9. Hukuk Dairesi 2016/12331 E. , 2020/3035 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2016/12331 E. , 2020/3035 K.


'İçtihat Metni'



MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

YARGITAY KARARI

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının 30.01.2008-24.08.2012 tarihi aralığında, davalı şirket bünyesinde ... İletişim A.Ş. de güvenlik elemanı olarak çalıştığını, ....Noterliğinin 29486 yevmiye numaralı ve 24.08.2012 tarihli ihtarnamesi ile iş akdini haklı nedenle feshettiğini, hafta içi 08.00-20.00 ile gece mesaisi olarak 20.00-08.00 arası, hafta sonu mesai denk gelirse yine aynı saaler arası çalıştığını, resmi ve dini bayramlarda çalıştığını, yemek molasının 20 dakika ve çay molasının 5’er dakika olduğunu, servis olmadığını en son net ücretinin 1.320,00 TL olduğunu uzun yıllar Avea A.Ş. de çalıştığını, davalı şirketin davacıya husumet güttüğünü, psikolojik baskı, vardiya amirleri ve proje yöneticileri gibi üst düzey idareciler tarafından azarlama, küfür gibi davranışlara, keyfi cezalandırmalara maruz bırakıldığını, işten çıkarma tehdidi ile iradesi fesada uğratılacak işyeri değişikliği muvafakari aldıklarını, birçok işyeri değişikliği yapıldığını, son yer değişikliğini kabul etmeyerek ihtarname keşidesi ile iş akdini haklı olarak feshettiğini, en son değişikliğin davacının evinden uzak, en az 2 vasıta ile gidilebilen, davalı tarafından servis sağlanmaması ile iş koşullarında esaslı değişikliğe ve davacının şartlarının ağırlaşmasına sebep olduğunu, fazla mesai ücretlerinin ödenmediğini iddia ederek bir kısım işçilik alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davacının 30.01.2008 tarihinde işe başladığını, Belirsiz Süreli İş Sözleşmesi gereği 05.07.2012 tarihinde Metrekare Ltd.Şti. adlı işyerine gönderildiğini, 23.08.2012 tarihinde Güryapı İnş. A.Ş. ünvanlı işyerinde görevlendirildiğini, davacının görevlendirmeyi kabul etmeyerek iş akdini haksız olarak feshettiğini, davacının işyerinin Belirsiz Süreli İş Sözleşmesinin 2-a-b bentleri gereği haklı olarak değiştirildiğini, 23.08.2012 tarihli görevlendirme bildiriminin davacıya tebliğ edilmek istendiğini, davacının imtina ettiğini, bu hususta tutanak tutulduğunu, 24.08.2012-31.08.2012 arasında işe gelmediğini, 31.08.2012 tarihinde iş akdini sonlandırdığına ilişkin ihtarnamenin tebliği edildiğini, 23.08.2012 tarihli görevlendirme bildiriminde yol mesafesinden kaynaklanan ücret farkının olması halinde ücrete ilave edileceğinin bildirildiğini, davacının iş akdinin feshinden önce, görevinin gereklerini yerine getirmekten kaçındığını, görev kapsamının dışına çıkan fiillerde bulunduğunu, 13 ayda kanunen sahip olduğu izinler dışında l aya yakın zamanı İzinli olarak geçirdiğini, fazla çalışma, tatil, dini ve milli bayram ücretlerinin ödendiğini savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davalı vekili temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Taraflar arasındaki uyuşmazlık, hafta tatilinin hesabı noktasında toplanmaktadır.
4857 sayılı İş Kanununun 46 ncı maddesinin ikinci fıkrası gereğince, çalışılmayan hafta tatili günü için bir iş karşılığı olmaksızın işçinin ücreti tam olarak ödenir. Hafta tatilinde çalışan işçinin ücretinin nasıl hesaplanacağı yasalarda düzenlenmemiş ise de, Dairemizce hafta tatilinde yapılan çalışmanın fazla çalışma sayılacağı, buna göre ücretin yüzde elli zamlı ödenmesi gerektiği görüşü benimsenmiştir (Yargıtay 9.H.D. 23.5.1996 gün 1995/37960 E, 1996/11745 K.). Buna göre hafta tatilinde çalışılmışsa, çalışma karşılığı olmaksızın ödenmesi gereken bir yevmiye yanında, çalışmanın karşılığı da bir buçuk yevmiye olarak ödenmelidir.
Somut uyuşmazlıkta, davacının fazla çalışma alacağı ödenmediğinden iş sözleşmesini haklı feshettiği anlaşılmaktadır. Dosyaya sunulan ücret bordrolarından davacının ücretinin 30 gün üzerinden ödendiği anlaşıldığından, hafta tatili alacağının çalışılmadan ödenmesi gereken 1 yevmiyesi ödendiğinden sadece 1,5 katı hesaplanıp hüküm altına alınması gerekirken 2.5 kat hesabı isabetsizdir.
3- Davacı fazla mesai ücreti talebinde bulunmuş olup davacının çalışma şekline ilişkin tüm çalışma dönemini kapsamayan çizelgeler dosya içinde mevcuttur. Davacının çizelge bulunmayan dönem için çalışma şeklinin 2 gündüz 2 gece 2 off şeklinde olduğu davacının tanık olarak dinlendiği ... İş Mahkemesi'nin 2013/126 esas sayılı dosyasında verdiği beyanında ve dosya kapsamında beyanları alınan tanık ifadeleri ile sabittir. Bilirkişinin çizelge bulunan dönem için çizelgelere itibarla fazla mesai hesabı yapması isabetli ise de 2 gündüz 2 gece 2 off şeklindeki çalışma sistemine göre fazla mesai hesabı yaparken iki haftalık periyodu dikkate alması hatalıdır.
Şöyle ki davacının çalışma sistemine göre başlangıçtaki duruma dönmesi ancak altı hafta çalıştıktan sonra yedinci haftanın başında olmaktadır. Davacının çalışma sisteminde ilk dört hafta haftalık 7.5 saat fazla mesai yaptığı doğrudur. Ancak 5. ve 6. haftalarda 4 gün çalışmakta olup haftalık 45 saati aşan çalışması yoktur. 5. ve 6. haftalardaki fazla mesai sadece gece çalışmasından kaynaklı ve 6'şar saattir. Sonuç itibariyle davacının davalı işyerinde 6 haftalık periyotta ilk 4 hafta haftalık 45 saati aşan haftalık 7.5 saat fazla mesaisi ve 5. ve 6. haftalarda ise haftalık 45 saati geçmediği halde sadece gece çalışmasından kaynaklı haftalık 6 saat fazla mesaisi mevcuttur. Haftalık 45 saati aşmadığı halde sadece gece çalışmasından kaynaklı 5. ve 6. haftalar için yapılacak fazla mesai hesabı fazla mesainin zamsız kısmı maktu ücret içinde ödendiğinden sadece zamlı ödemesi gereken kısım için yani 0.50 katsayı ile, ilk 4 haftadaki fazla mesai hesabı ise 1.50 katsayı ile olmalıdır. Mahkemece davacının fazla mesaisinin her hafta için 8.5 saat kabulü ile bütün haftalar için 1.50 katsayı ile hesaplanıp buna göre hüküm altına alınması hatalıdır.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, sair yönler incelenmeksizin BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 26/02/2020 tarihinde oy birliği ile karar verildi.