9. Hukuk Dairesi 2017/18909 E. , 2020/15235 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2017/18909 E. , 2020/15235 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı isteminin özeti:
Davacı vekili, davacı işçinin iş sözleşmesinin davalı işveren tarafından haksız olarak sona erdirildiğini beyanla kıdem ve ihbar tazminatı ile bir kısım işçilik alacaklarının davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Davalı cevabının özeti:
Davalı vekili, davacı işçinin iş sözleşmesinin davalı işveren tarafından davacının devamsızlığı nedeniyle haklı olarak feshedildiğini beyanla davanın reddini talep etmiştir.
Mahkeme kararının özeti:
Mahkemece, yapılan yargılama sonucunda yazılı gerekçeyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Taraflar arasında davacının fazla çalışma yapıp yapmadığı konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp ispatlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş-çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları, delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın bu tür yazılı belgelerle ispatlanamaması durumunda tarafların dinletmiş oldukları şahit beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada gözönüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille söz konusu olabilir. Buna karşın, bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda dahi, işçinin geçerli bir yazılı belge ile bordroda yazılı olandan daha fazla çalışmayı yazılı delille ispatlaması gerekir. Bordrolarda tahakkuk bulunmasına rağmen bordroların imzasız olması halinde ise, varsa ilgili dönem banka ve tüm ödeme kayıtları celp edilmeli ve ödendiği tespit edilen miktarlar yapılan hesaplamadan mahsup edilmelidir.
Fazla çalışmanın yazılı delil ya da tanıkla ispatı imkan dahilindedir. İşyerinde çalışma düzenini bilmeyen ve bilmesi mümkün olmayan tanıkların anlatımlarına değer verilemez.
Somut uyuşmazlıkta, dava dilekçesinde davacının çalışma saat aralığı belirtilmeksizin cumartesi günleri tamamen çalıştığı ve pazar günleri tatil yapmadığı iddia edilerek fazla çalışma ücreti alacağının davalıdan tahsili talep edilmiş, bu hususta tanık deliline dayanılmıştır.
Mahkemece beyanlarına başvurulan davacı tanıklarından ... davalı işyerinde çalışmadığını, davacının kardeşi olduğunu,davacının haftanın 6 günü 08:00-18:00 saatleri arasında çalıştığını ancak davacının eve gelişinin saat 20:00 civarında olduğunu beyan etmiştir. Diğer davacı tanığı ... ise davalı işyerinde 2011 yılının 10. ayından itibaren 1 buçuk ay süre ile çalıştığını, davacının kendisinden 15 gün sonra işe başladığını, davacının haftanın 7 günü 08:00-21:00 saatleri arasında çalıştığını beyan etmiştir. Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacının haftanın 6 günü 08:00-18:00 saatleri arasında 1 saat ara dinlenmesi ile çalıştığını bu şekilde çalışması nedeniyle haftada 9 saat fazla çalışma yaptığı tespiti ile davacının tüm çalışma dönemi için fazla çalışma ücreti alacağı hesaplanmıştır. Mahkemece davacının fazla çalışma ücreti alacağı bulunduğu belirtilerek istemin kabulüne dair hüküm kurulmuştur. Ne var ki Mahkemece bu alacak kalemi yönünden verilen kabul kararı dosya kapsamına uygun değildir.
Şöyle ki davacının fazla çalışma ücreti alacağı tanık beyanlarına göre tespit edildiği anlaşılmakta ise de davacı tanıklarından ... davalı işyerinde çalışmadığını beyan etmiş olmakla davacının çalışma düzenine ilişkin görgüye dayalı bilgisi bulunmamaktadır. Bu nedenle bu tanığın beyanlarına itibar edilemeyecektir. Diğer davacı tanığı ..., davalı işyerinde 1,5 ay süresince çalıştığını davacının kendisinden 15 gün sonra işe başladığını beyan etmiş olup bu davacı tanığının davacı ile çalışma süresinin 2011 yılında 1 ay süre ile sınırlı olduğu anlaşılmaktadır. Hal böyle olmakla Mahkemece yapılması gereken davacı tanıklarından ...’ın davacıyla birlikte ortak çalışma dönemi ile sınırlı olarak belirlenen dönem yönünden fazla çalışma ücreti alacağı bulunup bulunmadığı belirlenerek sonucuna göre karar verilmesidir. Eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi isabetli olmamıştır.
3-Taraflar arasındaki bir diğer uyuşmazlık davacının ulusal bayram ve genel tatillerde çalışma yapıp yapmadığı konusundadır.
Yukarıda (2) numaralı bentte fazla çalışmaya ilişkin açıklanan ilkeler ulusal bayram ve genel tatillerde çalışma yönünden de geçerlidir.
Somut uyuşmazlıkta, dava dilekçesinde davacının dini bayramlarda dahi büro ve büro dışı işlerde çalıştırıldığı iddia edilerek ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacağının davalıdan tahsili talep edilmiş, bu hususta tanık deliline dayanılmıştır.
Mahkemece beyanlarına başvurulan davacı tanıklarından ... davalı işyerinde çalışmadığını, davacının kardeşi olduğunu, davacının haftanın 6 günü 08:00-18:00 saatleri arasında çalıştığını ancak davacının eve gelişinin saat 20:00 civarında olduğunu, davacının ulusal bayram ve genel tatillerde de aynı şekilde mesaisinin devam ettiğini beyan etmiştir. Diğer davacı tanığı ... ise davacının ulusal bayram ve genel tatillerde çalışmasına ilişkin bilgisinin bulunmadığını beyan etmiştir. Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacının tüm çalışma dönemi için ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacağı hesaplanmıştır. Mahkemece davacının ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacağı hüküm altına alınmıştır. Ne var ki Mahkemece bu alacak kalemi yönünden verilen kabul kararı dosya kapsamına uygun değildir.
Şöyle ki davacının ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacağının tanık beyanlarına göre tespit edildiği anlaşılmakta ise de davacı tanıklarından ... davalı işyerinde çalışmadığını beyan etmiş olmakla davacının çalışma düzenine ilişkin görgüye dayalı bilgisi bulunmamaktadır. Bu nedenle bu tanığın beyanlarına itibar edilemeyecektir. Diğer davacı tanığı ..., davacının ulusal bayram ve genel tatillerde çalışmasına ilişkin bilgisinin bulunmadığını beyan etmiştir. Hal böyle olmakla ulusal bayram ve genel tatillerde çalışma yapıldığı iddiası davacı tarafından ispatlanamamıştır. Mahkemece söz konusu talebin reddi gerekirken yazılı gerekçe ile kabule ilişkin karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
4-Son olarak davacının ücret alacağı bulunup bulunmadığı konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
Davacı 2014 yılı Haziran ayından 15 günlük ve 2014 yılı Temmuz ayından 21 günlük ücretinin ödenmediğini iddia etmektedir. Mahkemece yapılması gereken, davacının çalışma dönemi ile dava tarihine kadar olan döneme ilişkin hesap hareketlerinin celbi suretiyle davacı tarafından ücretinin ödenmediği iddia edilen 2014 yılı Haziran ve Temmuz aylarına ilişkin davalı işveren tarafından yapılan ücret ödemesi bulunup bulunmadığının tespiti ile sonucuna göre karar verilmesidir. Eksik inceleme ile karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 09.11.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.