9. Hukuk Dairesi 2017/16007 E. , 2020/5667 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2017/16007 E. , 2020/5667 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK (İŞ) MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı ve davalılardan ... vekilleri tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
YARGITAY KARARI
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının davalı ... Müdürlüğüne bağlı ... Tarım İşletmesinde alt işverenler nezdinde ve en son davalı şirket alt işverenliğinde çoban olarak çalıştığını, davalı ... ile alt işverenler arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğunu, gerçekte davalı Müdürlük işçisi olduğunu, iş sözleşmesinin işverence haklı neden olmadan fesh edildiğini ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatı ile fazla çalışma, yıllık izin, ulusal bayram ve genel tatil alacaklarının tahsilini istemiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ... vekili, müvekkili Genel Müdürlüğe bağlı faaliyet gösteren işletmelerinden biri olan ... Tarım İşletmesi Müdürlüğünce tarım ve hayvancılık işlerinin yürütülmesi için ihale yapıldığını ve diğer davalı şirketin 2014 yılında ihaleyi üstlendiğini, davacının kendi işçileri olmadığını, ihaleyi alan diğer davalı şirket tarafından iş sözleşmesinin fesh edildiğini, işe alım ve işten çıkarmanın tamamen yüklenici firmanın tasarrufunda olduğunu, davalı şirket ile davalı kurum arasında asıl-alt işveren ilişkisinin bulunmadığını ve sorumlulukları olmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Davalı ... Grup Yapı San Tic. Ltd. Şti. vekili ise, zamanaşımı def'ini öne sürerek, diğer davalının açtığı ihaleler sonucu 4 dönem iş üstlendiklerini, çalışan işçilerin alacaklarını ödeyip işin bitmesi nedeniyle fesih bildirimi yaptıklarını, sorumluluğun diğer davalıya ait olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davacının işyerinde emir ve talimatları davalı idarenin kadrolu elemanlarından alması, ücret bordrolarının davalı idare tarafından hazırlanması, puantaj cetvelinin davalı idare tarafından tutulması yine davacının izinlerini davalı idarenin kadrolu elemanlarından alması, çalışma saat ve koşullarının davalı idare tarafından belirlenmesi gibi nedenlerle davalılar arasında muvazaa olduğunun kabul edildiği, buna göre davacının baştan itibaren ... işçisi sayılması gerektiği, davacı alacaklarından bu davalının sorumlu olduğu, diğer davalı şirketin ise davada husumeti bulunmadığı, iş sözleşmesinin işverence haklı
neden olmadan fesh edildiği buna göre davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazandığı ayrıca gibi fazla çalışma, yıllık izin ve genel tatil ücreti alacakları da olduğu gerekçesi ile ...'ne yönelik davanın kısmen kabulüne karar verilirken diğer davalıya yönelik davanın husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davacı ile davalı ... vekilleri temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1-Dava tarihinin 20/02/2015 olmasına rağmen gerekçeli karar başlığında 24/02/2015 olarak yazılması mahallinde düzeltilebilecek maddi hata kabul edilmiştir.
2-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davacı ile davalı ... vekilinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
3-Uyuşmazlık davalılar arasında asıl-alt işveren ilişkisinin muvazaalı kabul edilmesine rağmen, muvazaalı işlemin tarafı olan alt işverenin işçilik alacaklarından sorumlu olup olmayacağı noktasında toplanmaktadır.
Muvazaalı bir hukuki muamele ile üçüncü kişinin ızrar edilmesi ona karşı bir haksız eylem niteliğindedir. Üçüncü kişiler muvazaa nedeniyle hakları halele uğratıldığı takdirde haksız fiil sorumluluğuna dayanarak muvazaalı hukuki işlemi yapan taraflardan zararının tazminini isteyebilir. Muvazaa sebebiyle akdin hükümsüzlüğünün ileri sürülmesinin hakkın kötüye kullanılması sayılan hallerde muvazaa ileri sürülemez. Başka bir değişle kişi kendi muvazaasına dayanarak sorumluluktan kurtulamaz.
Somut uyuşmazlıkta Mahkemece, davalılar arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğu ve davacının başlangıçtan beri asıl işveren Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğünün işçisi olduğu kabul edilerek hüküm altına alınan işçilik alacaklarının adı geçen davalıdan tahsiline karar verilirken muvazaalı işlemin tarafı olan diğer davalı şirket yönünden davanın husumet nedeni ile reddine karar verilmiştir.
Dosyadaki bilgi ve belgeler ile Mahkeme kabulüne göre davalı ... Grup Yapı San Tic. Ltd. Şirketi muvazaalı işlemin tarafı olup, adı geçen davalı şirket kendi muvazaasından yararlanamaz. HGK'nun 03.12.2008 T. 2008/9-704 E, 2008/730 K. sayılı kararında da belirtildiği üzere davalılar arasında muvazaa bulunması nedeniyle maddi sorumluluk açısından davalıların müştereken ve müteselsilen sorumluluğuna karar verilmesi gerekirken, davanın davalı ... Grup Yapı ve San. Tic. Ltd. Şti. yönünden husumet yokluğu gerekçesi ile reddi hatalıdır.
4- Dava belirsiz alacak davasının bir türü olan kısmi eda külli tespit davası olup, bu dava türünde faiz başlangıcına ilişkin Dairemiz uygulaması aynen kısmi davada olduğu gibi dava dilekçesi ile istenen miktar bakımından dava, ıslah ile artırılan miktar bakımından ise ıslah tarihinden itibaren faiz yürütülmesi şeklindedir. Bu nedenle, kıdem tazminatı dışındaki hükmedilen alacaklarda faiz başlangıcı yönünden dava ve talep artırım ayrımı yapılması gerekirken alacakların tamamı için dava tarihinden itibaren işleyecek faize karar verilmesi de hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 16/06/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.