9. Hukuk Dairesi 2016/33602 E. , 2020/17767 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2016/33602 E. , 2020/17767 K.


'İçtihat Metni'



MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraf vekillerince istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının davalıya ait işyerinde taş kırma makinası ustası olarak aylık 1.500,00 TL net ücret ile kesintisiz biçimde çalıştığını, davacının günlük en az 2,5, haftada en az 15 saat fazla çalışma yaptığını cumartesi günleri ile dini ve resmi tatil günlerinde çalıştığını iş sözleşmesinden kaynaklanan hak ve alacaklarının davalı işveren tarafından ödenmediğini belirterek kıdem tazminatı ve fazla çalışma ücreti ile birlikte bir kısım işçilik alacaklarının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan deliller ve bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz :
Kararı, taraf vekilleri temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davacının yerinde bulunmayan ve sebepleri bildirilmiş olmayan bozma isteğinin, davalının ise aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Davacı işçinin fazla çalışma ücretine hak kazanıp kazanmadığı hususu taraflar arasında uyuşmazlık konusudur.
Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp ispatlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
Fazla çalışmanın ispatı konusunda iş yeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, iş yeri iç yazışmaları, delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın bu tür yazılı belgelerle ispatlanamaması durumunda tarafların dinletmiş oldukları şahit beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada gözönüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
İşyerinde çalışma düzenini bilmeyen ve bilmesi mümkün olmayan tanıkların anlatımlarına değer verilemez.
İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille söz konusu olabilir. Buna karşın, bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda dahi, işçinin geçerli bir yazılı belge ile bordroda yazılı olandan daha fazla çalışmayı yazılı delille ispatlaması gerekir. Bordrolarda tahakkuk bulunmasına rağmen bordroların imzasız olması halinde ise, varsa ilgili dönem banka ve tüm ödeme kayıtları celp edilmeli ve ödendiği tespit edilen miktarlar yapılan hesaplamadan mahsup edilmelidir.
Somut uyuşmazlıkta, davacının fazla çalışma iddiasını tanık anlatımları ile ispat ettiği kabul edilerek, bilirkişi raporunda hesaplanan fazla çalışma ücreti hüküm altına alınmıştır. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda, dosya kapsamındaki imzalı bordrolarda fazla çalışma ücreti tahakkuku bulunduğu, buna göre davacının fazla çalışma ücretine hak kazanmadığı, aksi takdirde tanık anlatımlarına göre haftada 14 saat fazla çalışma yaptığı belirtilmiştir. Gerçekten de dosya kapsamındaki bir kısım bordroların imzalı olduğu, bunun yanında imzalı bir kısım puantaj kayıtlarının bulunduğu anlaşılmaktadır. Mahkemece, gerek imzalı bordrolar gerekse imzalı puantaj kayıtları ile ilgili olarak herhangi bir değerlendirme yapılmamıştır. Dosya kapsamındaki imzalı bordrolar ile yazılı kayıtlar değerlendirilmeden, tanık anlatımlarına göre fazla çalışma iddiasının ispat edildiği sonucuna varılması isabetsizdir. Dairemizce benimsenen esaslara göre, fazla çalışma ücreti tahakkuku içeren imzalı bordroların varlığı halinde, fazla çalışma ücretinin hesabında bu bordroların ait olduğu dönem dışlanmalıdır. Bunun tek istisnası yazılı bir delilin varlığıdır. Bir diğer ifade ile işçi imzalı bordroda belirtilen süreden daha fazla çalıştığı iddiasını ancak yazılı delil ile ispat edebilir. Aksi takdirde, tanık anlatımı ile fazla çalışma ücreti tahakkuku içeren imzalı bordronun aksinin ispatı söz konusu değildir. Somut olayda mahkemece, tanık anlatımına göre sonuca gidilmesi bu bakımdan hatalıdır. Bu itibarla öncelikle imzalı bordrolar ile imzalı puantaj kayıtları birlikte incelenerek, açıklanan ilke ve esaslara uygun olarak değerlendirme yapılmalı, bordrolardaki fazla çalışma süresi ile yazılı kayıtlara göre belirlenen fazla çalışma süresinin birbiri ile örtüşmesi halinde, imzalı bordrolara göre karşılığı ödendiği anlaşılan dönem fazla çalışma alacağının hesabında dışlanmalıdır. Mahkemece, eksik inceleme ile tanık anlatımlarına göre belirlenen fazla çalışma ücretinin hüküm altına alınması hatalı olup, kararın bu sebeple bozulması gerekmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan hükmün yukarıda açıklanan sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 08.12.2020 tarihinde oybirliği ile karar verildi.