9. Hukuk Dairesi 2017/14548 E. , 2020/16935 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2017/14548 E. , 2020/16935 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı vekili, davalı tarafından müvekkilinin iş sözleşmesinin haksız feshedildiğini ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatı ile yıllık izin ücret alacağının davalıdan tahsilini istemiştir.
Davalı vekili, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir.
Davalı vekili tarafından 'Harç Muafiyeti ' konulu talep dilekçeleri ile Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğünün 15/07/2014 tarih ve 73640249-045.02 (02)-531-2014-201/15197 sayılı yazıları gereği 'Tüm Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon idarelerinin taraf olduğu dosyalarda keşif , haciz, teslim ve satış harcı dışındaki harçlardan muaf tutularak işlem yapılması' talebi üzerine davalının harçtan muaf olduğu gerekçesi ile mahkemece 24/12/2015 tarihli kararının harç maddesine ilişkin 3. fıkrasının ortadan kaldırılmasına ilişkin ek karar verilmiştir.
18.05 2016 tarihli 2015/4 esas ve 2015/772 karar sayılı ek karar taraflara tebliğ edilmesine karşın temyiz edilmemiştir.
Harç konusu kamu düzenine ilişkin olup yargı mercilerince res'en dikkate alınır ve yargı harcından muafiyet 492 sayılı Harçlar Kanunu ile kurum veya kuruluşlarla ilgili yasal mevzuata göre belirlenir.
Davalı Mersin Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğünün kuruluşuna ilişkin Bakanlar Kurulu Kararının dayanağı olan 2560 sayılı İstanbul Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon idaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkındaki Kanunun 21. maddesinde İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi'nin görevleri için kullandığı taşınmaz malları, tesisleri, işlemleri ve faaliyetlerinin her türlü vergi, resim ve harçtan muaf olduğu bildirilmiş ise de bu muafiyetin yargı harcını da kapsadığına ilişkin açık bir düzenleme bulunmadığından davalı kuruluşun yargı harçlarından muaf olduğundan söz edilemez.
Anılan sebeplerle, davalı Mersin Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürülüğü harçtan muaf olmamasına rağmen mahkemece re'sen hükmedilmesi gereken harçtan muaf tutulmasına dair ek karar tesisi hatalı olup, mahkemece verilen EK KARARIN BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA, karar verildi.
Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin Mersin Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürülüğü ile hizmet alımı yapılan şirketler nezdinde çalıştığını, iş sözleşmesinin 30.09.2014 tarihinde haksız feshedildiğini ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı Mersin Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürülüğü davanın reddini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, yapılan yargılama sonucunda yazılı gerekçeyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar, davalı ... tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- 2560 sayılı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun’un 21.maddesinin “a)” fıkrasında, “ İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi'nin görevleri için kullandığı taşınmaz malları, tesisleri, işlemleri ve faaliyetleri her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır.” hükmü düzenlenmiştir. Aynı kanunun, ek 5. maddesinde ise, bu kanunun diğer büyükşehir belediyelerinde de uygulanacağı belirtilmiştir.
Vergi ve harçlar yalnızca kanun ile konulur. Yine bir kişi ya da kurumun harçtan muaf olup olmayacağı, kişi ya da kurumlarca yapılan bir işlemin harçtan müstesna olup olmayacağı yalnız kanun ile düzenlenir. Harçlardan muafiyeti ya da istisnaları düzenleyen kanun, genel nitelikteki 492 sayılı Harçlar Kanunu olabileceği gibi başkaca herhangi bir kanun da olabilir. Örneğin, bazı kamu kurumlarının kuruluş ve görevlerini düzenleyen özel kanunlarda, o kurumun yargılama harçlarından muaf olduğu, yine kurumun bazı işlemlerinin yargılama harçlarından müstesna olduğu yönünde düzenlemelere yer verildiği görülmektedir. Yukarıda da belirtildiği üzere, bir kişi ya da kurumun harçtan muaf olup olmayacağı, kişi ya da kurumlarca yapılan bir işlemin harçtan müstesna olup olmayacağı yalnız kanun ile tespit edilebilir. Bir kişi ya da kurumun yargılama harçlarından muaf olabilmesi için muafiyeti düzenleyen kanunda o kurumun 'yargılama harçlarından muaf olduğu' açık ve net bir şekilde hüküm altına alınmalıdır. Vergi ve harçların kanuniliği ilkesi bunu gerektirir. Herhangi bir kanunda bir kurum ya da kişi yargılama harçları dışında çeşitli vergilerden ve harçlardan muaf tutulmuş olabilir, bu o kişi ya da kurumun yargılama harçlarından da muaf tutulduğu anlamına gelmez.
2560 sayılı Kanun’un 21. maddesinin 'a)' fıkrasında, İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi'nin görevleri için kullandığı taşınmaz malları, tesisleri, işlemleri ve faaliyetlerinin her türlü vergi resim ve harçtan muaf olacağı belirtilmiş, ancak kurumun yargılama harçlarından muaf olduğu yönünde bir düzenlemeye kanunda ve ilgili maddede yer verilmemiştir.
Bakanlıklar tarafından çıkarılan düzenleyici işlemlerle (yönetmelik, yönerge, genelge ve benzeri) bir kişi ya da kurumun vergi ve harçlardan muaf tutulması mümkün değildir. Yine yargılama yetkisi bulunmayan Adli Yargı Adalet Komisyonu Başkanlıklarının bir kişi ya da kurumun yargılama harçlarından muaf olduğu yönündeki görüşleri o kişi ya da kurumun yargılama harçlarından muaf olduğunu göstermeyeceği gibi mahkemeleri de bağlamaz.
Bu sebeple, İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi, Ankara Su ve Kanalizasyon İdaresi gibi Büyükşehir Belediyelerinin bünyelerinde bulunan, tüzel kişiliği haiz, su ve kanalizasyon işlerini yürüten idareler (kurumlar) yargılama harçlarından muaf değildir.
Somut uyuşmazlıkta, davalı Mersin Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürülüğü harçtan muaf olmamasına rağmen mahkemece re'sen hükmedilmesi gereken harçtan muaf tutulması hatalı olup bozma sebebi ise de, bu yanlışlığın düzeltilmesi yeniden yargılamayı gerektirmediğinden hükmün Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun geçici 3/2. maddesi yollaması ile Hukuk Uusulü Muhakemeleri Kanunu'nun 438/7. maddesi uyarınca düzeltilerek onanmasına karar verilmiştir.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle hüküm fıkrasının 3 ncü bendi hükümden çıkartılarak yerlerine “3-Alınması gereken 1.286,52 TL harçtan davacı tarafından peşin yatırılan 344,70 TL harcın mahsubu ile 941,82 TL bakiye harcın davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına, davacı tarafça yatırılan 372,40 TL harcın davalıdan alınarak davacıya verilmesine” rakam ve sözcüklerinin yazılmasına, hükmün bu şekilde DÜZELTİLEREK ONANMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 26.11.2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.