9. Hukuk Dairesi 2016/19204 E. , 2020/7114 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2016/19204 E. , 2020/7114 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ


Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

YARGITAY KARARI

A) Davacı isteminin özeti:
Davacı vekili, davacının davalı işyerinde 19.10.1989-27.07.2012 tarihlerinde çalıştığını, en son brüt 4.200 TL ücret aldığını, davacının kıdem tazminatı alırken askerlik borçlanmasının hesaplanmadığını ve kıdem tazminatının eksik ödendiğini ileri sürerek kıdem tazminatı ve fazla mesai ücreti alacaklarını istemiştir.
B)Davalı cevabının özeti:
Davalı vekili, askerlik borçlanmasının işçinin kıdeme dahil edilmesi için işverenliğin kamuya ait olması ve işçinin emeklilik sebebiyle işyerinden ayrılması gerektiğini, iş akdinin işveren şirket Yönetim Kurulu kararıyla sona erdiğini, emeklilik sebebiyle iş akdini feshetmeyen davacının kıdem tazminatı fark alacağına hak kazanmadığı, davacının her günlük çalışması için 7 saatlik fazla çalışma ücreti ödendiğini, Temmuz ayı fazla çalışma ücretinin de 2013 Mart ayında davacının hesabına ödendiğini, iddia ve taleplerin yersiz olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
C)Yerel Mahkeme kararının özeti:
Mahkemece, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna göre, davacının davalı işyerinde 19.10.1989-27.07.2012 tarihleri arasında çalıştığı, her ne kadar davacı tarafından '' askerlik borçlanması '' süresinin kıdeme ilave edilmediğini askerlik borçlanmasından doğan fark kıdem tazminatı alacağını talep etmiş ise de kamu kurumunda çalışan işçinin hizmet akdinin emeklilik sebebiyle feshetmesi halinde kıdem tazminatı hesabında borçlanılmış olan askerlik süresinin dikkate alınıp kıdeme dahil edilebileceği, hizmet akdinin emeklililk sebebiyle işçi tarafından feshedilmiş olması gerektiği, ancak davacının iş akdinin işveren tarafından feshedildiği ve kıdem tazminatı yanında davacıya ihbar tazminatı ödemesi de yapıldığı, bu durum dikkate alındığında '' askerlik borçlanması süresinin'' kıdeme ilave edilmesi için gerekli olan temel şartın somut olayda gerçekleşmediği, feshin emeklilik sebebiyle işçi tarafından gerçekleşmediği sonuç ve kanaati ile davacının kıdem tazminatı talebinin reddine karar verildiği, davacı tarafından talep edilen fazla mesai ücretine ilişkin yapılan yargılamada davacının Deniz İş Kanunun 26. Maddesinde belirlenmiş olan 8 saatin üstünde 6 saat fazla çalışmasının gerçekleştiği, buna göre haftada 3 gün çalıştığına göre haftada 18 saat fazla çalışmasının gerçekleştiği, dosyaya sunulan 2012 Temmuz bordrosunda davacının brüt 6.682,54 TL fazla çalışma ücreti tahakkuku yapıldığı, hizmet akdinin sonunda davacıya imzalatılan ibraname de brüt 7.304,53 TL fazla çalışma ücreti ödemesi belirtildiği, bu durumda ibraname de belirtilen 7.304,53 TL fazla mesai ücretlerinden mahsup edilerek hesaplama uyarınca karar vermek gerektiği gerekçesi ile kıdem tazminatı talebinin reddine, fazla mesai ücreti talebinin kabulüne karar verilmiştir.
D)Temyiz:
Karar süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
E)Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davalının aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Somut uyuşmazlıkta, fazla mesai ücreti bakımından
Davalı vekilinin temyiz dilekçesine ekli bir kısım bordrolar ve gemi adamı aylık çalışma fişleri mevcuttur. Dosyada halihazırda mevcut bazı bordrolar ve gemi adamı aylık çalışma fişleri de mevcuttur. Uyap sistemi üzerinden gönderilen tüm belgeler fiziki olarak dosyaya alınmalı, belgeler arasında okunaksız olanlar okunaklı şekilde celbedilerek taraflardan sorulup bir değerlendirmeye tabi tutularak sonuca gidilmelidir.
Ayrıca, davalı vekili ...’dan davacının çalışmalarına ve fazla mesai ödemelerine dair belgelerini talep etmektedir. Ödeme belgeleri yargılamanın her aşamasında gözetileceği için İDO’dan davacının çalışma gün ve saatlerine ilişkin belgeler, bordrolar ve varsa fazla mesai ödemelerini gösteren sair belgeler ile bankaya ödemeler yapılmış ise banka adı, şubesi ve hesap numarası sorularak celbedilip gelecek belgeler incelenerek sonuca gidilmelidir.
3-Fazla mesai ödemesi bakımından
Dosyada 15/06/2012 tarihli Sendika temsilcileri tutanağı mevcuttur. Bu tutanakta “Genel Müdürlüğün hazırladığı çalışma çizelgelerine uyulmadığından 01/01/2012 tarihinden itibaren fazla mesai ödemesi yapılamadığı, dolayısı ile 01/01/2012-15/06/2012 arası için çalışılan her 24 saat için 7 saat fazla mesai ücretinin ödenmesi...” yönünde açıklama bulunmaktadır.
01/01/2012-15/06/2012 tarih aralığı için 2012 yılının Temmuz ayı bordrosunda toplu fazla mesai tahakkuku yapıldığı görülmektedir.
Ayrıca, dosyada fazla mesai tahakkuku içeren ibraname mevcuttur.
Hükme esas bilirkişi raporunda, ibranamedeki tahakkukun ve bordrodaki tahakkukun ayrı ayrı ödendiğinin tespit edilemediği gerekçesi ile daha fazla miktar olan ibranamedeki fazla mesai tahakkuku fazla mesai alacağından mahsup edilmiştir. Davacı temyizi de bulunmamaktadır.
O halde, davacının bordroda imzasının olup olmadığı, bordroda imzası yok ise bordrodaki tahakkuk miktarının bankaya ödenip ödenmediği ve ibranamedeki fazla mesai tahakkukunun bankaya ödenip ödenmediği tüm banka kayıtları celbedilerek incelenmelidir.
Davalı vekili, Temmuz/2012 ayı bordrosundaki fazla mesai ücretinin sehven geç olarak Mart /2013 ayında bankaya ödendiğini belirttiğinden, banka kayıtlarının o dönemi de kapsar şekilde celbi gerektiği gözetilmelidir.
2012/ Temmuz ayı bordrosu ödenmiş ise ve bu bordrodaki fazla mesai ücreti tahakkuku, 15/06/2012 tarihli Sendika temsilcileri tutanağında belirtilen sürede fazla mesai süresini karşılamakta ise 01/01/2012-15/06/2012 arası dönem, fazla mesai ücreti hesabında dışlanmalıdır.
2012/ Temmuz ayı bordrosu ödenmiş ise bu bordrodaki toplu fazla mesai ödemesinin tutanakta belirtilen kadar fazla mesaiyi karşılamıyor ise 2012/ Temmuz ayı bordrosunda yapılan ödemeyi tutanakta belirtilen fazla mesai süresine tamamlayacak kadar fazla mesai ücreti hesaplanıp, 01/01/2012-15/06/2012 tarih aralığı dışındaki dönemler için hesaplanan fazla mesai ücreti alacağına eklenmeli, 01/01/2012-15/06/2012 arası dönem, fazla mesai ücreti hesabında bu şekilde dışlanmalıdır.
2012/ Temmuz ayı bordrosu ödenmemiş ise ibranamedeki fazla mesai tahakkuku miktarının mahsup edilmiş olması davacı temyizine uğramadığı için ibranamedeki fazla mesai tahakkuku 2013/879 Esas sayılı eldeki hükme esas bilirkişi raporunda olduğu şekilde aynen mahsup edilmelidir. 15/06/2012 tarihli Sendika temsilcileri tutanağında 01/01/2012-15/06/2012 arası dönem için belirtilen azla mesai süresine göre hesaplanması gereken fazla mesai ücreti ibranamedeki tahakkuktan yüksek ise ibranamedeki tahakkuku tutanaktaki fazla mesai süresine tamamlayacak kadar fazla mesai ücreti hesaplanarak 01/01/2012-15/06/2012 tarih aralığı dışındaki dönemler için hesaplanan fazla mesai ücreti alacağına eklenmeli, 01/01/2012-15/06/2012 arası dönem, fazla mesai ücreti hesabında bu şekilde dışlanmalıdır. Çünkü, hükme esas bilirkişi raporunda, 2012/Temmuz ayı bordrosundaki fazla mesai tahakkuku ile ibranamedeki fazla mesai tahakkukunun aslında aynı fazla mesai çalışmasına ait olabileceği, ayrı çalışmalara ait olan ayrı ödemeler olduğunun tespit edilemediği yönünde açıklama ile sadece ibranamedeki fazla mesai tahakkuku mahsup edilmiştir.
Hem 2012/Temmuz ayı bordrosunun ödendiği hem ibranamedeki fazla mesai tahakkukunun ödendiği anlaşılır ise 2012/Temmuz ayı bordrosundaki ödeme bakımından yukarıda açıklandığı şekilde işlem yapılmalı, neticeten bulunacak fazla mesai ücretinden ibranamedeki tahakkuk ayrıca mahsup edilmelidir.
Diğer yandan, davacının, 01/01/2012-15/06/2012 arasında, 15/06/2012 tarihli Sendika temsilcileri tutanağında 01/01/2012-15/06/2012 arası için belirtilen fazla çalışma süresinden daha fazla fazla mesai yaptığı belgeler ile ispatlanır ise hesaplamalar belge ile ispatlanan fazla mesai saati esas alınarak yapılmalıdır.
F)SONUÇ:
Temyiz olunan kararın yukarda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 07/07/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi