9. Hukuk Dairesi 2016/33813 E. , 2020/19766 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2016/33813 E. , 2020/19766 K.


'İçtihat Metni'



MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraf vekillerince istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı isteminin özeti:
Davacı vekili, müvekkilin 06.01.2009- 27.05. 2014 tarihleri arasında davalı asıl işveren olan ... Üniversitesine bağlı ... Tıp Fakültesi Yerleşkesinde ait işverenler alan ...Müşavirlik Ltd Şti, Doğuş Sosyal Hizm. Ltd. Şti. ve son olarak ... Temizlik Ltd, Şti, bünyesinde temizlik görevlisi olarak çalıştığını, fazla çalışma ücretlerinin ödenmediğini, genel tatillerde çalıştığını, ek ücretlerinin ödenmediği, 06.01.2009-01.01.2013 tarihlei arasmda yol ücretlerinin ödendiğini, 01.01.2013 tarihinden itibaren yol ücreti ödenmeyen ve ücret miktarı dürüşüren müvekkilin iş akdini haklı nedenle feshettiğini iddia ederek bir kısım işçilik alacaklarının davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Davalı cevabının özeti:
Davalı üniversite vekili, zamanaşımı definde bulunduklarını, husumet yönünden davanın reddini talep ettiklerini, davacının kendi isteğiyle işyerinden ayrıldığını kıdem tazminatı hakkının bulunmadığını, davacının fazla çalışma yapmadığını, davacının halen yüklenici firmalarda çalışmaya devam ettiğini, yüklenici firmalar tarafından genel tatillerde çalıştırılmadığını, Yargıtay kararlan ve doktrine göre ücretten indirim yasağının yalnızca çıplak (asıl) ücreti kapsadığını, onun dışında kalan ücret eklerinde ise indirime gidilebileceğini, bu nedenle yol ücreti talebinin bulunmadığını savunarak davanın reddini talep etmiştir.
Mahkeme kararının özeti:
Mahkemece,toplanan deliller ve alınan bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar süresi içinde tüm taraf vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davalıların tüm, davacının aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-4857 sayılı İş Kanunu'nun 2/6 son cümlesi uyarınca asıl işveren-alt işverenin işçilerine karşı o işyeri ile ilgili olarak bu Kanundan, iş sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu Toplu İş Sözleşmesinden doğan yükümlülüklerden alt işverenle birlikte sorumludur. 4857 sayılı İş Kanunu ile asıl işverenin, bu Kanundan, iş sözleşmesinden ve alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerden sorumlu tutulması şeklindeki düzenleme, asıl işverenin sorumluluğunun genişletilmesi olarak değerlendirilmelidir. Bu durumda, ihbar, kıdem, kötüniyet ve işe iade sonucu işe başlatmama tazminatları ile ücret, fazla çalışma, hafta tatili, bayram ve genel tatili, yıllık izin, ikramiye, pirim, yemek yardımı, yol yardımı gibi tüm işçilik haklarından birlikte sorumluluk esastır. Kanunun kullandığı “birlikte sorumluluk” deyiminden tam teselsülün, dolayısı ile müşterek ve müteselsil sorumluluğun anlaşılması gerekir.
Feshin geçersizliği ve işe iade davasının alt işveren-asıl işveren ilişkisinde, her iki işverene birlikte açılması halinde, davacı işçi alt işveren işçisi olup, iş sözleşmesi alt işveren tarafından feshedildiğinden, feshin geçersizliği ve işe iade yükümlülüğü de alt işverenindir. Asıl işverenin iş ilişkisinde sözleşmenin taraf sıfat bulunmadığından, asıl işverenin işe iade yönünde bir yükümlülüğünden sözedilemez. Asıl işverenin işe iade kararı sonrası işçinin işe başlamak için başvurması ve alt işverenin işe almamasından kaynaklanan işe başlatmama tazminatı ile dört aya kadar boşta geçen süre ücretinden yukarda belirtilen hüküm nedeni ile alt işverenle birlikte sorumluluğu vardır. (Dairemizin 09.06.2008 gün ve 2007/40942 Esas, 2008/14420 Karar sayılı ilamı).
Somut uyuşmazlıkta, davalılar arasında temizlik hizmet alım işinin yapılması için sözleşme yapıldığı, davacı işçinin işvereni olan şirketinin bu işi üstlendiği, davalılar arasında asıl işveren-alt işveren ilişkisi olduğu, davacının iş sözleşmesinin davalı alt işveren tarafından geçerli neden olmadan feshedildiği de dosya içeriğinden anlaşılmaktadır.
Mahkemenin davalılar arasında asıl işveren-alt işveren ilişkisi bulunduğu ve davacının iş akdinin haklı bir neden olmaksızın feshedildiği yönündeki kabulü dosya içeriğine uygun ise de kıdem tazminatı dahil olmak üzere işçilik alacaklarının tamamından son alt işveren ile asıl işverenin sorumlulukları sınırlandırılmadan birlikte sorumlu tutulması gerektiğinin gözetilmemesi, müşterek ve müteselsil sorumluluğa hükmedilmemesi hatalıdır.
3- Mahkemece yol ücretinden sadece davalı alt işveren şirketlerin sorumlu tutulması, asıl işveren davalı üniversiteye sorumluluk yüklenmemesi de hatalı olup bozma nedenidir.

Sonuç:
Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 23/12/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.