10. Hukuk Dairesi 2018/1731 E. , 2018/10735 K.

[İctihat]

10. Hukuk Dairesi 2018/1731 E. , 2018/10735 K.


'İçtihat Metni'

.......
Davacı tarafından, sigortalılık başlangıç tarihinin 02.04.1990 tarihi olduğunun tespitine karar verilmesi istemiyle açılan davanın yargılaması sonucu ..... istemin kabulüne dair verilen hükme karşı davalı Kurum vekilince istinaf yoluna başvurulması ve .....Dairesince, istinaf başvurusunun kısmen kabulüne dair verilen kararın temyizen incelenmesi davalı kurum vekilince istenilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı, dava dışı ...... sigortalılık başlangıç tarihinin 02.04.1990 tarihi olduğunun tespitine karar verilmesini istemiştir.
II-CEVAP
..... vekili, davanın hak düşürücü süreye uğradığını belirtip aleyhe hususları kabul etmeyerek, davanın reddini savunmuştur.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk derece mahkemesi, .......eraber çalıştığı arkadaşlarının beyanlarında, tanıkların da 1990 yılında ...... işyerinde davacı ile birlikte çalıştıklarını beyan ettikleri,..... ait işyeri tarafından 10/10/1973 doğumlu olan davacı için 02/04/1990 tarihli işe giriş bildirgesinin düzenlenerek davalı kuruma verilmesi, kurumun da bunun üzerine davacıya ....... ... sicil numarası vermesi ve tanık beyanları dikkate alındığında davacının davasını ispat ettiği, işe başlangıç tarihinin 02/04/1990 olduğu anlaşıldığından davanın kabulü ile .... sicil numaralı ...... ve ...... kızı 10/10/1973 Kepsut doğumlu ...... T.C. Kimlik numaralı davacı ... ...... sigortalılık başlangıç tarihinin 02/04/1990 olduğunun tespitine, davalı kurum tarafından yaratılan muarazanın men'ine karar vermiştir.
B-BAM KARARI
....... Dairesi, taraflar arasındaki uyuşmazlık konusu tarihte hizmet akdine tabi 1 günlük çalışma olgusunun varlığı belirgin bulunmakla, davacının 02.04.1990 gününde hizmet akdine tabi olarak çalıştığının, sigortalılık başlangıcının ise 18 yaşını doldurduğu 10.10.1991 tarihi olduğunun tespitine karar verilmesi gerektiğinin hükümde gözardı edilmesi hatalı olduğu gerekçesiyle, davalı kurum vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile ilk derece mahkemesi kararını kaldırarak davanın kabulüne, ...... T.C. Kimlik ve ..... sigorta sicil numaralı davacının, dava dışı işveren .......icil numaralı işyerinde 02.04.1990 günü 506 sayılı Kanun hükümleri kapsamında hizmet akdine dayanarak, tüm sigorta kollarına tabi olarak asgari ücretle çalıştığının, anılan 1 günlük sürenin prim ödeme gün sayısı olarak değerlendirilmesi gerektiğinin, malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarının uygulanmasında dikkate alınacak sigortalılık başlangıç tarihinin ise 18 yaşını doldurduğu güne karşılık gelen 10.10.1991 olduğunun tespitine karar vermiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı Kurum vekili, kuruma başvurmadan dava açıldığı, davanın hak düşürücü süreye uğradığı, kurum aleyhine yargılama giderleri yükletilmemesi gerektiğini beyanla kararın bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
506 sayılı Kanunun 108. maddesi gereğince sigortalılık başlangıç tarihinin belirlenmesine ilişkin açılan her dava, sigortalılığın saptanması istemini de içerdiğinden, aynı Kanunun 79/10 maddesi kapsamında bir günlük çalışmanın belirlenmesi davasıdır.
Davalı işverene ait halı atölyesinde 02.04.1990 günü çalışmaya başladığı yönünde hakkında düzenlenen işe giriş bildirgesi davalı Kuruma verilmesine karşın herhangi bir sigortalılık bildirimi ve adına prim ödemesi gerçekleştirilmeyen davacının istemi, sigortalılık başlangıç tarihinin tespitine ilişkin olup mahkemece yapılan yargılamada davanın kabulüne dair verilen karar, davalı kurum vekilinin istinaf başvurusunda bulunması üzerine .....airesi tarafından kısmen kabul edilmiş, ilk derece mahkemesi kararı kaldırılarak davanın kabulüne, ... Kimlik ve ..... sigorta sicil numaralı davacının, dava dışı işveren .... ait ...... sicil numaralı işyerinde 02.04.1990 günü 506 sayılı Kanun hükümleri kapsamında hizmet akdine dayanarak, tüm sigorta kollarına tabi olarak asgari ücretle çalıştığının, anılan 1 günlük sürenin prim ödeme gün sayısı olarak değerlendirilmesi gerektiğinin, malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarının uygulanmasında dikkate alınacak sigortalılık başlangıç tarihinin ise 18 yaşını doldurduğu güne karşılık gelen 10.10.1991 olduğunun tespitine karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağı olan 506 sayılı Kanunun 3. maddesinin II numaralı fıkrasına, 09.07.1987 tarihinde yürürlüğe giren 3395 sayılı Kanunun 1. maddesiyle eklenen (D) bendinde “El halıcılığı dokuma işlerinde çalışanlar hakkında yalnız iş kazaları ile meslek hastalıkları, analık ve hastalık sigorta kolları uygulanır. Ancak bunlar istekleri halinde malullük, yaşlılık ve ölüm sigorta kolları bakımından 85 inci madde hükmüne göre isteğe bağlı sigortalı olabilirler.” düzenlemesine yer verilmiş, sonrasında 06.08.2003 günü yürürlüğe giren 4958 sayılı Kanunun 57. maddesiyle söz konusu bent ilga edilmiş olup yürürlükten kaldırmaya yönelik yasama işleminin geriye yürütüleceğine ilişkin herhangi bir yasal düzenleme bulunmadığından, şu durumda 09.07.1987 – 05.08.2003 (dahil) dönemi bakımından bentte yazılı nitelikteki hizmetin 506 sayılı Kanun hükümleri gereğince uzun vadeli sigorta kollarına tabi zorunlu sigortalılık olarak değerlendirilemeyeceği belirgindir.
Yukarıdaki yasal düzenleme ve açıklamalar ışığında dava irdelendiğinde, anılan Kanun kapsamında malûllük, yaşlılık ve ölüm sigorta kolları bakımından 85. madde gereğince isteğe bağlı sigortalılık başvurusu bulunmayan davacının sunduğu yazılı belgeler karşısında uyuşmazlık konusu dönemde davacının, işverene bağlı olarak yerine getirdiği faaliyetin “el halıcılığı dokuma işi” niteliğinde olup olmadığı belirlendikten sonra, yapılan işin el halıcılığı kapsamında olduğunun anlaşılması halinde davanın reddine, aksi halde kabulüne karar verilmelidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ...... Hukuk Dairesi'nin kararı, yukarıda yazılı nedenlerden dolayı bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz olunan ..... Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/2 maddesi uyarınca yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren ....... Hukuk Dairesi'ne gönderilmesine, 18.12.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.




........