9. Hukuk Dairesi 2016/17566 E. , 2020/5871 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2016/17566 E. , 2020/5871 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalılar vekilleri tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
YARGITAY KARARI
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının davalılardan ... Havalimanında 15/05/2007 tarihinden iş akdinin feshedildiği 07/11/2012 tarihine kadar aralıksız olarak güvenlik görevlisi olarak çalıştığını, davacının ... güvenlik firmasında sigortalı gözüksede diğer davalı devlet hava meydanlarında sadece özel kimlikle çalışanların girebildiği alanda çalıştığını, davalıların davacıyı birlikte müşterek çalıştırdıklarını, davacının görevini devlet memurları ile birlikte eşit ve aynı sorumlulukta aynı üniforma ile işini ifa ettiğini, devlet memuru olanlara ayda 3.500 TL ödendiğini, davacıyada ayda ortalama 2.000 TL ücret ödendiğini, ancak son aylarda maaşların düşürülerek 1.300 TL ödendiğini, eşit davranılmadığını, muvazaalı olarak davacıya az maaş ödendiğini, iş akdinin davalılardan yeni yıl şirketi tarafından gönderilen ... 19. Noterliğinin 06/11/2012 tarihli bildirimi ile şirketlerde sadece silahlı özel güvenlik görevlisi kimlik kartına sahip olanların çalıştırılabileceği iddiası ve davacının silahlı özel güvenlik kimlik kartının valilik oluru ile geçici alıkonulmasına dayanılarak artık çalıştırılamayacağı iddiası ile haksız nedenle feshettiğini iddia ederek, kıdem ve ihbar tazminatı, fazla mesai, genel tatil, hafta tatili, yıllık izin ücreti ve ücret alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ... vekili, davalı idarenin genel merkezinin ... olduğunu, ... İş Mahkemesinde açılan davanın yetki yönünden reddine karar verilmesi gerektiğini, davalı kurumun 08/06/1984 tarih ve 233 sayılı kamu iktisadi teşebbüsleri hakkında kanun hükmünde kararname hükümlerine tabi olarak ve söz konusu kanun hükmünde kararname çerçevesinde faaliyette bulunmak üzere kurulmuş bir kamu iktisadi kuruluşu olduğunu, davalı idare bünyesinde işçi sıfatıyla kimsenin çalışmadığını, bazı meydan ve havalimanlarında güvenlik hizmetlerini hizmet satın alımı yoluyla gerçekleştirildiğini, bu bağlamda havalimanında da diğer davalı ... Güvenlik Şirketi tarafından yapılmakta olduğunu, bu konuda akdedilen sözleşme ve teknik şartnamenin ilişikte sunulmuş olduğunu, idarenin işçilik alacakları bakımından bir sorumluluğu bulunmadığını, davacının iddialarının gerçeği yansıtmadığını, savunarak davacının davasının reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti. vekili, tüm tanıkların davacının iş akdinin silahlı güvenlik kartının kaybetmesi nedeniyle işveren tarafından haklı nedenle feshedildiğini beyan ettiğini, davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanamayacağını, iş sözleşmesinde haftalık çalışmanın 48 saat olarak belirlendiğini, belirlenen ücretinde bu çalışma saati için ödendiğini, davacının çalışma sistemine göre fazla çalışmasının bulunmadığını, ücretlerin düşürülmesinin sebebinin idarenin teknik şartnamede değişiklik yapması olduğunu, geriye dönük olarak fazla ödenen ücretlerin istendiğini bu nedenle işçilerin ücretlerinde kesinti yapılmak durumunda kalındığını, bunun için idareye karşı açılmış davaları bulunduğunu ve henüz sonuçlanmadığını, hafta tatili ve genel tatillerde bir çalışması olmuşsa bunun ücret bordrolarına yansıtılarak ödendiğini, nöbet çizelgelerinin sunulduğunu savunarak davacının davasının reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı, davalılar vekilleri temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davalıların aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Davalı ... Havalimanında silahlı özel güvenlik olarak istihdam edilen davacının hakkında açılan bir ceza davasının sonuçlanmasına kadar silahlı özel güvenlik belgesi askıya alınmıştır. Davacının İstanbul Valiliğinin bu kararı nedeniyle davalı işyerinde silahlı özel güvenlik olarak çalıştırılmaya devam edilmesi hukuken olanaksız hale gelmiştir. Davacının iş akdine davalı işveren tarafından bu sebeble son verilmiştir. Feshe sebeb olay davalı işveren açısından İş Kanunu'nun 25/III. maddesinde belirtilen zorlayıcı sebeplerden olup, davalı işveren bu fesih şekline göre davacıya kıdem tazminatını ödemek durumundadır ancak ihbar öneli vermesi veya karşılığı tazminatı ödemesi gerekmez. Açıklanan nedenle davacının ihbar tazminatı talebinin reddi gerekirken kabulü hatalıdır.
3-Dosya kapsamına göre iş sözleşmesinde çalışma süresi haftalık 48 saat olarak belirlenmiştir. Bu düzenleme 4857 sayılı İş Kanunu'nda yer alan ve fazla çalışma ölçütü olan haftalık 45 saatlik çalışmanın üzerinin fazla çalışma oluşturacağına dair nisbî emredici nitelikteki hükme aykırı olamayacağından fazla çalışmanın haftalık 45 saatin üzerindeki çalışma olarak kabulü yerinde olmakla birlikte sözleşmede kararlaştırılan haftalık 45 saatin üzerindeki 3 saatlik fazla çalışmanın kararlaştırılan ücretin içinde olduğunun ve yıllık 270 saate kadar olan fazla çalışmayla sınırlı olarak buna itibar edilmesi gerektiğinin düşünülmemesi hatalıdır.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın yukarda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 17/06/2020 tarihinde oybirliği ile karar verildi.