9. Hukuk Dairesi 2016/11882 E. , 2020/365 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2016/11882 E. , 2020/365 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraflar vekillerince istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

YARGITAY KARARI

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı-karşı davalı vekili,davacının 01/04/2010 - 15/03/2012 tarihleri arasında davalı - karşı davacı işveren nezdinde işletme müdürü olarak çalıştığını, ücretlerinin ödenmemesi ve sigortasının yapılmaması nedeni ile iş akdini haklı nedenle feshettiğini ileri sürerek kıdem tazminatı, fazla çalışma ücreti, genel tatil ücreti, hafta tatili ücreti ve yıllık izin ücreti alacakları ile ödenmeyen ücret alacaklarını istemiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı-karşı davacı vekili, davacının iş akdini kendi rızası ile feshederek işten ayrıldığını, işyerinde genel müdür olarak çalıştığını, aylık 10.000,00 TL net ücret aldığını, tüm alacaklarının kendisine ödendiğini,davacının davalı firmada üst düzey konumda genel müdür olarak görev yapması nedeni ile kendisine hiç bir zaman fazla çalışması yönünde yazılı ve sözlü bir talimatta bulunulmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Davalı-karşı davacı şirket vekili açtığı karşı davasında ise,davacıya ücreti ile birlikte yüksek miktarlarda avanslarda ödendiğini, davacının ücret ödenmediğini belirttiği dönemde davacıya avans ve maaş ödemeleri ile 116.350,00TL ödendiğini, ücret ödenmediği belirtilen dönemin 8 ay olup davacının 8 aylık toplam maaşının 80.000,00TL olduğunu,davacıya avans olarak bu dönemde 36.350,00TL fazla ödeme yapıldığını belirterek bu fazla ödenen bedelin davacı-karşı davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak asıl davanın ispatlanamadığından reddine, karşı davanın ise süresinde açılmadığından reddine karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı taraflar temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre tarafların aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Karşı dava yönünden
Karşı dava ile ilgili hükümler 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 132 ilâ 135 inci maddeleri (1086 sayılı HUMK. 203-208) arasında düzenlenmiştir. Davalı tarafın, asıl davaya karşı ileri sürdüğü savunmaların yanı sıra davacıdan olan bir hakkının da hüküm altını alınmasını isteyerek dava açmasına “karşı dava” denir.
Karşı davanın açılabilmesi için
a) Asıl davanın açılmış ve hâlen görülmekte olması,
b) Karşı davada ileri sürülecek olan talep ile asıl davada ileri sürülen talep arasında takas veya mahsup ilişkisinin bulunması yahut bu davalar arasında bağlantının mevcut olması, şarttır.
Yasa gereğince, belirtilen bu şartlar gerçekleşmeden karşı dava açılacak olursa, mahkeme, talep üzerine yahut resen, karşı davanın asıl davadan ayrılmasına gerekiyorsa dosyanın görevli mahkemeye gönderilmesine karar verir.
6100 sayılı Yasanın 133 üncü maddesi uyarınca, karşı dava, cevap dilekçesiyle veya esasa cevap süresi içinde ayrı bir dilekçe verilmek suretiyle açılır. Süresinden sonra karşı dava açılması hâlinde, mahkeme davaların ayrılmasına karar verir. Yasanın 134 üncü maddesine göre, asıl davanın herhangi bir sebeple sona ermesi, karşı davanın görülüp karara bağlanmasına engel oluşturmaz.
Kesin yetkinin söz konusu olmadığı hâllerde, asıl davaya bakan mahkeme, karşı davaya bakmaya da yetkilidir.
Karşı davanın dinlenebilmesi için, kural olarak asıl dava ile arasında yakın ilişki bulunmalıdır. Bu yakın ilişki kendisini iki şekilde gösterir.
Bunlardan ilki, davalı, kendisinin de asıl davacıdan alacaklı olduğunu belirterek, bu alacağı ile davacının istekte bulunduğu alacak ve tazminatlardan bunun takas edilmesini karşı dava ile isteyebilir. Ancak, takas için davalının karşı dava açması zorunlu olmayıp, sadece takas savunmasında bulunmakla da yetinebilir. Eğer davalının takas etmek istediği karşılık alacağın miktarı asıl davada istenen alacak kadar veya daha az ise davalının karşı dava açmada hukuki yararı yoktur. Takas savunmasında bulunması yeterlidir. Davalının takas ve mahsup ettiği karşılık alacağı ile asıl davanın konusu alacak arasında bir bağlantı bulunmasına gerek yoktur.
İkinci olarak takas ve mahsup istemi dışındaki hallerde, mutlaka karşı dava ile asıl dava arasında bağlantı bulunmalıdır. Asıl dava ile karşı davanın aynı sebepten doğması veya asıl dava ile karşı davadan biri hakkında verilecek kararın diğerini etkileyecek nitelik taşıması halinde, asıl dava ile karşı dava arasında bağlantı var sayılır.
Asıl dava ile arasında bağlantı bulunmayan ve takas veya mahsup talebini içermeyen bir istem, asıl davaya karşı dava olarak açılamaz. Örneğin işçinin açtığı işçilik alacakları davasına, işverenin karşı dava olarak işçinin taşınmazlarına müdahale ettiğini belirterek müdahalenin önlenmesi davası açamaz. Zira bu davalar arasında bağlantı yoktur. Bağlantı bulunmayan bir karşı dava açılması halinde, karşı davanın tefrik edilerek ilgili mahkemede ayrıca yürütülmesi gerekir.
Karşı dava bağımsız ayrı bir davadır. Bu nedenle de harca tabidir. Dava şartları asıl dava ve karşı dava için ayrı ayrı incelenir. Karşı dava bağımsız bir dava olduğundan, hüküm fıkrasında asıl dava ve karşı dava için verilen kararlar ayrı ayrı gösterilir ve ayrı ayrı harca hükmedilir. Yine vekâlet ücreti de ayrı ayrı takdir edilmelidir. Miktar yönünden temyiz incelemesi, asıl dava ve karşı dava için ayrı ayrı gözetilmelidir. Diğer bir anlatımla, her iki davanın değerlerinin toplamı dikkate alınamaz.
Somut uyuşmazlıkta, karşı dava HMK’nın 133/1. m. gereğince davaya cevap verme süresinde açıldığından mahkemece karşı davanın süresinde açılmadığı gerekçesi ile reddine karar verilmesi hatalıdır. Ayrıca mahkemenin kabulüne göre de HMK’nın 133/2. m. gözardı edilerek davaların ayrılması hususunun düşünülmemeside hatalıdır.
Mahkemece, istek konusu dönem içinde davacı işçiye ücret ve avans ödemeleri olarak ödendiği iddia edilen ödemeler değerlendirilmeli, bu yapılan ödemelerin ücret avansı mı, yoksa iş avansı mı olduğu hususu da tartışılmak suretiyle karşı dava ile ilgili olumlu veya olumsuz bir karar verilmelidir.
3) Asıl Dava Yönünden
Davacının 01.04.2010-15.03.2012 tarihleri arasında işyerinde çalıştığı anlaşılmakta olup davacı işçi iş sözleşmesini ödenmeyen ücretler ve Kuruma ödenmeyen SGK primleri sebebiyle haklı nedenle feshettiğini ileri sürmüştür.
Ödenmeyen ücretlerle ilgili yukarıdaki bend uyarınca bir değerlendirme yapılmalıdır. Ancak diğer fesih nedeni olan sigorta primlerinin ödenmemesi sebebiyle davacının iş sözleşmesini bu fesih nedenine bağlı haklı nedenle feshettiği kabul edilerek kıdem tazminatı isteği hüküm altına alınması gerekirken reddine karar verilmesi hatalıdır.
Ayrıca davacı işçinin davalı şirkette temsile yetkili müdür konumunda olmadığı dosya içerisindeki Ticaret Sicil Gazetesinden anlaşılmakta olup davacının üst düzey yönetici olması yıllık izin kullandırılması ile ilgili işverenin ispat yükünü ortadan kaldırmaz. Davalı işveren tarafından yıllık izinlerin kullandırıldığı imzalı izin defteri ya da eşdeğer yazılı belge ile kanıtlanamadığından yıllık izin ücret alacağı talebinin kabulüne karar verilmesi gerekirken reddine karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 15.01.2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.