9. Hukuk Dairesi 2020/8196 E. , 2020/18148 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2020/8196 E. , 2020/18148 K.


'İçtihat Metni'



MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraf vekillerince istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin T.C. ...'nın asıl işveren olduğu ... Göğüs Hastalıkları ve ... Eğitim ve Araştırma Hastanesinde çalıştığını, işyerinde aşçı yardımcısı olarak çalışan davacının 1.050.00 TL civarında ücret aldığını, işyerinde haftanın 6 günü 07.30 da çalışmaya başlayıp akşam 18:30 da işten ayrıldığını iddia ederek bir kısım işçilik alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davada iş ilişkisi olmayan T.C. ...'nın taraf olarak gösterilmesinin hukuka aykırı olduğunu, davacının hangi şirkette çalıştığı belli olmasına rağmen kötüniyetli olarak T.C. ... aleyhine açıldığını, T.C. ...'nın yalnızca ihale makamı olduğunu, davacının taşeron firmanın elemanı olduğunu, talep edilen alacakların zamanaşımına uğramış alacaklar yönünden reddini talep ettiklerini, dava konusu taleplerle ilgili müvekkili Bakanlığın hiçbir sorumluluğunun bulunmadığını, sorumluluğun yalnızca hizmet akdiyle çalıştıran yüklenici firmaya ait olduğunu, davacının özlük dosyasının ihaleyi alan ... Tabldot T.A. Şirketinde olduğunu, davacının fazla mesai talebinin yerinde olmadığını, davacının hastanede fazla mesai yaptığını yazılı delillerle ispatlaması gerektiğini savunarak davanın reddini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, Dairemizin 18/09/2019 tarihli bozma ilamına uyularak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı taraf vekilleri temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalı vekilinin tüm, davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-İşçiye, işyerinde çalıştığı sırada verilen ara dinlenmenin süresi konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
İşçinin günlük iş süresi içinde kesintisiz olarak hiç ara vermeden çalışması beklenemez. Gün içinde işçinin yemek, çay, sigara gibi ihtiyaçlar sebebiyle ya da dinlenmek için belli bir zamana ihtiyacı vardır.
Ara dinlenme 4857 sayılı İş Kanunu'nun 68. maddesinde düzenlenmiştir. Anılan hükümde ara dinlenme süresi, günlük çalışma süresine göre kademeli bir şekilde belirlenmiştir. Buna göre dört saat veya daha kısa süreli günlük çalışmalarda ara dinlenmesi en az onbeş dakika, dört saatten fazla ve yedibuçuk saatten az çalışmalar için en az yarım saat ve günlük yedibuçuk saati aşan çalışmalar bakımından ise en az bir saat ara dinlenmesi verilmelidir. Uygulamada yedibuçuk saatlik çalışma süresinin çok fazla aşıldığı günlük çalışma sürelerine de rastlanılmaktadır. 4857 sayılı Kanun'un 63. maddesi hükmüne göre, günlük çalışma süresi onbir saati aşamayacağından, 68. maddenin belirlediği yedibuçuk saati aşan çalışmalar yönünden en az bir saatlik ara dinlenmesi süresinin, günlük en çok onbir saate kadar olan çalışmalarla ilgili olduğu kabul edilmelidir. Başka bir anlatımla günde onbir saate kadar olan (onbir saat dahil) çalışmalar için ara dinlenmesi en az bir saat, onbir saatten fazla çalışmalarda ise en az birbuçuk saat olarak verilmelidir.
Ara dinlenme için ücret ödenmesi gerekmez. Ancak, bu süre işçiye dinlenme zamanı olarak tanınmamışsa, işçinin normal ücretinin ödenmesi gerekir. Bu sürenin haftalık kırkbeş saati aşan kısmını oluşturması halinde ise zamlı ücret ödenmelidir.
Ara dinlenme süreleri kural olarak aralıksız olarak kullandırılır. Ara dinlenmesinin kullandırılması zorunlu ise de, bunun kullanılacağı zamanı belirlemek işverenin yönetim hakkıyla ilgilidir. İşçilerin tamamı aynı anda ara dinlenme zamanını kullanılabileceği gibi, belli bir plan dahilinde sırayla kullanmaları da mümkündür. Ancak ara dinlenme süresinin, işe, ara dinlenme süresi kadar geç başlama veya aynı süreyle erken bırakma şeklinde kullandırılması doğru olmaz. Ara dinlenme süresinin günlük çalışma içinde belli bir zamanda amaca uygun şekilde kullandırılması gerekir.
İş Kanununa İlişkin Çalışma Süreleri Yönetmeliğinin 3. maddesinin ikinci fıkrasında, ara dinlenmelerinin iklim, mevsim, yöredeki gelenekler ve işin niteliğine göre yirmidört saat içinde kesintisiz oniki saat dinlenme süresi dikkate alınarak verileceği hükme bağlanmıştır. Değinilen maddenin birinci fıkrasında ise, ara dinlenme süresinin çalışma süresinden sayılmayacağı açıklanmıştır.
Somut olayda , 18/09/2019 tarihli bozma kararında fazla çalışma hesabında davacının çalışmaya başlama saatini sabah 07:30 olarak açıklamasına rağmen raporda bu saatin 07:00 olarak kabulünün HMK. nın 26. maddesine aykırı şekilde talep aşımı olduğu belirtilerek karar bozulmuş, bozma ilamına uyan Mahkemece ek bilirkişi raporu alınmış, hükme esas alınan bu raporda davacının 7:30-18:00 saatleri arasında 1,5 saat ara dinlenme süresi ile haftada 9 saat fazla çalışma yaptığı kabul edilmiş ise de yukarıda belirtildiği üzere ara dinlenme sürelerinin dosya içerisindeki mevcut delillerle ispat edilmediği taktirde günlük çalışma süresine göre belirlenmesi gerekir. Mahkemece, kabul edilen günlük çalışma süresi 10,5 saat olup ara dinlenme süresinin bir saat olarak belirlenmesi gerekirken 1,5 saat ara dinlenme süresinin kabulü hatalıdır.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 10/12/2020 tarihinde oybirliği ile karar verildi.