9. Hukuk Dairesi 2016/18171 E. , 2020/6939 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2016/18171 E. , 2020/6939 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ


Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraflar vekillerince istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

YARGITAY KARARI

A) Davacı isteminin özeti:
Davacı vekili, 02.12.2009 tarihinden beri davalının ...,... adresindeki şubesinde mağaza sorumlusu olarak net 1.800,00 Tl ücretle çalıştığını, davalı tarafından 30.0S.2013 tarihinde gönderilen tebligatla işyerinin kadro eksikliği gerekçe gösterilmek suretiyle değiştirileceğinin bildirildiğini, davacının gönderilmek İstediği yerin ...' da bulunan ... mağazası olduğunu, davacının İkametgahına çok ters bir güzergah ve 2 vasıta ile gidildiğini, bu durumun hem maddi hem de manevi açıdan ağır bir külfet yükleyeceğini ve 1 bayan olarak davalı şirkette geç saatlere kadar çalıştırılmakta olduğu İçin davacıyı çok zorlayacağını, tüm bu mağduriyetini davalı şirkete anlatan davacının taleplerinin dikkate alınmayarak üstüne üstlük çık git denilerek kovulduğunu, davalının 256 şubesi ve en az 1.000 çalışanı bulunduğunu, mesai saatlerinin 08:30-17:30 veya 12:30-21:30 arasında(vardlyatı olarak denilmesine rağmen haftada en az 2 gün 08:30-21.30 saatleri arasında çalıştığını, fazla mesai ve tüm milli, dini bayram alacaklarını almadığını, haftada 1 gün izin kullanıldığını, yol ve yemek giderlerinin karşılanmadığım, bu nedenle iş akdini derhal fesih hakkını kullandığını, bir kısım işçilik alacaklarının ödenmediğini ileri sürerek kıdem tazminatı, fazla mesai ücreti, ulusal bayram genel tatil ücreti, yol ve yemek sosyal yardımları ile asgari geçim indirimi alacaklarını istemiştir.
B)Davalı cevabının özeti:
Davalı vekili, davacının bordrosunda görüleceği üzere 1.948,68TL brüt ücret ile çalıştığını, davacının amirlerinden izin almaksızın ve haklı bir gerekçe sunmaksızın İşyerine gitmediğinden ihtarname İle bildirimsiz ve tazminatsız olarak haklı nedenle İş akdinin fesih edileceğinin bildirildiğini, davacının karşı İhtar İle İş akdini fazla mesai alacaklarının ödenmemesi sebebiyle haklı nedenle fesih ettiğini beyan etmiş olup davacının keşide ettiği İhtarnamenin 03.07.2013 tarihinde tebliğ alındığını, bu tarihin 24.06.2013 olduğu dikkate alındığında şirketlerinin haklı nedenle fesih koşullarının davacının işe devam etmediği 20.06.2013 21.06.2013 ve devam eden tarihlerin olduğunu, eleman eksikliği nedeniyle davacının ... Mağazasından ... Mağazasına geçişine ilişkin tebligatın 30.05.2013 tarihinde davacıya bizzat sunulduğu ve davacının imzalamakta İmtina ettiğinin davacının kabulünde olduğunu, davacının 03.06.2013 tarihinden 17.06.2013 tarihine kadar rapor alarak işe gelmediği ve haklı bir neden de göstermediğine ilişkin 2 tutanak tutulduğunu, iş akdinin haklı nedenle feshi şirketleri açısından öncelik teşkil ettiğinden davacının fesih beyanının geçersizliğini, iş akdi davalı haklı sebeple fesih edilmiş olduğundan davacının kıdem tazminatı alacağı bulunmadığını, fazla mesai, dini ve resmi tatil alacağının bulunmadığını, taahhütname başlıklı 30.11.2012 tarihli olan davacının imzasını içerir belgede 29.11.2012 tarihinde 7.5 saat izin kullandığı ve 11.12.2012 tarihli belgede ise toplamda 17.5 saat serbest zaman dilimi kullandığını, yol ve yemek parası ödemesinin olmadığını, asgari geçim indirimi alacaklarının banka hesabına ödendiğini, iddia ve taleplerin yersiz olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
C)Yerel Mahkeme kararının özeti:
Mahkemece, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna göre, davacının 02/12/2009 - 24/06/2013 tarihleri arasında çalıştığı SGK hizmet cetvelinden anlaşıldığı, davacının giydirilmiş brüt ücretinin 2.517,80TL olduğu taraf beyanları ve tanık beyanlarından anlaşıldığı, davacı her ne kadar kıdem tazminatı talep etmişse de davalı işverenliğin yayalar mağasında çalışan davacıyı vatan mağazasında eleman eksikliği olduğundan o mağazada görevlendirdiği, davacının ise görevlendirilen mağazaya gitmediği, ancak davacının iş sözleşmesinde Türkiye'nin her yerinde ve her bölgesinde çalışacağına dair hüküm bulunduğundan bu nedenle davalının sözleşmeyi fesih etmesinin haklı olduğu kanaatine varılarak davacı lehine kıdem tazminatına hükmedilmediği, davacı genel tatil ücreti de talep etmiş olmakla birlikte bugünlerde çalışıldığının ispat külfeti işçiye ait olup dinlenen tanık beyanlarına göre davacının 1. günü hariç dini bayramlar ve resmi bayramlarda çalıştığının kabulü ile hükme esas alınan bilirkişi raporu gereğince hesap edilen genel tatil ücretinden Yargıtay'ın yerleşik içtihatları gereğince izin, hastalık gibi sebeplerle tüm genel tatil günlerinde davacının çalışamayacağı günler olduğu düşünülerek Mahkemece takdiri bir indirim yapılarak takdir edilen genel tatil ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verildiği, davacının işyerinde fazla mesai yapıldığını ispat ettiği, ödendiğini ise davalı işverenin ispatlayamadığı, fazla mesai ücretinden Yargıtay'ın yerleşik uygulamaları gereğince izin hastalık gibi nedenlerle sürekli olarak fazla mesai yapılması mümkün olmadığından Mahkemece takdiri bir indirim yapılmasına karar verilerek takdir edilen fazla mesai ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verildiği, davacı yol, yemek ve asgari geçim indirimi alacağı talep etmiş ise de dinlenen tanık beyanlarından yol ve yemek ücreti uygulaması olmadığı ve dosyada bulunan bordrolardan asgari geçim indiriminin maaşa dahil olarak ödendiği anlaşılmakla davacının yol, yemek ve asgari geçim indirimi alacağı talebinin reddine karar verildiği gerekçesi ile fazla mesai ücreti ile ulusal bayram genel tatil ücreti haricindeki taleplerin reddine karar verilmiştir.
D)Temyiz:
Karar süresi içinde davacı vekili ve davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
E)Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre tarafların aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Somut uyuşmazlıkta, davacının kıdem tazminatı talebi reddedilmiştir.
Davacı, yeni işyerindeki bir kısım koşulların uygun olmadığı, uygun koşullu yerde çalışma talepli ihtarnameyi 06/06/2013 tarihinde keşide etmiştir. Ardından 24/06/2013 davacı iş aktini hakllı feshettiğine dair ihtarname keşide etmiştir. Davalı ise 24/06/2013 tarihinde devamsızlığın sebebini soran ihtarname keşide etmiştir.
Devamsızlık tutanakları 17/06/2013 tarihinden itibarendir. Davacının devamsızlık ettiği kabul edilse bile davacının bahsolunan iki adet ihtarından bu devamsızlığın aslında iş aktini fesih iradesinin tezahürü olduğu anlaşılmaktadır. Neticeten davacının fesih iradesi davalının fesih iradesinden önce ortaya konmuştur. O halde, davacının feshinde haklı neden olup olmadığına bakılmalıdır. Davacı fesih ihtarında fazla mesai ücretinin ödenmemesini de ileri sürmüştür. Davacının fazla mesai ücreti alacağının bulunduğuı anlaşılmaktadır. O halde artık davacının ileri sürdüğü iş koşullarında esaslı değişiklik yapılıp yapılmadığı hususnun tartışılmasına da gerek olmaksızın, davacının ileri sürdüğü haklı fesih nednelerinden sadece birinin dahi gerçekleşmiş olması, yani, fazla mesai ücreti alacağının bulunması nedeni ile davacının haklı nedenle iş aktini feshettiği kabul edilmelidir.
Neticeten, davacının kıdem tazminatı talebinin reddi yerine kabulü gerektiğinin düşünülmemesi hatalıdır.
3-Dava kısmi dava niteliğindedir. Davalı vekili tarafından ıslaha karşı süresinde ileri sürülen zamanaşımı savunmasının gözetilmemesi hatalıdır.
4-Ulusal bayram genel taitl ücreti alacağı bakımından
Ulusal bayram genel tatil çalışmasının ödendiğinin kabul edilebilmesi için bordroda/hesap pusulasında, çalışılmasa da kanun gereği her bir ulusal bayram genel tatil günü için ödenmesi gereken 1 günlük yevmiye haricinde / bu yevmiyeye ek olarak, çalışılan her bir ulusal bayram genel tatil günü karşılığı ilave 1 günlük yevmiye tahakkuku olması gerekir. İşçinin ulusal bayram genel tatil günündeki çalışma karşılığında ilave 1 yevmiyeye hak kazanması için günlük çalışmanın 7,5 saat olması aranmaz. Ulusal bayram genel tatil günü çalışması günlük 7,5 saatten ne kadar az olursa olsun o çalışma karşılığı 1 günlük ilave yevmiyeye hak kazanılır.
Dosyadaki örneğin, 2012 yılı Ağustos ayı bordrosunda ulusal bayram genel tatil tahakkuku görülmektedir.
Dosyada başka bordorlarda da ulusal bayram genel tatil tahakkuku olup olmadığı incelenmeli, 2012 yılı Ağustos ayı bordrosundaki tahakkukun ve var ise sair bordrolardaki tahakkukun, ulusal bayram genel tatil günü çalışılmasa da her ulusal bayram genel tatil günü için ödenmesi gereken 1 günlük yevmiyeye ilaveten, çalışılan her bir ulusal bayram genel tatil günü için çalışma karşılığı ödenmesi gereken ilave 1 günlük yevmiye tahakkukunun yukarıda belirtildiği şekilde yapılıp yapılmadığı irdelenerek yapılacak tespitlerin netice alacağa etkisi irdelenmelidir.
F)SONUÇ:
Temyiz olunan kararın yukarda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA , peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 02/07/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.