9. Hukuk Dairesi 2016/15868 E. , 2020/5483 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2016/15868 E. , 2020/5483 K.


'İçtihat Metni'



MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hüküm, süresi içinde davacı ve davalılardan ... Uluslararası Nakliyat Ve Pazarlama Ltd. Şti. ve .... vekillerince temyiz edilmiş, davalılar vekillerince duruşma talep edilmiş ise de HUMK.nun 438.maddesi gereğince duruşma isteğinin miktardan reddine ve incelemenin evrak üzerinde yapılmasına karar verilmiş olmakla Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor sunuldu, dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

YARGITAY KARARI

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının davalılar bünyesinde 2007 yılı Nisan ayından, 2011 yılı Ekim ayına kadar uluslararası tır şoförü olarak çalıştığını, davalı firmaların grup firması olduğunu, çalıştığı süre zarfında asgari ücret ve sefer primi ile çalıştığını, sefer başına 765 Euro ücret aldığını, davalının hiçbir haklı gerekçe olmaksızın ve hakları ödenmeden iş akdine son verildiğini, 8 aylık asgari ücretleri ile 2 yıldır sefer başına kesilen 200 Euro olmak üzere sefer prim alacağı olduğunu, ayrıca davacının dini, milli bayramlarda ve resmi tatil günlerinde çalıştığını, yıllık izinlerini kullanmadığını, fazla mesai ödemesi yapılmadığını, asgari geçim ücretlerini almadığını, davalı tarafça işe girişte davacıdan teminat amaçlı boş teminat senedi alındığı, işten çıktığında iade edilmediği bu nedenle teminat senedinin iptali ile, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, sefer primi alacağı, asgari ücret alacağı, fazla mesai ücreti, genel tatil ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti ve asgari geçim indirimi alacağını talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalılar ...Uluslararası Nak. ve Paz. Ltd. Şti. ve ...Uluslararası Nak. ve Lojistik Hiz. Ltd.Şti. vekili, öncelikle bu davanın belirsiz alacak davası olarak açılamayacağını, davacının ... Uluslar arası Nak. ve Paz. Lld. Şti'de 01/05/2007 tarihinde işe başlayıp, 12/1/2008 tarihinde ise iş akdinin haklı nedenle feshedildiğini, ancak davacının 13/2/2008 tarihinde yeniden işe başladığım 16/5/2008 tarihinde yine iş akdini kendi isteği ile (istifa) ayrıldığını, bu dönemden sonra belirtilen şirkette hiç çalışmasının olmadığını, iş akdi feshi tarihinin 16/5/2008 olduğunu, bu tarihten dava tarihi olan 11/7/2013 tarihine kadar 5 yıllık zamanaşımı süresinin dolduğunu, taleplerin zamanaşımına uğradığını, davacının davalılardan ... Uluslararası Nak. ve Lojistik Hiz. Ltd..'de hiç çalışmadığını, aynca davalılar arasında organik bağ olmadığını, davacının dîni, milli bayramlar ve resmi tatil günlerinde çalışmadığını, yurt dışında hafta sonu tırların trafiğe çıkışının yasak olduğunu, davacının davalı şirkette 1 yıldan az çalıştığı yıllık izin kullanma hakkı olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti ve Yargılama Süreci:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davacı vekili ve davalılar ... Uluslararası Nak. ve Paz. Ltd. Şti. ve ... Uluslararası Nak. ve Lojistik Hiz. A.Ş vekili temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davacı vekili ve davalılar ... Uluslararası Nak. ve Paz. Ltd. Şti. ve ... Uluslararası Nak. ve Lojistik Hiz. Ltd. Şti. vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Davacı, davalılar arasında organik bağ bulunduğunu ileri sürerek davalılardan alacaklarının tahsilini talep etmiştir.
Davalılar ... Uluslararası Nak. ve Paz. Ltd. Şti. ve ... Uluslararası Nak. ve Lojistik Hiz. Ltd.Şti. vekili, davacının ... Uluslararası Nak. ve Lojistik Hiz. Ltd.Şti.'de hiç çalışmadığını ve müvekkili ... Şirketi yönünden davanın husumetten reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
Çalışma olgusunu ispat yükü işçiye aittir.
Davacıya ait sigortalı hizmet cetveli incelendiğinde, davalı ... Uluslararası Nakliyat ve Lojistik Hiz Ltd Şti.'den davacı adına çalışma bildirilmediği saptanmıştır.
Yukarıda belirtildiği üzere çalışma olgusunu ispat yükü işçiye ait olup, davacı davalılardan ... Şirketi nezdinde çalıştığını ispatlayamadığından ... Uluslararası Nakliyat ve Lojistik Hiz. Ltd. Şti. yönünden açılan davanın husumetten reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde sonuca gidilmesi hatalıdır.
3- Davacı diğer alacaklarının yanında asgari geçim indirimi alacağını talep etmiş, davalı davacının asgari geçim indirimi alacağınının bulunmadığını savunarak maaş bordroları sunmuş, hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacı ve davalı tanıklarının bu konuda beyanda bulunmadıkları, dosya kapsamında bu alacakla ilgili bilgi bulunmadığı, ispatlanamadığı belirtilerek hesaplama yapılmamış, mahkemece gerekçe de oluşturulmadan bu alacak talebinin reddine karar verilmiştir.
Dosya içeriğine göre, davacının Mayıs 2008 tarihine kadar maaş bordrolarının bulunduğu, Ocak 2008 tarihinden itibaren asgari geçim indirimi tahakkuku yapıldığı, ancak maaş bordrolarının tamamı dosyada bulunmadığı gibi ödendiğine ilişkin banka kayıtları, makbuz v.b yazılı belgenin de dosyada bulunmadığı anlaşılmıştır. Davacının asgari geçim indirimi alacağının ödendiğinin ispat yükü işverene ait olup, dosya kapsamına göre işveren davacının asgari geçim indirimi alacağını ödediğini ispat edememiştir.
Mahkemece yapılacak iş, davacının asgari geçim indirimi alacağı hesaplanarak ve ıslah dilekçesi de gözetilerek sonuca gitmektir.
4-1475 sayılı Yasa'nın 14 üncü maddesinde, “Toplu sözleşmelerle ve hizmet akitleriyle belirlenen kıdem tazminatlarının yıllık miktarı, Devlet Memurları Kanununa tabi en yüksek Devlet memuruna 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre bir hizmet yılı için ödenecek azami emeklilik ikramiyesini geçemez” şeklinde kurala yer
verilmiştir. Belirtilen üst sınır, “genel tavan” olarak adlandırılabilir. En yüksek devlet memuru da Başbakanlık Müsteşarı olduğundan genel tavan, bu görevdeki kişinin emekliliği halinde Emekli Sandığınca ödenecek olan bir yıllık ikramiye oranını geçemeyecektir.
Somut uyuşmazlıkta, iş akdinin fesih tarihi olan 12.04.2011 tarihinde kıdem tazminatı tavanının 2.623,23 TL olmasına rağmen hükme esas alınan bilirkişi raporunda 3.489,32 TL üzerinden hesaplama yapılması da hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı nedenlerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 15.06.2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.