9. Hukuk Dairesi 2016/13582 E. , 2020/1885 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2016/13582 E. , 2020/1885 K.


'İçtihat Metni'



MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

YARGITAY KARARI


A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, davalıya ait işyerinde kampanya operasyonları uzmanı olarak çalışırken iş sözleşmesinin işverence haksız şekilde fesh edilmesi üzerine açtığı işe iade davasının lehine sonuçlandığını ancak işe geri alınmadığı gibi haklarının da ödenmediğini, alacakları için yaptığı icra takibi sırasında bir kısım ödeme yapıldığını ileri sürerek bakiye kıdem ve ihbar tazminatı ile boşta geçen süre ücreti, işe başlatmama tazminatı, prim, sosyal haklar ve yıllık izin ücreti alacaklarının tahsilini, istemiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı, davacının alacaklarının ödendiğini ve bakiye alacağı kalmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, fesih tarihi dikkate alınarak belirlenen ücrete göre davacının bakiye kıdem ve ihbar tazminatı ile boşta geçen süre ücreti, işe başlatmama tazminatı, prim, sosyal haklar ve yıllık izin ücreti alacakları olduğu gerekçesi ile davanın kabulüne, karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davalı taraf temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Boşta geçen süre ücreti hesabı konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
4857 sayılı İş Kanununun 21 inci maddesinin beşinci fıkrasına göre, işçi kesinleşen mahkeme kararının kendisine tebliğinden itibaren on iş günü içinde işe başlamak için işverene başvuruda bulunmak zorundadır. Aksi halde işverence yapılan fesih geçeri bir feshin sonuçlarını doğurur.
Boşta geçen süreye ait en çok dört aya kadar ücret ve diğer haklar için, feshi izleyen dönem ücretlerine göre hesaplama yapılmalıdır. Geçersiz sayılan fesih tarihinden sonra boşta geçen en çok dört aylık sürede işçinin çalışması devam ediyormuş gibi ücret ve diğer haklar belirlenmelidir. Boşta geçen en çok dört aya kadar süre içinde ücret zammı ya da yeni bir toplu iş sözleşmesi yürürlüğe girdiğinde, her iki dönem için ayrı ayrı hesaplamaya gidilmelidir (Yargıtay 9.HD. 28.12.2009 gün 2009/34595 E, 2009/37899 K).
Kararın kesinleşmesine kadar en çok dört aya kadar hesaplanacak ücret ve diğer alacaklar, işçinin işe iade için başvurduğu anda muaccel olur (Yargıtay 9.HD. 20.11.2008 gün 2007/30092 E, 2008/31546 K).
Boşta geçen sürenin en çok dört aylık kısmı içinde gerçekleşen diğer haklar kavramına, ikramiye, gıda yardımı, yol yardımı, yakacak yardımı ve servis hizmeti gibi para ile ölçülebilen haklar dahil edilmelidir. Söz konusu hesaplamalarda işçinin fiili çalışmasına bağlı alacakların dikkate alınması doğru olmaz.
Boşta geçen süreye ait ücret ve diğer haklar ile işe başlatmama tazminatı brüt olarak hüküm altına alınmalı ve kesintiler infaz sırasında gözetilmelidir.
Somut uyuşmazlıkta, Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda boşta geçen süre ücreti hesabı yapılırken mevcut bordrolara göre davacının geçersiz fesih tarihindeki (31/01/2013'deki ) ücretinin 4.750,00 TL olduğu saptandıktan sonra, işyerinde emsal işçilerin ücretlerine 2013 yılı Mart ayında %19 luk zam yapıldığı gerekçesi ile davacının zamlı ücreti 5.652,50 TL olarak belirlenmiş ve 4 aylık aylık boşta geçen süre ücretinin tamamında çıplak ücret olarak bu miktar dikkate alınmıştır.
Yukarıda açıklandığı üzere boşta geçen süreye ait en çok dört aya kadar ücret ve diğer haklar için, feshi izleyen dönem ücretlerine göre hesaplama yapılmalıdır. Buna göre 4 aylık süre içinde zam yapılmayan 2013 yılı şubat ayı için çıplak ücretin 4.750,00 TL olarak kabulü gerekirken zammın geriye yürütülmesi suretiyle hesaplama yapılması hatalıdır.
3-Davacı taraf dava dilekçesinde boşta geçen süre ücreti dışında bir kısım sosyal hak talebinde bulunmuştur.
Hükme esas alınan raporda, ayrı alacak (sosyal haklar) olarak davacının emsali olduğu belirtilen işçilere yapılan ödemeler dikkate alınarak feshi izleyen 4 aylık süre için emeklilik sigortası ile sağlık sigortası ödemeleri hesaplanmıştır. Ancak söz konusu bu ödemeler aynı zamanda boşta geçen süre ücreti hesabına da dahil edilmiş durumdadır. Bu halde sosyal hak adı altında hükmedilen alacaklar mükerrer hesaplamadan kaynaklanmaktadır. Mahkemece mükerrer ödemeye yol açan talebin reddi yerine kabulü hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 11/02/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.