9. Hukuk Dairesi 2016/34388 E. , 2020/17252 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2016/34388 E. , 2020/17252 K.


'İçtihat Metni'



MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalılar vekilleri tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili Davacının, 22/05/2007 tarihinde asıl işveren... A.Ş. bünyesindeki Yenikapı İstanbul Deniz Otobüsleri İskelesinin kafeteryasında garson olarak çalışmaya başladığını, bütün emir ve talimatları asıl işveren... A.Ş. yöneticilerinden alındığını, 1,5 yıl sonra 2008 yılının sonlarında Sirkeci- Harem hattında çalışan Suhulet Feribot'un şef yardımcılığına yükseldiğini, daha sonra Zübeyde Hanım Şehir Hatları Gemisi'ne sorumlu şef olarak atandığını, müvekkiline yalnızca çıplak maaşın ödendiğini, fazla çalışma ücreti, resmi tatil gün ücreti, haftasonu çalışma ücretinin ödenmediğini, davacının özveriyle çalışmasına rağmen kendi bilgisi dışında garson maaşının düşürüldüğünü, bu durumu... A.Ş. müdürü ile telefonda görüşüldüğünü, durumun kendisine bildirilmediğini anlattığını, İşverenin çözümsüz yaklaşımı karşısında iş sözleşmesini haklı sebeple feshetmekten başka çare kalmadığını, müvekkilinin gemilerde çalışırken sık sık nöbete kaldığını, nöbete kadığında sabah işe başlayıp ertesi gün akşama kadar mesai yaptığını, bu çalışmalarında haftasonu izinlerinin gözetilmediğini, yoğun tempoda geminin çalışmadığı saatlerde sabaha karşı 3-4 saat geminin içindeki yatakhanede uyuyup dinlerek katlanabildiğini, dini ve resmi tatil günlerinde de çalıştığını, kıdem tazminatı, fazla çalışma ücreti, yıllık izin ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacakları olduğunu ileri sürerek davanın kabulüne karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ... A.Ş. Vekilinin Cevabının Özeti:
Davalı vekili Davacının çalıştığı işyeri ... Temizlik Otomasyon Bil. Org. Tic. Ltd. Şti. olduğunu, asıl işveren- alt işveren ilişkisinin mevcut olduğunu, dolayısıyla ... Ltd. Şti'de müteselsilen ve müştereken işçi alacaklarından sorumlu olduğunu, işçi alacaklarının zaman aşımına uğradığını, davacı yanın alacaklarının tamamının haksız olduğunu, gemi ve benzer büfelerde ya da kafeteryalarda şef, sorumlu şef gibi sabit unvanların olmadığını, tamamının büfe görevlisi olarak çalıştığını, davacının fazla çalışma ücretlerinin ödendiğini, davacının tatillerde iznini kullandığını istisnai olarak çalıştığında ise karşılığının kendisine ödendiğini veya bazen de izin olarak kullandırıldığını, bu sebepten husumet yönünden davanın reddini savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... Temz. Ot. Bil. İşl. Org. San. Tic. Ltd. Şti. Vekilinin Cevabının Özeti:
Davacı işçinin başlangıçtan itibaren asıl işverenin işçisi sayılması gerekmekte olduğunu, işe alma ve işten çıkarmada, emir ve talimatların verilmesinde yetki ve sorumluluğunun bulunmadığını, davacının belli zamanlarda işe gelmediğini ve durumun yetkillerce tutanak altına alındığını, davacı işçi fesih sebebi olarak ileri sürdüğü görev değişikliğini işten çıkarılmadan önce kullanabileceğini son çare olarak gördüğünü hukuki yardım almak suretiyle bu yola başvurduğunu, davacının müvekkil şirkette çalışmış olduğu dönem zarfında tüm hak ve alacaklarını eksiksiz aldığını, davacı yanın bazı tatil günlerinde çalışması halinde buna ilişkin ücretinin aylık ücretinden ayrı olarak tahakkuk ettirildiğini ve davacının banka hesabına yatırıldığını, davacının iddiasını yazılı delille ispatlaması gerektiğini savunarak, davanın reddini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, kıdem tazminatı, ulusal bayram ve genel tatil ücreti, yıllık izin alacaklarının kabulüne, fazla mesai alacağının reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar süresinde davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara, delillerin taktirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalıların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2- Taraflar arasında uyuşmazlık davacı işçinin kullandırılmayan izin sürelerine ait ücretlere hak kazanıp kazanmadığı noktasında toplanmaktadır.
4857 sayılı İş Kanununun 59. maddesinde, iş sözleşmesinin herhangi bir nedenle sona ermesi halinde, işçiye kullandırılmayan yıllık izin sürelerine ait ücretlerin son ücret üzerinden ödeneceği hükme bağlanmıştır. Yıllık izin hakkının ücrete dönüşmesi için iş sözleşmesinin feshi şarttır. Bu noktada ilişkinin sona erme şeklinin ve haklı olup olmadığının önemi bulunmamaktadır.
Yıllık izinlerin kullandırıldığı noktasında ispat yükü işverene aittir. İşveren yıllık izinlerin kullandırıldığını imzalı izin defteri veya eşdeğer bir belge ile kanıtlamalıdır. Bu konuda ispat yükü üzerinde olan işveren, işçiye yemin teklif edebilir.
Akdin feshi halinde kullanılmayan yıllık izin sürelerine ait ücret işçinin kendisine veya hak sahiplerine ödenir. Böylece, iş sözleşmesinin feshinde kullanılmayan yıllık ücretli izin hakkı izin alacağına dönüşür. Bu nedenle zaman aşımı da, iş sözleşmesinin feshinden itibaren işlemeye başlar.
Davacı, yıllık izinlerini kullanmadığını iddia etmiştir. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda ise davacının 5 yıllık kıdemi karşılığında 70 gün izin hakkına sahip olduğunu, dosya içinde bulunan 03.05.2012-11.05.2012 tarihleri arasında 8 gün, 28.04.2012-03.05.2012 tarihleri arasında 5 gün, 07.04.2012-10.04.2012 tarihleri arasında 3 gün olmak üzere toplam 16 gün izin kullandığını , bakiye izin süresinin ise 54 gün olduğunu belirterek bu süre üzerinden hesaplama yapılmış ve bu miktar üzerinden hüküm kurulmuştur.
Ancak dosya içerisinde 01.04.2013-16.04.2013 tarihleri arasında 14 gün izin talep ettiği ve işverenin onayladığı izin formu, yine 2011 yılı 9 aya ait izin talep formu olup işveren tarafından da onaylandığı anlaşılmaktadır. Bu formların hesaplamaya dahil edilmediği gibi taraflarında bu formlara ilişkin beyanı alınmamıştır. Özellikle davacının bu tarihlere ilişkin izin istediği ve onaylandığı anlaşılmakta olup davacı beyanı alınarak ilgili formlara ilişkin bir değerlendirme yapılmalıdır.
İzin talep formlarının değerlendirilmeden karar verilmesi hatalı olup kararın bu yönden bozulması gerekmektedir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın açıklanan sebeplerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 07.12.2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.