelerinin 15.01.2016 tarihinden itibaren 90,00 TL'ye yükseltilerek uygulanmasını işverenin kabul ettiğini, ayrıca kıdemlilik zammı uygulanır dendiğini, Belediye-İş Sendikasına üye işçilerin 14.01.2016 tarihinde almış oldukları yevmiye ve kıdem zamlarının toplamı 80,01 TL ile 95,00 TL arasında olanların yevmiyelerinin 15.01.2016 tarihinden itibaren 95,00 TL'ye yükseltilerek uygulanmasını ve 5,00 TL seyyanen ücret zammı yapmayı işverenin kabul ettiğini, ayrıca kıdemlilik zammı uygulanır dendiğini, ... Sendikasına üye işçilerin 14.01.2016 tarihinde almış oldukları yevmiye ve kıdem zamlarının toplamı 95,01 TL'nin üzerinde olanların yevmiyelerine 15.01.2016 tarihinden itibaren 5,00 TL seyyanen ücret zammı yapmayı işverenin kabul ettiğini, ayrıca kıdemlilik zammı uygulanır dendiğini, görüldüğü üzere tüm taban ücret sınıflandırmasında yevmiyenin 40. maddedeki tanıma uygun olarak kıdemden ayrı olarak ifade edildiğini ve hesaplamaya tabi tutulmuş olduğunu, davacının kendisinin de içinde bulunduğu 95,01 TL'nin üzerinde olan işçilerin maaşlarını hesap ederken önceki Toplu İş Sözleşmesi ile alınan (kazanılan) kıdemlilik zamlarının ilave edilmediğini ve böylelikle maaşında azalma olduğunu iddia etmesinin yanlış olduğunu, davacının önceki çalışmaları yani kıdemi kıdemlilik zammı olarak yevmiyeye zaten ilave edildiğini, aksi uygulamanın yani yevmiye + kıdem = yevmiye kabul edilmesi durumunda kıdemin mükerrer olarak ödenmesi durumunu ortaya çıkaracağını belirterek açılan davanın reddini savunmuştur.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
İlk Derece Mahkemesince, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak davanın kabulüne karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu :
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı, davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti :
Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Temyiz Başvurusu :
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
Taraflar arasında, toplu iş sözleşmesinin ücretin belirlenmesine ilişkin hükümlerinin doğru uygulanıp uygulanmadığı ve buna göre davacının eksik ücret alacağının bulunup bulunmadığı noktasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
Dosyada bulunan davalı ... ile Belediye-İş Sendikası arasında imzalanan ve 15.01.2016 – 14.01.2019 arası yürürlük süresi bulunan Toplu İş Sözleşmesinin “kıdemlilik başlıklı” 40. maddesinde yevmiyenin tanımı yapılmıştır. Buna göre, yevmiye işçilerin bir günde aldığı ücrettir. Kıdemden doğan fark yevmiyeye dahil değildir. Aynı Toplu İş Sözleşmesinin 41. maddesinde “ücret zammı” başlıklı maddesi ise“…TABAN ÜCRET: A) Belediye-İş Sendikasına üye işçilerin 14.01.2016 tarihinde almış oldukları yevmiye ve kıdem zamlarının toplamı 80-TL'nin altında olanların yevmiyelerinin 15.01.2016 tarihinden itibaren 90-TL'ye yükseltilerek uygulanmasını işveren kabul eder. Ayrıca kıdemlilik zammı ilave edilir. B) Belediye-İş Sendikasına üye işçilerin 14.01.2016 tarihinde almış oldukları yevmiye ve kıdem zamlarının toplamı 80,01-TL ile 95,00-TL arasında olanların yevmiyelerinin 15.01.2016 tarihinden itibaren 95-TL'ye yükseltilerek uygulanmasını ve 5,00-TL seyyanen ücret zammı yapmayı işveren kabul eder. Ayrıca kıdemlilik zammı ilave edilir. C) Belediye-İş Sendikasına üye işçilerin 14.01.2016 tarihinde almış oldukları yevmiye ve kıdem zamlarının toplamı 95,01-TL'nin üzerinde olanların yevmiyelerine 15.01.2016 tarihinden itibaren 5,00-TL seyyanen ücret zammı yapmayı işveren kabul eder. Ayrıca kıdemlilik zammı ilave edilir…” şeklinde düzenlenmiştir.
Dosya kapsamından davacının son ücretinin Toplu İş Sözleşmesinin 41. maddesinde bahsedilen “C” grubuna denk geldiği anlaşılmaktadır ve bu hususta taraflar arasında uyuşmazlık bulunmamaktadır.
İlk Derece Mahkemesince davalı belediyenin Toplu İş Sözleşmesinin 41/C maddesi hükmüne aykırı davranması nedeniyle davacının ücretinin eksik ödendiği değerlendirilerek davanın kabulüne karar verilmiştir. Bölge Adliye Mahkemesince, davacının yevmiye adı verilen son ücretinin Eski Yevmiye Tutarı + Kıdem Zammı + Toplu Sözleşme Zammı adı verilen kalemlerden oluştuğu ancak davacının ücretinin tespitinde işverenin bu hususa riayet etmeyerek eski Toplu İş Sözleşmesindeki kıdemlilik zammının taban ücretten eksilterek davacının ücretini tek taraflı olarak düşürdüğü buna rağmen 4857 sayılı Yasa'nın 22. maddesi uyarınca usulüne uygun olarak davacıdan yazılı olur alınmadığı gerekçesiyle davalı belediyenin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
İşyerinde uygulanan Toplu İş Sözleşmesinin 40.maddesinde yevmiyenin tanımı yapılmış olup, kıdemden doğan fark yevmiyeye dahil değildir. Somut uyuşmazlıkta, davacı işçinin son ücreti Toplu İş Sözleşmesinin 41. maddesindeki C grubuna denk geldiğinden ilgili düzenleme uyarınca davacı işçinin yevmiyesine (kıdem zammı eklenmemiş yevmiyesine) 5,00-TL seyyanen ücret zammı yapılmalı, bulunan tutara da yine 40. maddede belirtilen tutarda kıdemlilik zammı ilave edilerek ücreti tespit edilmelidir. Yani ilk derece mahkemesi ve Bölge Adliye Mahkemesi kararlarının aksine davacının kıdem zammı eklenmemiş yevmiyesine 5,00 TL seyyanen ücret zammı yapılması gerekmektedir. Bu açıklamalar doğrultusunda davalı ... tarafından yapılan uygulama Toplu İş Sözleşmesinin ücretle ilgili maddelerine uygundur.
Diğer yandan, Bölge Adliye Mahkemesi gerekçesinde A ve B grubuna ait olan işçilerin eski yevmiye adı altında kendilerine ödenen meblağların “Eski Yevmiye Tutarı + Kıdem Zammı + Toplu Sözleşme Zammı ” adı verilen kalemlerden oluştuğu ve söz konusu meblağların 15.01.2016 – 14.01.2019 arası yürürlük süresi bulunan Toplu İş Sözleşmesinin 41. Maddesi uyarınca günlük 90,00-TL ve 100,00-TL’ye yükseltildiği, söz konusu bu meblağlara ayrıca seyyanen zam ve kıdemlilik zammı kalemlerinin de ilave edilerek kendilerine ödenecek ücretlerin tespit edildiği ve bu durumun işçi açısından işyeri uygulaması ile kazanılmış hak teşkil ettiği belirtilmiştir. Toplu İş Sözleşmesinde A,B ve C grubu olarak 3 farklı ücret belirlenmiş olup bu farklılık nedeniyle her işçiye Toplu İş Sözleşmesinde tanımlandığı şekilde farklı işlem yapılması eşit davranma borcuna aykırı olmadığı gibi işyeri uygulaması haline gelmeyeceğinden Bölge Adliye Mahkemesince yapılan bu değerlendirme de hatalıdır.
Yukarıda yazılan nedenlerle davacının eksik ücret talebinin reddi gerekirken kabulü hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ:
Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının ve bu karara karşı istinaf başvurusunu esastan reddeden Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin ise kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 23/12/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.