9. Hukuk Dairesi 2016/28097 E. , 2020/12768 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2016/28097 E. , 2020/12768 K.


'İçtihat Metni'



MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı Milli Savunma Bakanlığı vekili ve mirasçılardan ... tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, müvekkilinin davalı bakanlığa bağlı .../... adresinde 29/09/2012 - 28/06/2013 tarihleri arasında işletme şefi olarak çalıştığını, sigorta kaydının... Yemek Sanayi firması üzerinden yapıldığını, en son net 6.300,00 TL maaş aldığını, yemek ve yol gibi yan haklarının mevcut olduğunu, iş akdini haksız olarak sonlandırıldığını, davalı işverenlikte tüm resmi ve dini bayramlar dahil haftanın 6 günü 07:00 ‘den 19:00, bazen 20:00 ‘a kadar çalışmasına rağmen fazla mesaileri ile resmi ve dini bayram tatili çalışma ücretlerinin ödenmediğini, ... Yemek Sanayi firmasının Milli Savunma Bakanlığı... Kışlası İkmal ve Maliye Okulunun alt işvereni olduğunu, müvekkilinin işçilik alacaklarından davalıların birlikte sorumlu olduğunu belirterek ihbar tazminatı ile fazla mesai ve ulusal bayram genel tatil ücretlerinin davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı kurum vekili davacının müvekkili kurumda ihale alan diğer davalı şirketin çalışanı olduğunu, müvekkili kurumun 506 sayılı kanunun 87. ve 5510 sayılı yasanın 90. vd. maddeleri anlamında asıl işveren olmayıp ihale makamı konumunda olduğunu, ihaleyi kazanan firmaların teknik şartnamede belirtilen sayı ve nitelikte personel istihdam ettiğini, istihdam edilen personelin her türlü işçilik alacaklarının yüklenici firma tarafından karşılandığını, müvekkili idarenin işveren sıfatı taşımadığını, davanın öncelikle husumetten reddi gerektiğini, davacının taleplerinin zaman- aşımına uğradığını, davacının iş akdinin haksız olarak feshedildiğini bildirmesine rağmen ispat külfetini yerine getirmeyerek buna ilişkin hiçbir açıklama yapmayıp bilgi ve belge sunmadığını, davacı ile ihaleyi alan şirket arasında imzalanan sözleşmenin belirli süreli iş sözleşmesi olduğunu, ihbar tazminatı talebinin reddi gerektiğini, dosyada mevcut yüklenici çalışanların ücret ödeme durumu ilan sonuç tutanaklarından da görüleceği üzere davacının müvekkili kurumda fazla çalışma ve genel tatil alacağının bulunmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece yapılan yargılama sonucunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz
Karar Milli Savunma Bakanlığı vekili ve mirasçılardan ... tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1) Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davalıların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2) Davacının fazla çalışma yapıp yapmadığı konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarına ilişkin kurallar burada da geçerlidir. İşçinin imzasını taşıyan bordo sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordonun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda tarafların, tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalara da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
İşyerinde üst düzey yönetici konumda çalışan işçi, görev ve sorumluluklarının gerektirdiği ücretinin ödenmesi durumunda, ayrıca fazla çalışma ücretine hak kazanamaz. Bununla birlikte üst düzey yönetici konumunda olan işçiye aynı yerde görev ve talimat veren bir başka yönetici ya da şirket ortağı bulunması halinde, işçinin çalışma gün ve saatlerini kendisinin belirlediğinden söz edilemeyeceğinden, yasal sınırlamaları aşana çalışmalar için fazla çalışma ücreti talep hakkı doğar. O halde üst düzey yönetici bakımından şirketin yöneticisi veya yönetim kurulu üyesi tarafından fazla çalışma yapması yönünde bir talimatın verilip verilmediğinin de araştırılması gerekir. İşyerinde yüksek ücret alarak görev yapan üst düzey yöneticiye işveren tarafından fazla çalışma yapması yönünde açık bir talimat verilmemişse, görevinin gereği gibi yerine getirilmesi noktasında kendisinin belirlediği çalışma saatleri sebebiyle fazla çalışma ücreti talep edemeyeceği kabul edilmelidir.
Somut olayda davacının davalı işyerinde işletme müdürü olarak çalıştığı anlaşılmakla davacının fiilen çalıştığı yerde üstünde ona emir ve talimat veren amirinin bulunup bulunmadığı araştırılmalı, araştırma sonucu davacının çalıştığı yerde kendisine emir ve talimat veren bir amirinin bulunmadığının anlaşılması halinde mesai saatlerini kendisinin düzenlediği kabul edileceğinden fazla mesai ücret talebinin reddine karar verilmelidir. Yapılan araştırma sonunda, davacının çalıştığı yerde kendisine emir ve talimat veren bir amirinin olduğu tespit edildiği takdirde davacının fazla mesai alacağı değerlendirilmelidir.
SONUÇ: Temyiz olunan hükmün yukarıda açıklanan sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde mirasçı ...'ye iadesine, 21.10.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.