9. Hukuk Dairesi 2016/16187 E. , 2020/2855 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2016/16187 E. , 2020/2855 K.


'İçtihat Metni'


MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ


Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

YARGITAY KARARI

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili davacının, 01/06/1997-09/02/2010 tarihleri arasında davalı şirket nezdinde en son soft & sezon bölüm müdürü olarak çalıştığını, davalı tarafça iş akdinin haksız sebeple feshedildiğini, hak ettiği fazla mesai ve davalı şirkete özgü olan eva prim alacağının da ödenmediğini ileri sürerek davanın kabulüne karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
B) Davalı Vekilinin Cevabının Özeti:
Davalı vekili iddiaları kabul etmediklerini, talep edilen alacakların zamanaşımına uğradığını savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile fazla mesai ve eva primi alacaklarına karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Karar süresinde davalı vekilince temyiz edilmiştir.
E) Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, delillerin taktirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2-Davacının fazla mesai alacağına hak kazanıp kazanmadığı hususu uyuşmazlık konusudur.
Davacı fazla mesai alacağı olduğunu iddia etmiş davalı ise davacının bölüm müdürü olduğu, kendi mesaisinin kendisinin belirlediğini, maktu ücretle çalıştığını, ücretinin yüksek olduğunu ve davacının imzaladığı personel yönetmeliğine göre' marketlerde müdür, müdür yardımcısı, mühendis yönetici sorumlu ünvanlı personel ile genel müdürlük personelinin ünvanı ne olursa olsun yapacakları fazla mesailerin ücretleri içinde' olduğu bu nedenle davacının fazla mesai alacağı olmadığını savunmuştur.
Davalıya ait işyerinde normal çalışma süresinin haftalık 40 saat olduğuna ilişkin olarak herhangi bir iddia ve savunma bulunmamaktadır. Kaldı ki davacı imzalı iş sözleşmesi ile davalının sunduğu personel yönetmeliğinde haftalık çalışma süresinin 45 saat olduğu ifade edilmiştir.
Hükme esas alınan bilirkişi raporunda davalıya ait iş yerinde haftalık 40 saatlik çalışma süresi olduğu kabulü ile hem fazla sürelerle çalışma hem de fazla çalışma ücreti alacakları hesaplanmıştır. Mahkemece taleple bağlılık kuralına aykırı olarak tarafların bu yönde bir iddia ve savunması alınmadığı halde ve dosyadaki bilgi ve belgelere uygun düşmeyecek şekilde davalıya ait işyerinde haftalık çalışma süresinin 40 saat olarak kabul edilmesi hatalıdır.
4857 sayılı İş Kanunu’nun 63 üncü maddesinde çalışma süresi haftada en çok 45 saat olarak belirtilmiştir. Ancak tarafların anlaşması ile bu normal çalışma süresinin, haftanın çalışılan günlerine günde on bir saati aşmamak koşulu ile farklı şekilde dağıtılabileceği ilkesi benimsenmiştir. Yasanın 41 inci maddesine göre fazla çalışma, kanunda yazılı koşullar çerçevesinde haftalık 45 saati aşan çalışmalar olup, 63 üncü madde hükmüne göre denkleştirme esasının uygulandığı hallerde, işçinin haftalık çalışma süresi, normal haftalık iş süresini aşmamak koşulu ile bazı haftalarda toplam 45 saati aşsa dahi bu çalışmalar fazla çalışma sayılmaz.
Fazla çalışmaların aylık ücret içinde ödendiğinin öngörülmesi ve buna uygun ödeme yapılması hâlinde, yıllık 270 saatlik fazla çalışma süresinin ispatlanan fazla çalışmalardan indirilmesi gerekir.
Somut uyuşmazlıkta davacı, davalıya ait iş yerinde soft & sezon bölüm müdürü göreviyle 4857 sayılı yasa kapsamında 01.06.1997-09.02.2010 arasında brüt 9750 TL ücretle çalışmıştır.
Davacıya tebliğ edildiği iddia edilen personel yönetmeliğinin Bölüm III, Madde 14'de marketlerde müdür, müdür yardımsıcı, mühendis yönetici, sorumlu ünvanlı personel ile Genel müdürlük personelinin ünvanı ne olursa olsun tamamının yapacağı fazla çalışmaların bedeli ücretleri içinde tespit edilmiştir. Ayrıca fazla mesai ücreti uygulanmaz” hükmü yer almaktadır. İş sözleşmesinin 3. maddesinde ise “Aylık ücrete hafta tatili ve genel tatil günlerindeki çalışmalar dâhildir.” düzenlemesi bulunmaktadır.
Öncelikle davalının ibraz ettiği personel yönetmeliğinin yürürlük tarihinin 01.07.1998 olduğu ve yine dosyaya personel yönetmeliğinin davacı tarafından tebliğ alındığına dair 02.06.1997 tarihli tebliğ evrakının ibraz edildiği anlaşılmaktadır.
Mahkemece yapılacak iş 01.07.1998 tarihli personel yönetmeliğinin davacı tarafından tebliğ alınıp alınmadığı, yada davacının 02.06.1997 tarihinde tebliğ aldığı personel yönetmeliğinde fazla mesailerin ücret içinde olduğuna dair hüküm olup olmadığını araştırmaktır. Davacının ücreti içinde fazla mesailerin olduğunun saptanması halinde dairemiz uygulamasına göre 270 saatle sınırlı olarak söz konusu hükme değer verilmeli, buna göre aylık 22,5 saat, haftalık 5,2 saat fazla çalışma ücretinin temel ücret içinde ödendiği kabul edilerek hesaplama yapılmalı, bu saatleri aşan çalışma olması halinde fazla çalışma ücreti hesaplanarak karineye dayalı makul indirim yapılarak bir karar verilmelidir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın açıklanan sebepden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 24.02.2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.