9. Hukuk Dairesi 2017/15580 E. , 2020/3021 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2017/15580 E. , 2020/3021 K.


'İçtihat Metni'



MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ


Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalılardan T.C. ... ve ... İzolasyon Reklam ve Yay. Tem. Peysaj Maden Petrol Tarım İnşaat Turizm San. ve Tic. A.Ş. vekilleri tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

YARGITAY KARARI

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin davalı belediyenin Büyükşehir Yasası ile sınırları içerisinde kalan ... Mahallesi’nde o zamanki adıyla T.C. ... Belediye Başkanlığı bünyesinde 2009 yılı Nisan ayından 2014 yılı Nisan ayına kadar fiili olarak başkan yardımcılığı görevini yürüttüğünü, ancak resmi olarak başkan yardımcılığı kadrosuna atanamadığı için Halka İlişkiler Müdürü konumunda gösterildiğini, iş akdinin davalı tarafından sonlandırıldığını, davacının işe giriş tarihinden işten çıkış tarihine kadar davalı belediyenin personeli olarak çalıştırılmasına rağmen sigortasının diğer davalılar ait iş yerlerinde gösterildiğini, Belediye ile diğer davalılar arasında alt işveren asıl işveren ilişkisi mevcut olduğunu ve davacıya karşı müştereken ve müteselsilen sorumlu olduklarını, davacının çalışmasının kesintisiz olması, ihale süresi ile sınırlı olmaması gibi sebeplerin iş akdinin belirsiz süreli olduğunun göstergesi olduğunu, davacının kıdem tazminatına hak kazandığını ancak bu alacağın kendisine ödenmediğini iddia ederek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla iş akdinin sonlandırılma tarihinden itibaren bankalarca uygulanan en yüksek faizi ile birlikte 15.000,00 TL kıdem tazminatı alacağından, 2009-2014 yılları arasındaki çalışma süresine karşılık gelen kıdem tazminatı alacağının T.C. ..., ... Peyzaj İnş. Tem. Tic. Ltd. Şti ve ....’den, müştereken ve müteselsilen tahsiline, 2009-2013 yılları arasındaki çalışma süresine karşılık gelen kıdem tazminatı alacağının ... Temizlik Gıda Yem. Bilgi İşl. Öz. Sağ. Hiz. Tic. Ltd. Şti.’den diğer davalılarla birlikte müşterek ve müteselsilen tahsiline, 2009-2012 yılları arasındaki çalışma süresine karşılık gelen kıdem tazminatı alacağının ...Tem. Peyz. Org. Tic. San. Ltd. Şti.’den diğer davalılarla birlikte müşterek ve müteselsilen tahsiline, 2009-2011 yılları arasındaki çalışma süresine karşılık gelen kıdem tazminatının ... Peyz. Org. Tem. İnş. Tic. San. Ltd. Şti.’den diğer davalılarla birlikte müştereken ve müteselsilen tahsiline, 2009-2010 yılları arasındaki çalışma süresine karşılık gelen kıdem tazminatı alacağının... Org. Tem.Tic. ve San. Ltd. Şti.’den diğer davalılarla birlikte müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir
B) Davalı T.C. ... Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davacının belediyenin personeli olmadığını ve belediyenin bu davada taraf olmadığını, davanın husumet yönünden reddinin gerektiğin, yüklenicinin sorumluluğu esas olup davalı şirket bünyesinde çalışan işçilerin bu şirkette çalışmalarından kaynaklanan alacaklarından davalı belediyenin sorumlu tutulmasının kabul edilmeyeceği, bu şirketin tüm hakkedişleri belediye kayıtlarında muhasebeleştirilmiş olup bunun dışında belediyenin işçi alacaklarından dolayı sorumlu tutulmasının yasal olarak mümkün olmadığını, 6360 sayılı Yasa gereği kapanan belediyelere yönelik açılan davalarda davalı belediyenin yasal hasım durumunda olduğunu ancak mevcut yasa uyarınca belediyelerin zorunlu olarak kapanması sebebiyle iş akitlerinin sona erdiğini, işçi alacaklarının davalı belediyeye yükletilmesinin hakkaniyete aykırı olduğunu, davalı belediyenin hizmet akitlerinin sona ermesinde kusurunun bulunmadığını, haksız fesih olmadığını, ayrıca söz konusu hizmet alımı işine ilişkin teknik sözleşme uyarınca 4857 sayılı İş Kanunu ve buna ilişkin yürürlükte olan yönetmeliklere göre işçi hak ve yükümlülüklerini gözetmenin yüklenicinin sorumluluğunda olduğunu, işçi alacaklarının zaman aşımına uğradığını savunarak, davanın reddini talep etmiştir.
C) Davalı ...İzolasyon Reklam ve Yay. Tem. Peysaj Maden Petrol Tarım İnşaat Turizm San. ve Tic. A.Ş. cevabının Özeti:
Davalı... Ltd. Şti.'nin unvan değişikliği ile ... Temizlik Ltd. Şti. olduğunu, ... Ltd. Şti.’nin ise yine unvan değişikliği ile ...Tic. Ltd. Şti. olarak tescil edildiğini, son olarak anılan şirketin de unvan değişikliği ile Limited Şirket iken Anonim Şirket olduğunu, davalı şirkete ait eski firmalardan... firmasının T.C. ... Belediyesi ile imzalamış olduğu sözleşme ile 02.01.2010/31.12.2012 tarihleri arası için geçerli hizmet alımı işini üstlendiğini, yine davalı firmaya ait eski firmalardan ... Ltd. Şti. ile T.C. ... Belediyesi arasında imzalanan sözleşme ile 01.01.2012/31.12.2012 tarihleri arası için hizmet alımı işi üstlenildiği ve buna ilişkin belgelerin dosyaya konulduğunu, davalı firmanın, davalılardan T.C. ... Belediyesi’nden almış olduğu 1 yıllık Personel Destek Hizmet Alımı İhalesi nedeniyle davacı ile iş akdi yaptığını, davacının ... Peyzaj-.... personeli iken iş akdinin sonlandığını, T.C. ... Belediyesi tarafından yapılan işin temizlik işi olmadığı bu işin yapılmasının organizasyonu işi olduğunu, asıl ve nihai sorumluluğun ... Belediyesi’nde olduğunu, davacının talep ettiği şekilde 5 yıllık çalışmasının davalı şirket nezdinde olmayıp ihale süreleri ile sınırlı ve aralıklı sürelerde çalıştığını ve bu hususların SGK kayıtları ile sabit olduğunu, davalı aleyhine tazminata hükmedilmesi halinde bil fiil çalıştığı dönem üzerinden tazminat hesabı yapılması gerektiğini, davacının iddia ettiği hak ve alacakların zaman aşımına uğradığını, dava şartı ve husumetin bulunmadığını savunarak davanın reddini talep etmiştir
D) Davalı .... Cevabının Özeti:
06.12.2012 Tarih ve 28489 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan 6360 sayılı Belediyeler Kararnamesi ile T.C. ... Belediye Başkanlığına aktif ve pasifleriyle devredilen T.C. ... Belediye Başkanlığı olan asıl işverenin T.C. ... Belediyesi olduğunu, bu nedenle açılan tazminat davasından T.C. ... Belediyesinin sorumlu olduğunu ve T.C. ... Belediyesi Başkanlığı ile yapmış oldukları sözleşme gereği ... adlı personelin 02.01.2014 - 25.03.2014 tarihleri arası 2 ay 25 gün çalışmış olduğunu, İş Kanunu gereğince kıdem tazminatına davalı firma adına hak kazanılmadığını, 31.12.2013 tarihinde ... Çalışma ve İş Kur İlçe Müdürlüğü’ne 02.01.2014 tarihi itibariyle ekli listedeki istihdam edilip çalıştırılacak işçilerin görev alanlarına göre İş Kur kayıtlarının yapılarak işsiz işçilere ilişkin kayıt formlarının düzenlenerek taraflarına verilmesi için gerekli başvurularının bulunduğunu, geriye dönük çalışmalardan ve tazminat alacaklarından firmalarının sorumlu olmadığına yönelik itirazlarının kabul edilmesini talep ettiklerini, davacının belediye başkan yardımcılığı yaptığını iddia ettiğini, T.C. ... Belediyesi ile yapmış oldukları sözleşme gereği belediye başkan yardımcılığı hizmetinin bulunmadığını, davacının bu iddiasıyla belediyenin asli hizmetlerinde çalıştığını belirttiğini ve bu durumda belediyenin personeli olduğunun ortaya çıktığını, asıl işverenin asli görevlerini alt yüklenicilere yaptıramayacağını ve bundan dolayı sorumluluklarının bulunmadığını, asıl işveren ilişkisine göre maaş ödemelerini belediyenin yaptığını, bu durumda alacak davalarının asıl işverene açılması gerektiğini ve kendilerinin sorumlu olamayacağına ilişkin itirazlarının kabul edilmesini talep ettiklerini, sonuç olarak açılan tazminat davasının T.C. ... Belediyesine açılması gerektiğini savunarak davanın reddini talep etmiştir.
E) Yerel Mahkeme Kararının Özeti
Mahkemece toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
F) Temyiz:
Kararı davalı T.C. ... ile davalı ...İzolasyon Reklam ve Yay. Tem. Peysaj Maden Petrol Tarım İnşaat Turizm San. ve Tic. A.Ş. vekilleri temyiz etmiştir.
G) Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara toplanan delillere kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalı T.C. ... ile davalı ...İzolasyon Reklam ve Yay. Tem. Peysaj Maden Petrol Tarım İnşaat Turizm San. ve Tic. A.Ş. vekillerinin aşağıdaki betlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Alt işverenler arsında işyeri devri halinde kıdem tazminatından devreden işverenlerin sorumluluğu yönlerinden taraflar arasında uyuşmazlık söz konusudur.
1475 sayılı Yasa’nın halen yürürlükte olan 14/2. maddesine göre “...işyerinin devri veya herhangi bir surette el değiştirmesi halinde, işlemiş kıdem tazminatından her iki işveren sorumludur. Ancak, işyerini devreden işverenin sorumlulukları, işçiyi çalıştırdığı süreler ve devir esnasındaki işçinin aldığı ücret seviyesiyle sınırlıdır”.
İşyeri devri halinde kıdem tazminatı bakımından devreden işveren kendi dönemi ve devir tarihindeki son ücreti ile sınırlı olmak üzere sorumludur. 1475 sayılı Yasa'nın 14/2. fıkrasında, devreden işverenin sorumluluğu bakımından bir süre öngörülmediğinden, 4857 sayılı İş Kanunu'nun 6. maddesinde sözü edilen devreden işveren için öngörülen iki yıllık süre sınırlaması, kıdem tazminatı bakımından söz konusu olmaz. O halde kıdem tazminatı yönünden son alt işveren ile asıl işveren açısından işyeri devri öncesi ve sonrasında geçen sürenin tamamı için hesaplama yapılmalı ancak devreden işveren veya işverenler bakımından sadece kendi dönemleri ve devir tarihindeki ücret ile sınırlı sorumluluk belirlenmelidir.
Feshe bağlı diğer haklar olan ihbar tazminatı ve kullanılmayan izin ücretlerinden son işveren sorumlu olup, devreden işverenin bu işçilik alacaklarından herhangi bir sorumluluğu bulunmamaktadır.
İşyerinin devredildiği tarihe kadar doğmuş bulunan ücret, fazla çalışma, hafta tatili çalışması, bayram ve genel tatil ücretlerinden 4857 sayılı İş Kanun'un 6. maddesi uyarınca devreden işveren ile devralan işveren müştereken müteselsilen sorumlu olup, devreden açısından bu süre devir tarihinden itibaren iki yıl süreyle sınırlıdır. Devir tarihinden sonraki çalışmalar sebebiyle doğan sözü edilen işçilik alacakları sebebiyle devreden işverenin sorumluluğunun olmadığı açıktır. Bu bakımdan devirden sonraya ait ücret, fazla çalışma, hafta tatili çalışması, bayram ve genel tatil ücreti gibi işçilik alacaklarından devralan işveren tek başına sorumludur.
Somut uyuşmazlıkta davacı işçi davalı belediyeden iş alan değişen alt işverenler nezdinde ve son olarak ... Tem. İnş. Tur. San. Tic. Ltd. Şti işçisi olarak çalışmıştır. Değişen alt işverenlerde geçen toplam süreye göre kıdem tazminatı hesaplanması ve son alt işveren ile asıl işverenin müştereken müteselsilen sorumluluğuna dair karar verilmesi isabetlidir. Ancak daha önceki alt işverenlerin devreden işveren sıfatıyla sorumlulukları belirlenirken sadece kendi çalıştırdıkları süre ile sınırlandırma yapılması gerekirken, her bir alt işverenin kendinden önceki tüm alt işverenler döneminden sorumlu olduğu şeklinde süre hesabı yapılarak kıdem tazminatından sorumluluğa dair hüküm kurulması hatalıdır. Devreden alt işverenler sadece kendi çalıştırdıkları süre ile ve devir anındaki ücret seviyesi ile sınırlı olarak kıdem tazminatından sorumlu tutulmalıdır.

Mahkemece devreden alt işverenlerin tamamı için önceki alt işveren dönemleri de eklenmek suretiyle sorumluluk belirlenmesi hatalı ise de, kararı devreden alt işverenlerden sadece davalı ...İzolasyon A.Ş. temyiz ettiğinden adı geçen şirketin kıdem tazminatından sorumluluğu yönünden kendi çalıştığı süre ve son ücret seviyesi ile sınırlı sorumluluğuna dair hesaplama yapılmalı ve buna göre karar verilmelidir. Kararı diğer devreden alt işverenler temyiz etmediğinden bu konuda oluşan usulü müktesep hakka riayet olunarak ...İzolasyon A.Ş dışındaki devreden işverenler yönünden bozma öncesi kararda olduğu gibi sorumluluğa dair karar verilmelidir.
Öte yandan dosya içindeki bilgi ve belgelere göre davacı işçi... adlı şirkette 02.01.2010- 31.12.2010 arasında çalışmış, bu şirketin isim değişikliği ve ... adını alması ile 01.01.2012- 31.12.2012 tarihleri arasında aynı şirket nezdinde çalışmıştır. Son olarak ... şirketinin davalı ...İzolasyon A.Ş. adını alması ile... ve ... şirketlerinde geçen süre toplamı için ve 31.12.2012 tarihindeki ücret seviyesi ile sınırlı hesaplamaya gidilmelidir.
Ayrıca belirtmek gerekir ki, hükme esas alınan bilirkişi raporunda devreden işverenlerin sorumluluğunun tespitinde her bir devir tarihindeki kıdem tazminatı tavanı ile sınırlı hesaplamaya gidildiği görülmektedir. Kıdem tazminatı tavan kontrolü salt fesih tarihi itibarıyla yapılmalıdır. İşçinin fesih tarihindeki ücretinin aynı tarihteki kıdem tazminatı tavanını aşması halinde tavan ile sınırlı hesaplamaya gidilmelidir. Devreden işverenin sorumluluğunun belirlenmesinde de fesih tarihindeki tavan sınırlaması dikkate alınmalıdır. İşyerinin devredildiği tarihte geçerli olan kıdem tazminatı tavanı belirlenerek devreden işverenin sorumluluğunun devri tarihindeki tavan miktarı ile sınırlandırılması hatalıdır. ...İzolasyon A.Ş yönünden yukarıdaki esaslar dahilinde kendi dönemiyle sınırlı kıdem tazminatı hesabı yapılırken, iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki tavan kontrolü yapılarak sorumluluğu belirlenmelidir. Ancak bu yönde de devreden işverenlerden sadece davalı ...İzolasyon A.Ş. vekilinin temyizi olduğundan oluşan usulü müktesep hakka riayet olunarak ...İzolasyon A.Ş. dışındaki devreden işverenler yönünden kıdem tazminatı tavanı yönünde de bozma öncesi önceki karardaki gibi sorumluluğa dair hüküm kurulmalıdır.
4- Mahkemece kabule ilişkin hüküm kurulurken hüküm net ve anlaşılır şekilde oluşturulmamıştır.
Kabule göre hükmün 1 numaralı bendinde “16.813,67 TL net kıdem tazminatının (15.160,60 TL’sinden davalı ... Temizlik şirketinin, 11.133,74 TL’sinden davalı ...şirketinin, 7.311,21 TL’sinden davalı ... şirketinin sorumlu olması kaydı ile) hakkındaki dava feragat nedeniyle reddedilen davalı ... Peyzaj şirketi dışındaki davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine” şeklinde hüküm kurulması gerekirken tahsilatın kimden yapılacağı açıklanmadan ve hükümde belirtilen şirketlerin müstakilen sorumlu olduğu izlenimini yaratacak şekilde hüküm kurulması da hatalıdır.
H) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 25/02/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.