10. Hukuk Dairesi 2015/23418 E. , 2018/423 K.

[İctihat]

10. Hukuk Dairesi 2015/23418 E. , 2018/423 K.


'İçtihat Metni'

Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava, rücuen tazminat istemine ilişkindir.
Mahkemece, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davacı Kurum ile davalılar ... Enerji Metal İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve ...Mühendislik Mak. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. vekillerince temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
5510 sayılı Yasa'nın 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 21. maddesi 1. fıkrası ile “iş kazası ve meslek hastalığı, işverenin kastı veya sigortalıların sağlığını koruma ve iş güvenliği mevzuatına aykırı bir hareketi sonucu meydana gelmişse, Kurumca sigortalıya veya hak sahiplerine bu Kanun gereğince yapılan veya ileride yapılması gereken ödemeler ile bağlanan gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değeri toplamı, sigortalı veya hak sahiplerinin işverenden isteyebilecekleri tutarlarla sınırlı olmak üzere, Kurumca işverene ödettirilir.” düzenlemesi getirilmiş olup, 21. maddenin 4. fıkrası ise 3. kişilerin sorumluluğu' İş kazası, meslek hastalığı ve hastalık, üçüncü bir kişinin kusuru nedeniyle meydana gelmişse, sigortalıya ve hak sahiplerine yapılan veya ileride yapılması gereken ödemeler ile bağlanan gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değerinin yarısı, zarara sebep olan üçüncü kişilere ve şayet kusuru varsa bunları çalıştıranlara rücû edilir.' şeklinde düzenlenmiştir.
İnceleme konusu davada; 30.01.2013 tarihinde geçirdiği iş kazası sonucunda vefat eden sigortalının hak sahiplerine yapılan gelirin tahsilinin talep edildiği, mahkemece talep gibi kabule karar verildiği, davalılar ... Enerji Metal İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve ...Mühendislik Mak. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. arasında ... firmasına ait fabrikanın kurutma fırını bacası atık gazlarından sıcak su elde etmek amacıyla ekonomizer cihazı takılmak üzere 26.12.2012 tarihli sözleşme yapıldığı, kaza olayının ...firmasında elektrikçi olarak çalışan ... ile beraberinde gelen ve kendi adına serbest çalışan Kenan Kaya'nın elektrik ve elektro mekanik otomasyon sistemlerinin kurulum ve
ayarlarını yaptıkları sırada meydana geldiği, işyerinde ekonomizerin kurulduğu yerin yanında galvaniz kaplama sistemi ile ilgili havuzların olduğu, bu nedenle kaza sırasında davaya konu sigortalı ..., ...ile birlikte yedi kişinin vefat ettiği, sekiz kişinin yaralandığı, Sosyal Güvenlik Kurumu raporunda olayın iş kazası olduğu, kazanın meydana gelmesinde ... Enerji Metal İnş. Taah. San. Ltd. Şti.'nin % 25, ... ve onun işvereni ...Müh....Ltd. Şti.'nin müştereken % 75 oranında kusurlu olduğunun belirtildiği, dosyada alınan 25.06.2014 tarihli raporda ...Mühendislik Makina İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.'nin % 100 kusurlu bulunduğu, ... Enerji Metal İnş. Taah. San. Ltd. Şti.'ne kusur verilmediği,mahkemece karara da esas alınan 15.12.2014 tarihli raporda ise ...Mühendislik Makina İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.'nin % 50, ... Enerji Metal İnş. Taah. San. Ltd. Şti.'nin % 20, ...'nın % 30 kusurlu olduğunun belirtildiği, ... C. Başsavcılığı tarafından alınan 26.02.2013 tarihli raporda ...Mühendislik Makina İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.'nin sahibi ... asli kusurlu, ... Enerji Metal İnş. Taah. San. Ltd. Şti.'nin sahibi ... ... tali kusurlu bulunduğu, daha sonra ceza dosyasında alınan 06.12.2013 tarihli raporda ise ... ile ... ...'nin kusursuz, ...'nın kusurlu olduğunun belirtildiği, ... 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 2013/94 Esas, 2014/87 Karar sayılı kararı ile ... ile ... ...'nin beraatine karar verilmiş ise de Yargıtay 12. Ceza Dairesinin 2015/1980 Esas, 2016/9867 Karar sayılı 09.06.2016 tarihli ilamı ile sanıkların kusursuz bulunarak beraatlerine karar verilmesinin yerinde olmadığı yönünden bozulduğu anlaşılmaktadır.
Mahkemece hükme esas alınan 15.12.2014 tarihli bilirkişi raporunda ... Enerji Metal İnş. Taah. San. Ltd. Şti.'nin, ...firması tarafından yapılan çalışmalar esnasında kendi çalışanlarının da aynı bölümde çalışmalarına izin verdiği, bu durumun çalışanların sağlık ve güvenliği için uygun olmadığı, yapılan çalışma esnasında ortaya çıkabilecek tehlikeli durumlarla ilgili ...firmasından bilgi alarak gerekli denetimleri yapması gerektiğinden bahisle ilgili firmanın % 20 oranında kusurlu olduğu belirtilmiş ise de ... Enerji Metal İnş. Taah. San. Ltd. Şti.'nin hangi sebeplerle sorumluluğu olduğunun yeterince incelenmemiş ve açıklanmamış olması, ayrıca kaza ile ilgili alınan kusur raporları arasında çelişki olmasına rağmen bu çelişki giderilmeden karar verilmiş olması isabetli değildir.
4857 sayılı İş Kanunu'nun 77’nci maddesi uyarınca, işverenler işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak, işçiler de iş sağlığı ve güvenliği konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlüdürler. İşverenler işyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği önlemlerine uyulup uyulmadığını denetlemek, işçileri karşı karşıya bulundukları mesleki riskler, alınması gerekli tedbirler, yasal hak ve sorumlulukları konusunda bilgilendirmek ve gerekli iş sağlığı ve güvenliği eğitimini vermek zorundadırlar. Anılan madde ile, işverenlere, işçi sağlığı ve iş güvenliği kavramından kapsamlı olarak, her türlü önlemi almak yanında, bir anlamda objektif özen yükümlülüğü de öngörülmektedir. Bu itibarla işverenin, mevzuatın kendisine yüklediği tedbirleri, işçinin tecrübeli oluşu veya dikkatli çalıştığı takdirde gerekmeyeceği gibi bir düşünce ile almaktan sarfınazar etmesi kabul edilemez. Ancak işverenin, üçüncü kişilerin ve sigortalının iş kazasındaki kasıt veya kusurunun
tespitinde iş kazasının oluşumuna ilişkin maddi olguların eksiksiz biçimde saptanması, sorumluluğu gerektiren her koşulun, kendi özelliği çerçevesinde araştırılıp irdelenmesi, işveren ve diğer ilgililerin kusur oran ve aidiyetlerinin bu şekilde belirlenmesi gerekir. Bu sebeple, öncelikle ceza dosyası getirtilerek dava dışı ... ile ... ... hakkında ne karar verildiği incelenmeli, ceza dosyasında mahkum olmaları halinde bu kişilerde kusur dağılımına dahil edilmeli, kaza nedeniyle yedi kişinin öldüğü, sekiz kişinin de yaralandığı dikkate alınarak diğer kişiler yönünden işlem yapılıp yapılmadığı araştırılmalı, ilgili firmalar tarafından alınması gerekli önlemlerin neler olduğunu, bu önlemlerin alınıp alınmadığını, nedenleri ile birlikte açıklayan, tarafların kusur oran ve aidiyetlerini belirleyen, raporlar arasındaki çelişkiyi gideren, denetime elverişli, konusunda uzman yeni bilirkişi heyetinden oluşa uygun rapor alınmalı ve elde edilecek sonuç değerlendirilmek suretiyle hüküm kurulmalıdır.
Yukarıda belirtilen maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik araştırma ve yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davacı Kurum, davalılar ... Enerji Metal İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve ...Mühendislik Mak. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılara iadesine, 25/01/2018 gününde oy birliğiyle karar verildi.