9. Hukuk Dairesi 2016/14518 E. , 2020/5677 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2016/14518 E. , 2020/5677 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraflar vekillerince istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
YARGITAY KARARI
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili müvekkilinin, davalı şirkete ait gemilerde çalıştığını, davalının kendisine ait gemilerde teknik bir zorunluluk olmaksızın alt işveren adı altında başka bir işverenin üzerinden müvekkilini istihdam ettiğini, müvekkili ile davalı işçilerin aynı yeterliliğe sahip olmasına rağmen alt işveren işçisi denilerek piyasanın çok altında ücret ve sosyal haklarla çalıştırıldığını, yıllık izin konusunda sorun yaşadığını, maaş, fazla mesai ve sosyal haklar konusunda asıl işveren işçilerinin haklarının ve bedellerinin yarısına dahi sahip olmadığını, alt işveren altında çalışma iddiasından dolayı sendika ve toplu sözleşme haklarını kullanamadığını, kadrolu işçilerin yılda 4 maaş tutarında ikramiye aldıklarını, müvekkilinin alamadığını, yemek ücretinin izin ücretinin eksik ödendiğini, kadrolulara ödenen maaş promosyonlarının ödenmediğini, haklarının eksik ödenmesi nedeniyle davacının işten çıktığını, bordrolarda, hizmet belgelerinde, bonserviste vs.tüm belgelerde işverenin ... göründüğünü, gemi jurnallerinde ve gemiden alınan ve kaptan onaylı hizmet belgelerinde de ... kaşesinin bulunduğunu, sevk ve idarenin asıl işverende olduğunu, yeni işe alınacakların idare tarafından belirlendiğini, alt işverenin işçilerinin asıl işverene ait işyerinde çalıştırmasının asıl işveren-alt işveren ilişkisinden çok iş aracılığı ya da geçici iş ilişkisi kapsamında değerlendirilmesi gerektiğini iddia ederek, öncelikle muvazaanın tespitini ve davacının asıl işveren işçisi olarak sayılmasını, işe başlangıç tarihinden işten çıkış tarihine kadar eksik ödenen haklarının tespitini, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, kıdem tazminatı, ücret farkı, fazla mesai farkı, yıllık izin, vergi iadesi, yıllık ücretli izin alacağı, maaş promosyon bedeli, ikramiye bedeli, hafta tatili ücreti, genel tatil ücreti alacaklarının davalıan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
B) Davalı Vekilinin Cevabının Özeti:
Davalı vekili cevap dilekçesinde, husumet itirazında bulunarak davacının müvekkili şirket nezdinde hiçbir kaydının bulunmadığını, davacının dava dilekçesinde zikredilen yüklenici (dava dışı) şirkette sigortalı olarak çalıştığını, davacının ifa ettiği görev gereği 854 sayılı Deniz İş Kanunu hükümlerine tabi olduğunu, müvekkili şirket ile yüklenici arasındaki ilişkinin kesinlikle, işçi teminine yönelik bir ilişki olmayıp hizmet alımı işi olduğunu, bu nedenlerle pasif husumet itirazının kabulü gerektiğini, ayrıca usule ilişkin itirazlarının ve zamanaşımı definin kabulü ile davanın her halükarda esastan reddi gerektiğini savunmuştur.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Karar süresinde taraflar vekillerince temyiz edilmiştir.
E) Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara, delillerin taktirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacının tüm, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2- Mahkemece, hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacının, olması gereken ücreti emsal ücret ve TİS hükümleri uygulanarak hesaplanmıştır.
Davalı tarafından bildirilen emsal işçinin bordroları incelendiğinde sendika aidatı kesintisi yapıldığı dolayısı ile Toplu İş Sözleşmesinden yararlandığı anlaşılmaktadır.
Dosya içinde davacı vekili tarafından sunulan dava ve diğer dilekçelerde, davacı asilin sendika üyesi olduğuna ilişkin bir bilgi ve belge bulunmamaktadır.
Davacı sendikaya başvurup üye olmadığına ve dayanışma aidatı da ödemediğine göre sendikalı işçiler gibi ücret almaları beklenemez. Davacı tarafından, davalı şirket nezdinde sendikalı olmayan kadrolu emsal işçi bulunduğu da iddia ve ispat edilememiştir.
Tüm bu hususlar birlikte değerlendirildiğinde, davacının fark alacak ve diğer taleplerinin reddine karar verilmesi gerekirken kabulü hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.
F)SONUÇ:
Temyiz olunan kararın yukarıda açıklanan sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 16.06.2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.