9. Hukuk Dairesi 2016/17575 E. , 2020/7603 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2016/17575 E. , 2020/7603 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı isteminin özeti:
Davacı vekili, davacının davalı şirkette 06.01.2008 tarihinden itibaren K-9 Silahlı Özel Güvenlik Görevlisi vardiya sorumlusu olarak çalıştığını, 19.06.2012 tarihinde maaş alacaklarının geç ödenmesi, parça parça ödenmesi ve fazla mesailerin eksik ödenmesi, ulusal ve dini bayramlarda çalışmasına rağmen mesai ücretlerinin ödenmemesi nedeniyle haklı nedenle iş akdini feshettiğini, davacının asgari ücret ile çalıştığını, 120,00 TL yol parası ve asgari geçim indirimi aldığını, yol ücretlerinin elden ödendiğini, maaşların bir dönem tamamının banka kanalıyla ödendiğini, davacı 08:00-20:00 arası çalışmış olup 2 gün sabah 12’şer saat, 2 gün akşam 12’şer saat, 2 gün izin kullanarak çalıştığını, haftalık 45 saatin üzerinde çalışma yapıldığı halde hızla mesai ücreti ödenmediğini, milli ve dini bayramlara denk gelen günler çalıştırıldığını, bir kısım alacakların ödenmediğini ileri sürerek kıdem tazminatı, fazla mesai ücreti, hafta tatili ücreti, ulusal bayram genel tatil ücreti alacaklarını istemiştir.
Davalı cevabının özeti:
Davalı vekili, davacının 06.01.2008-19.06.2012 tarihlerinde silahlı özel güvenlik görevlisi olarak çalıştığını, Beyoğlu 37. Noterliği 19.06.2012 tarih ve 13679 yevmiye no’lu ihtar ile özel sebeplerle istifa ederek iş akdinin davacı tarafından feshedildiğini, 19.06.2012 tarihli ibraname ve feragatname ile davacının istifadan yaklaşık 1,5 sene soma iş bu davayı açmasının kötü niyetli olduğunu, davalı şirketi ibra ettiğini, davacının istifa nedeniyle taleplerinde haksız olduğunu, davalı işyerinde vardiyalı olarak 2 gün 08:00-20:00, 2 gün 20:00-08:00 ve 2 gün dinlenme şeklinde çalışıldığını, haftalık 45 saatin aşılmadığını, davacının çalışma saatleri arasında verilen dinlenme molaları düşülerek hesaplanan fazla mesailerin ödendiğini, bayram ve resmi tatillerde çalışan güvenlik görevlilerine ücret ödendiğini, taleplerin zamanaşımına uğradığını, iddia ve taleplerin yersiz olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkeme kararının özeti:
Mahkemece, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna göre, Kurum kayıtları uyarınca davacı hizmet süresi 06.01.2008-19.06.2012 olarak 4 yıl, 5 ay, 13 gün hesaplama da esas alındığı, bordroları uyarınca brüt 886,99 TL esas alınarak, yol ücreti 120 TL olmak üzere toplam 1.006,99 TL giydirilmiş ücret esas alındığı, davacı vekilince yemek hususunda iddiası olmadığı dikkate alınarak davacı iddialarını aşan tanık beyanları hesaplamada esas alınmadığı, davacının 19.06.2012 tarihli istifaname ile iş sözleşmesini istifa ile sona erdirdiği kanaati ile kıdem tazminatına hak kazanamayacağı kabul edildiği, gece çalışmaları yönünden fazla çalışmanın söz konusu olduğu tespit edildiği, davacı iş sözleşmesinde davacı çalışma saatlerinin belirtilmemiş olması ve davacı yazılı onay beyanının dosyada bulunmamış olması nedeniyle, Yargıtay İçtihatları uyarınca gece çalışmaları yönünden haftalık 45 saat olan yasal çalışma sınırı aşılmamış olsa da gece çalışmasında 7,5 saati aşan çalışmalar için fazla çalışma ücreti ödeneceği, bu nedenle 20:00-08:00 = 12 saat- 1,5 saatlik yasal ara = 10,5 saat çalışmaya ilişkin 10,5 saat - 7,5 saat = 3 saat gece vardiyasında fazla mesai yapıldığı tespit edildiği, davalı şirket vekilince davacı alacak taleplerine ilişkin zamanaşımı itirazında bulunulmuş olup dava açılış tarihi 23.09.2014 tarihinden 5 sene geriye doğru 23.09.2009 tarihi hesaplamada esas alındığı, hakkın özüne dokunmadığı düşünülen miktar kadar hakkaniyet indirimi uygulandığı, davalı şirket tarafından dosyaya sunulu bordro ve ödeme belgelerinin incelemesinde resmi tatil ve ulusal bayram tahakkuku olmadığı ancak çalışma çizelgesinde fazla mesailere ilişkin notlar olduğu, ödemeye ilişkin ise dekont sunulmadığı, çalışma çizelgeleri uyarınca davacı resmi tatil ve dini bayram çalışma ücret alacakları hesaplamış ve aşağıdaki şekilde hüküm altına alındığı gerekçesi ile kıdem tazminatı ve hafta tatili ücreti taleplerinin reddine, sair taleplerin kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davacının aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Taraflar arasında davacının feshinin haklı nedene dayanıp dayanmadığı, dolayısı ile kıdem tazminatına hak kazanıp kazanmadığı ihtilaf konusudur.
Dava dilekçesinde davacının bir kısım işçilik hak ve alacaklarının zamanında ve tam ödenmemesi nedeni ile iş aktinin davacı tarafından haklı nedenle feshedildiği ileri sürülmüştür.
Dosyada, davacının Noterlikten düzenlenmiş, özel nedenler ile istifa ettiği yönünde belge mevcut olup, Dairemiz tarafından aynı gün birlikte incelenen, davalısı aynı olan, benzer nitelikteki Dairemizin 2016/25762, 15511, 24274, 35023, 17575 esas sayılı dosyalarında farklı işçiler adına düzenlenmiş olmakla birlikte aynı noterlik istifa metinleri ile ibraname-feragatname metinleri de mevcuttur. İbranamede hiç bir alacağı kalmadığı belirtildikten sonra gene aynı ibranamede fazlaya dair haklardan feragat ettiği belirtilmiş olmakla ibraname kendi içinde çelişiktir.
Emsal dosyalarda da davacı vekilinin, davacının işten haklı nedenle ayrılmasından sonra davalının davacıyı çağırarak davacıya dava açmamasını, davalıca hazırlanan istifayı ve ibranameyi imzalamalarını, bu işin güven ilişkisine dayandığını, bu imzalar atılınca haklarının ödeneceğini belirttiğini, davacının davalıya güvenerek alacaklarına bir an evvel kavuşmak için ve davalıya güvendiğinden istifayı ve ibranameyi imzaladığını, ama davacının haklarının ödenmediğini ileri sürdüğü görülmektedir.
Davacıların tanıklarının davalı ile davaları olduğu anlaşılmakla birlikte işçilik hak ve alacaklarının geç, düzensiz, parça parça ödenmesi neden ile davacıların kendilerinin işten ayrıldığı ya da bunu bir kısım davacılardan duydukları yönünde beyanları mevcuttur. Davacı tanıklarının bir kısmı, kendilerinden de haklarının ödenmesi vaadi ile tüm haklarını aldıklarını belirten ibraname ya da noterlik ibranamesi alındığı, ama, ödeme yapılmadığı, davacıya da aynı şekilde ibraname imzalatıldığı yönünde açıklamalar yapmıştır. Birlikte incelenen benzer dosyalardaki davalı tanıkları arasında 2-6 ayda bir, 1-2 kere geç ödeme olduğu, ulusal bayram genel tatil çalışmasına normal günlük ücret ne kadarsa bire bir karşılığının ödendiği, fazla ödeme olmadığı yönünde davacı iddialarını destekleyen beyanlar da mevcuttur.
Bir kısım banka kayıtlarının incelenmesinde, asgari geçim indirimi alacakları ile maaşların farklı tarihlerde ödendiği, gecikmeler de yaşandığı, bu bakımdan bir kısım banka kayıtlaırnın davacıların haklı fesih iddialarını desteklediği de anlaşılmaktadır.
Dairemiz tarafından birlikte incelenen benzer dosyalardaki fesih tarihleri farklı olsada beş adet dosyada aynı Noterlik istifa metni, dört adet dosyada aynı ibraname metni bulunması, bu ibranamenin kendi içinde çelişik olması, aynı içerikle fazla sayıda işçi için düzenlenmesi nedeni ile ibranamelerin geçersiz olduğu, yukarda açıklanan sair delil, bilgi ve belge ile birlikte değerlendirildiğinde noterlik istifasına ve ibranameye değer verilemeyeceği anlaşılmaktadır.
Sonuç olarak davacının iş aktinin, haklı nedenle feshettiği sabit olup, kıdem tazminatı talebinin kabul edilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile reddi hatalıdır.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 14/09/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.