9. Hukuk Dairesi 2017/17300 E. , 2020/13097 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2017/17300 E. , 2020/13097 K.


'İçtihat Metni'



MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraflar vekillerince istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin 01/04/2002 tarihinde davalı Bakanlığa bağlı ... Devlet Hastanesi'nde taşeron şirketler nezdinde temizlik işçisi olarak çalıştığını, 09/09/2011 tarihinde ise emeklilik nedeniyle işten ayrılmak zorunda kaldığını, davacının ayda 4-5 nöbet tuttuğunu, nöbette 24 saat çalıştığını, normalde 07:00-17:00 saatleri arasında çalıştığını, davacının dini bayramlarda bir gün çalıştığını, ulusal bayram ve genel tatillerin hepsinde çalıştığını, davalıların alacaklarından birlikte sorumlu olduğunu ileri sürerek davacının emekliye ayrılması ile hak kazandığı kıdem tazminatı ile bir kısım işçilik alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ... vekili, davacı ile davalı idare arasında doğrudan ilişki kurulmasının mümkün olmadığını, işçiler ile ilişkisinin yüklenici şirketler aracılığı kamu ihale mevzuatına dayandığını, davacının emeklilik şartlarını yerine getirdiğine ilişkin SGK yazısı ve buna dayalı fesih ihbarnamesinin sunulmadığını, husumet yönünden davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Davalı ... Tem. Ltd. Şti. vekili, davacının, davalı ... ile davalı şirketin ortaklık içinde olduğu ... Temizlik Ltd. Şti. - ... Temizlik Ltd. Şti. Ortaklığında imzalanan hizmet alım sözleşmesi gereğince 01/01/2000 - 31/12/2011 tarihleri arasında çalışmak üzere belirli süreli iş sözleşmesi imzaladığını, iş sözleşmesinin süresi sona ermeden 09/09/2011 tarihinde kendi rızası ile iş sözleşmesini feshettiğini, resmi, dini bayramlar ve hafta sonu tatil günlerinde çalışma yapmadığını, 3 vardiya şeklinde çalıştığını, haftada 1 gün tatil yapıldığını, çalışma yapıldığında karşılığının ödendiğini, alacakların zamanaşımına uğradığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Davalı ... tarafından cevap dilekçesi sunulmamıştır.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, yapılan yargılama sonucu toplanan deliller ve bilirkişi raporu doğrultusunda yazılı gerekçe ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar yasal süresi içinde taraflar vekillerince temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davacının tüm, davalıların aşağıdaki bent kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Taraflar arasında ıslaha karşı zamanaşımı def’inin dikkate alınıp alınamayacağı konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Zamanaşımı, alacak hakkının belli bir süre kullanılmaması yüzünden dava edilebilme niteliğinden yoksun kalmasını ifade eder. Bu tanımdan da anlaşılacağı üzere zamanaşımı, alacak hakkını sona erdirmeyip sadece onu 'eksik bir borç' haline dönüştürür ve 'alacağın dava edilebilme özelliği'ni ortadan kaldırır.
Uygulamada, fazlaya ilişkin hakların saklı tutulması, dava açma tekniği bakımından, tümü ihlal ya da inkâr olunan hakkın ancak bir bölümünün dava edilmesi, diğer bölümüne ait dava ve talep hakkının bazı nedenlerle geleceğe bırakılması anlamına gelir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunca benimsenmiş ilkeye göre, kısmi davada fazlaya ilişkin hakların saklı tutulmuş olması, saklı tutulan kesim için zamanaşımını kesmez, zamanaşımı, alacağın yalnız kısmi dava konusu yapılan miktar için kesilir.
Dava konusunun ıslah yoluyla arttırılması durumunda, 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu hükümlerinin uygulandığı dönemde, ıslah dilekçesinin tebliğini izleyen ilk oturuma kadar ya da ilk oturumda yapılan zamanaşımı defi de ıslaha konu alacaklar yönünden hüküm ifade eder. Ancak Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun yürürlüğe girdiği 01.10.2011 tarihinden sonraki uygulamada, 371/2 ve 319. maddeler uyarınca ıslah dilekçesinin davalı tarafa tebliği üzerine iki haftalık süre içinde ıslaha konu kısımlar için zamanaşımı definde bulunulabileceği kabul edilmelidir.
1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu yürürlükte iken süre geçtikten sonra yapılan zamanaşımı define davacı taraf süre yönünden hemen ve açıkça karşı çıkmamışsa(suskun kalınmışsa) zamanaşımı defi geçerli sayılmakta iken, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun uygulandığı dönemde süre geçtikten sonra yapılan zamanaşımı definin geçerli sayılabilmesi için davacının açıkça muvafakat etmesi gerekir. Başka bir anlatımla 01.10.2011 tarihinden sonraki uygulamalar bakımından süre geçtikten sonra ileri sürülen zamanaşımı define davacı taraf muvafakat etmez ise zamanaşımı defi dikkate alınmaz.
Asıl işveren alt işveren arasındaki ilişkide birlikte (müşterek müteselsil) borçluluk kabul görse de, aralarındaki ilişki bir anlamda TBK 155. düzenlenen asıl borçlu / kefil ilişkisine benzemektedir. Alt işveren asıl borçlu, asıl işveren ve kefil ise alacaklıya karşı garanti yükümlülüğü altındadır. Bu itibarla asıl işverenin ileri sürdüğü zamanaşımı definden sadece asıl işveren yararlanır. Alt işverenin ileri sürdüğü zamanaşımı defi asıl işverene sirayet eder. Bu şekilde asıl işverenin sorumluluğu alt işverenin sorumlu olduğu miktarı aşmamış olur.
Somut olayda, dava 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu hükümlerine göre kısmi dava olarak açılmıştır. Davacı taraf 24.02.2016 tarihli tarihli dilekçesi ile bilirkişi raporu doğrultusunda davasını ıslah etmiştir. Islah dilekçesi davalı vekiline 03.03.2016 tarihinde tebliğ edilmiş ve ıslaha karşı davalı ... Tem. Gıda Elek. Mak. Tek. Ser. Hiz. A.Ş. tarafından süresinde zamanaşımı def’i ileri sürülmüştür. Mahkemece, davacının hak kazandığı işçilik alacaklarının yöntemine uygun biçimde ileri sürülen ıslaha karşı zamanaşımı defi değerlendirilerek belirlenmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı nedenlerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde davacı ile davalılardan ... Tem. Gayrimenkul Danışmanlık ve Teknik Servis Hizmetleri Tic. Ltd. Şti. ve ... Temizlik Gıda Elek. Mak. Tek. Serv. Ltd. Şti.'ye iadesine 22.10.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.