10. Hukuk Dairesi 2018/4866 E. , 2018/7399 K.

[İctihat]

10. Hukuk Dairesi 2018/4866 E. , 2018/7399 K.


'İçtihat Metni'

Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava, rücuan alacak istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davacı Kurum ve davalı ... vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dosyadaki yazılara toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre, davacı Kurumun tüm, davalının sair itirazlarının reddi gerekir.
İnceleme konusu davada; 14.09.2012 tarihinde geçirdiği iş kazası sonucu vefat eden sigortalının hak sahiplerine ödenen gelirin tahsilinin talep edildiği,dosyada alınan 15.05.2014 tarihli kusur raporunda davalı işveren %70, sigortalı %25, şantiye şefi ... %5 oranında kusurlu bulunduğu, mahkemece kusur raporu esas alınarak davanın kabulü yönünde hüküm kurulduğu, Dairemizin 27.03.2017 tarihli ilamı ile olayda 3. Kişi konumunda bulunan ... hakkında 5510 sayılı yasanın 21/4 maddesi gereğince hüküm kurulması gerektiği yönünden bozulduğu, mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda davanın kısmen kabulüne karar verildiği anlaşılmaktadır.
5510 sayılı Yasanın 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 21. maddesi 1. fıkrası ile “iş kazası ve meslek hastalığı, işverenin kastı veya sigortalıların sağlığını koruma ve iş güvenliği mevzuatına aykırı bir hareketi sonucu meydana gelmişse, Kurumca sigortalıya veya hak sahiplerine bu Kanun gereğince yapılan veya ileride yapılması gereken ödemeler ile bağlanan gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değeri toplamı, sigortalı veya hak sahiplerinin işverenden isteyebilecekleri tutarlarla sınırlı olmak üzere, Kurumca işverene ödettirilir.” düzenlemesi getirilmiş olup, 21. maddenin 4. fıkrası ise 3. kişilerin sorumluluğu' İş kazası, meslek hastalığı ve hastalık, üçüncü bir kişinin kusuru nedeniyle meydana gelmişse, sigortalıya ve hak sahiplerine yapılan veya ileride yapılması gereken ödemeler ile bağlanan gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değerinin yarısı, zarara sebep olan üçüncü kişilere ve şayet kusuru varsa bunları çalıştıranlara rücû edilir.' şeklinde düzenlenmiştir.
5510 sayılı Yasanın 21. maddesine göre rücu alacağından sorumluluk belirlenirken kural olarak, işveren yönünden 1. fıkraya göre gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değeri ile yargılamada yöntemince hesaplanacak gerçek (maddi) zarar karşılaştırması yapılıp düşük (az) olan tutar esas alınmalı, üçüncü kişi bakımından ise 4. fıkra gereğince gerçek zarar gözetilmeksizin gelirin ilk peşin sermaye değerinin yarısı benimsenmeli ve bunlara kusur oranları uygulanmalı ise de işveren ve üçüncü kişinin birlikte taraf olarak yer aldığı, başka anlatımla aynı anda 1. ve 4. fıkralara dayalı uyuşmazlıklarda, anılan fıkralarda yer alan hükümlerin nasıl anlaşılması ve giderek ne şekilde uygulama yapılması gerektiği önem arz etmektedir; İşverenin müteselsilen sorumlu olacağı tutar, 1. fıkra gereğince kendi kusur payı gözetilerek sorumlu tutulacağı miktarın (gelirin ilk peşin sermaye değeri x işverenin kusur oranı), üçüncü kişinin 4. fıkraya göre sorumlu olacağı tutar (gelirin ilk peşin sermaye değerinin yarısı x üçüncü kişinin kusur oranı) ile toplamı kadar olmalı, kanun koyucunun getirdiği “gelirin ilk peşin sermaye değerinin yarısı” sınırlaması karşısında üçüncü kişinin müteselsilen sorumlu tutulacağı miktarın ise, gelirin ilk peşin sermaye değerinin yarısı ile işveren de dahil olmak üzere tüm davalıların kusurları toplamının çarpımı sonucu elde edilecek tutar kadar olması gerekmektedir. Bu yaklaşım ve uygulama, işvereni, iç ilişkide üçüncü kişiye rücu edemeyeceği miktarı Kuruma ödemek zorunda bırakmadığından da hakkaniyete uygundur.5510 sayılı Yasanın 21. maddesine göre rücu alacağından sorumluluk belirlenirken kural olarak, işveren yönünden 1. fıkraya göre gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değeri ile yargılamada yöntemince hesaplanacak gerçek (maddi) zarar karşılaştırması yapılıp düşük (az) olan tutar esas alınmalı, üçüncü kişi bakımından ise 4. fıkra gereğince gerçek zarar gözetilmeksizin gelirin ilk peşin sermaye değerinin yarısı benimsenmeli ve bunlara kusur oranları uygulanmalı ise de işveren ve üçüncü kişinin birlikte taraf olarak yer aldığı, başka anlatımla aynı anda 1. ve 4. fıkralara dayalı uyuşmazlıklarda, anılan fıkralarda yer alan hükümlerin nasıl anlaşılması ve giderek ne şekilde uygulama yapılması gerektiği önem arz etmektedir; İşverenin müteselsilen sorumlu olacağı tutar, 1. fıkra gereğince kendi kusur payı gözetilerek sorumlu tutulacağı miktarın (gelirin ilk peşin sermaye değeri x işverenin kusur oranı), üçüncü kişinin 4. fıkraya göre sorumlu olacağı tutar (gelirin ilk peşin sermaye değerinin yarısı x üçüncü kişinin kusur oranı) ile toplamı kadar olmalı, kanun koyucunun getirdiği “gelirin ilk peşin sermaye değerinin yarısı” sınırlaması karşısında üçüncü kişinin müteselsilen sorumlu tutulacağı miktarın ise, gelirin ilk peşin sermaye değerinin yarısı ile işveren de dahil olmak üzere tüm davalıların kusurları toplamının çarpımı sonucu elde edilecek tutar kadar olması gerekmektedir. Bu yaklaşım ve uygulama, işvereni, iç ilişkide üçüncü kişiye rücu edemeyeceği miktarı Kuruma ödemek zorunda bırakmadığından da hakkaniyete uygundur.
Bu itibarla, yukarıda belirtildiği üzere 3. Kişi ... hakkında 5510 sayılı yasanın 21/4 madde uygulaması kapsamında değerlendirme yapılarak 19.417.86 TL kurum zararından sorumlu olduğu yönünde karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
Ne var ki; bu aykırılıkların giderilmesi, yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, hüküm bozulmamalı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun geçici 3. maddesinin yollamasıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 438. maddesi uyarınca düzeltilerek onanmalıdır.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün 1,2,3,4 fıkralarının silinmesine, yerine; '1-Davanın Kısmen Kabulü ile;
36.769.25 TL Kurum alacağının bağlanan gelirler yönünden gelir bağlama onay tarihi, cenaze giderleri yönünden ödeme tarihi, tedavi giderleri yönünden sarf tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine ( davalı 3. kişi ...'in bu miktarın 19.417.86 TL'den sorumlu olmasına), fazlaya ilişkin istemin reddine,
2-Bozma öncesi davalı şirketten tahsiline karar verilen 2.596,37 TL harcın tahsil edilmiş olması halinde karar kesinleştikten sonra istek halinde davalı şirkete iadesine,
Alınması gerekli 2.509,82 TL harçdan 1305.10 TL nin davalılardan müştereken ve müteselsilen, 1.204.72 TL nin davalı ... İnş.San.Tic.Ltd.Şti.'den tahsili ile Hazineye gelir kaydına,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan ... uyarınca kabul edilen kısım üzerinden hesaplanan 4.391,58 TL vekalet ücretinden 2.283.62 TLnin davalılardan müştereken ve müteselsilen, 2.107.96 TL nin ....Tic.Ltd.Şti.'den tahsili ile davacıya verilmesine,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan ... uyarınca reddedilen kısım üzerinden hesaplanan 2.230.89 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalı ...'e verilmesine,
4-Davacı tarafından bozma öncesi yapılan 1.808,35 TL masraf ile bozma sonrası yapılan 176,60 TL masraf olmak üzere toplam 1.984,95 TL yargılama giderinden davanın kabul ve red oranına göre davalılardan alınması gereken 1.918,78 TL den 1.032.17 TL nin davalılardan müştereken ve müteselsilen, 952.78 TL nin....Tic.Ltd.Şti.'den tahsili ile davacıya verilmesine, kalanın davacı üzerinde bırakılmasına,
Davalı ... tarafından yapılan 13,70 TL yargılama giderinin davanın kabul ve red oranına göre 7,00 TL nin davacıdan tahsili ile davalı ...'e verilmesine, kalanın bu davalı üzerinde bırakılmasına,' fıkralarının yazılmasına, kararın bu şekliyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan ...'e iadesine, 03.10.2018 gününde oybirliği ile karar verildi.