9. Hukuk Dairesi 2017/17033 E. , 2020/12481 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2017/17033 E. , 2020/12481 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalılar vekilleri tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili davacının, davalı ... Kurumuna bağlı ... Kadın Doğum ve Çocuk Hastanesinde alt işverenler bünyesinde çalışırken emeklilik nedeniyle iş akdini fesh ettiğini, son alt işverenin davalı ... Uluslararası Denetim Gözetim ve Teknik Hizmetleri Ticaret Limited Şirketi olduğunu, kıdem tazminatı fazla mesai, ulusal bayram ve genel tatil ücreti, yıllık izin alacakları olduğunu ileri sürerek davanın kabulüne karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ... Uluslararası Denetim Gözetim ve Teknik Hizmetleri Tic. Ltd. Şti. Vekilinin Cevabının Özeti:
Davalı vekili Husumet itirazlarının olduğunu asıl sorumlunun 6552 sayılı yasa gereği idare olduğu, şayet kendi sorumlulukları varsa bunun belirli süreli iş sözleşmesinin yürürükte olduğu dönem ile sınırlı olduğunu, zamanaşım def'i ileri sürdüklerini savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... Vekilinin Cevabının Özeti:
Davalı vekili işveren olmadıklarını, belirsiz alacak davası açılamayacağını savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, kıdem tazminatı, fazla mesai, ulusal bayram ve genel tatil ücreti, yıllık izin alacaklarının kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar süresinde davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara, delillerin taktirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalıların aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2- Taraflar arasında davacının yıllık izin ücreti alacağının hesaplanması noktasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 31. maddesinde hâkim, uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu kıldığı durumlarda, maddi veya hukuki açıdan belirsiz yahut çelişkili gördüğü hususlar hakkında, taraflara açıklama yaptırabilir, soru sorabilir, delil gösterilmesini isteyebilir şeklinde düzenleme yapılarak hakime yargılama sonunda doğruya ulaşma görevini yüklemiştir. Anayasamızın 141. maddesine göre, yargı basit, çabuk ve ucuz gerçekleşmelidir. Devlet yargının basit, ucuz ve çabuk gerçekleşmesi için gerekli düzenlemeleri yapmak durumundadır. Zira hakkın tanınması ve korunmasındaki gecikmeler, hukuk devleti ilkesi ile uyumlu değildir, adil yargılanma hakkını ihlâl eder. Bu sebeple yargılama sonucunda ulaşılacak hüküm, doğru, gecikmemiş ve kendisinden beklenen etkiyi gösteren bir niteliğe sahip olmalıdır. Bundan dolayı belirsiz vakıaların açıklattırılmasına, eksikliklerin hâkim tarafından işaret edilerek taraflarca giderilerek yargılamanın uzatılmasının önüne geçilmesine ilişkin hâkimin davayı aydınlatma yükümlülüğü bulunmaktadır. Usul hukuku için haksızlığın önlenmesinin anlamı, doğru hüküm kurulmasıdır. Bu hususta yapılacak bir inceleme içinse, tarafların iddialarını eksiksiz ve zaman, yer gibi somut unsurlarıyla tam bir açıklık içinde yargılamaya getirmeleri gerekmektedir. Doğru hüküm kuramama, bazen ise zayıf olan tarafın bir usuli hakkı bilmiyor olması dolayısıyla söz konusu olmaktadır. Böyle bir durumda, hakkın özünün, usule kurban edilmesi mümkün olmadığından, tarafın bir vakıayı bütün ayrıntılarıyla getirmemiş olması dolayısıyla yargılamanın doğru ve adil bir hüküm kurmaya elverişli olacak şekilde aydınlatılmamış olması durumunda hâkim devreye girecek ve söz konusu usûlî olanağı tarafa hatırlatacaktır.
Somut olayda davacı süre belirtmeksizin yıllık izin haklarının kullandırılmadığını iddia etmiştir. Mahkemece, ispat yükü üzerinde olan işverence imzalı yıllık izin defteri ve eşdeğer belge sunulmadığı gerekçesiyle davacının toplam hizmet süresine göre 20 yıllık dönemde sadece 26 gün izin kullandığı belirtilerek , yıllık ücretli izin alacağı hüküm altına alınmıştır.
Mahkemece, davacının davayı somutlaştırma yükü (HMK m.194), hakimin de davayı aydınlatma yükümlülüğü (HMK m. 31) bulunduğu göz önüne alınarak, davacının çalışma süresi boyunca sadece 26 gün yıllık izin kullanması hayatın olağan akışına uygun olmadığından davacının beyanı alındıktan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilip, sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nin 13. maddesine göre, “(1) Tarifenin ikinci kısmının ikinci bölümünde gösterilen hukuki yardımların konusu para veya para ile değerlendirilebiliyor ise avukatlık ücreti, davanın görüldüğü mahkeme için Tarifenin İkinci Kısmında belirtilen maktu ücretlerin altında kalmamak kaydıyla (yedinci maddenin ikinci fıkrası, dokuzuncu maddenin birinci fıkrasının son cümlesi ile onuncu maddenin son fıkrası hükümleri saklı kalmak kaydıyla,) Tarifenin üçüncü kısmına göre belirlenir. (2) Ancak hükmedilen ücret kabul veya reddedilen miktarı geçemez. ” hükmüne yer verilmiştir.
Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi' nin 13. maddesi uyarınca reddedilen hafta tatili ücreti miktar olarak 50,00 TL olduğundan, davalılar lehine reddedilen miktar olan 50,00TL vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken kabul red oranı üzerinden 6,00 TL vekalet ücretine hükmedilmesi de ayrıca hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın açıklanan sebeplerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde davalı ... Uluslararası Denetim Gözetim ve Teknik Hizm. Tic. Ltd. Şti.'ye iadesine, 19.10.2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.