10. Hukuk Dairesi 2017/6615 E. , 2018/141 K.

[İctihat]

10. Hukuk Dairesi 2017/6615 E. , 2018/141 K.


'İçtihat Metni'

İlk Derece Mahkemesi : ... 1. İş Mahkemesi

Dava, 5510 sayılı Yasa'nın 20/3 fırası kapsamında davacıya murisi nedeniyle iş kazası meslek hastalığı sigorta kolundan ölüm geliri bağlanması gerektiğinin tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince hükümde belirtilen gerekçelerle istemin Kabulüne dair verilen karara karşı davalı kurum avukatı tarafından istinaf yoluna başvurulması ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince, istinaf başvurusunun esastan reddine dair verilen kararın temyizen incelenmesi davalı avukatı tarafından istenilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacı murisinin, hayatta iken tutulduğu meslek hastalığı sonucunda % 33,40 oranında sürekli iş göremezlik durumuna girmesi nedeniyle kendisine gelir bağlanmış olup, 17.04.1997 tarihinde vefat ettiği anlaşılmaktadır. Davacı, 5510 sayılı Yasa'nın 20/3 fıkrasına göre, maluliyet oranı %50'nin altında olan sigortalıların iş kazasına bağlı olmaksızın ölümleri halinde hak sahiplerine gelir bağlama imkânının getirilmesi nedeniyle, kendisine 01.10.2011 tarihinden itibaren güncelleme yapılmak suretiyle ölüm geliri bağlanması gerektiğinin tespiti ile aksine Kurum işleminin iptaline karar verilmesini istemiştir.
II-CEVAP:
Davalı Kurum, davacının talebi ile ilgili Kurumca yapılan işlemlerde herhangi bir usulsüzlük veya kanuna aykırılık bulunmadığını, Kurumun yaptığı işlemin doğru olduğunu, bu nedenle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI:
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk derece mahkemesi, davacının talebine göre Davacının babası Rasim Yıldız' ın meslek hastalığı sürekli maluliyeti % 33,40 olup sürekli iş göremezlik geliri almakta iken 01.10.2008 tarihinden önce ölmesi nedeniyle sağlığında almakta olduğu iş bu sürekli iş göremezlik gelirinin 5510 sayılı Kanun'un 55/2 fıkrasındaki güncelleme işlemi yapılarak, aynı yasanın 34. maddesi ve 54 maddesi dikkate alınarak uyarınca davamız davacısına 01.10.2011 tarihinden itibaren gelir olarak bağlanması gerektiğinin tespitine, karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi, sigortalı Rasim Yıldız'ın 13.01.1966 tarihinde tutulduğu meslek hastalığı sonucunda oluşan % 33,40 maluliyeti üzerinden sürekli iş göremezlik durumuna girmesi nedeniyle sürekli iş göremezlik geliri almakta iken, 17.04.1997 tarihinde ölmesi nedeniyle, 5510 sayılı Yasanın 20'inci maddesinin üçüncü fıkrasına göre, dava dilekçesindeki talebi de gözetilerek 5510 sayılı Kanunun 34'üncü madde hükümlerine göre, 01.10.2011 tarihinden itibaren gelir bağlanmasına ilişkin Mahkeme kararı ve gerekçesi yerinde olduğundan dosya kapsamı, mevcut delil durumu ve ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı anlaşılmakla davalının istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan REDDİNE dair karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı kurum, davacı hakkında uygulanan işlemlerin yasaya ve mevzuata uygun olduğunu belirterek ve resen dikkate alınacak diğer nedenlerle kararın bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE ESASIN İNCELEMESİ:
Dava, 5510 sayılı Yasa'nın 20/3 fırası kapsamında davacıya murisi nedeniyle iş kazası meslek hastalığı sigorta kolundan ölüm geliri bağlanması gerektiğinin tespiti istemine ilişkindir.
Bazı hükümleri dışında 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Yasa'nın 20/1. Fıkrasında: İş kazası veya meslek hastalığına bağlı nedenlerden dolayı ölen sigortalının hak sahiplerine, 17’nci madde gereğince tespit edilecek aylık kazancının % 70'i, 55 inci maddenin ikinci fıkrasına göre güncellenerek 34 üncü madde hükümlerine göre gelir olarak bağlanır. Hükmü mevcuttur.
2. Fıkrada ise, “İş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünü % 50 veya daha fazla oranda kaybetmesi nedeniyle sürekli is göremezlik geliri bağlanmış iken ölenlerin, ölümün is kazası veya meslek hastalığına bağlı olup olmadığına bakılmaksızın birinci fıkraya göre belirlenen tutar, 34 üncü madde hükümlerine göre hak sahiplerine gelir olarak bağlanır”. Hükmü mevcut olup, birinci fıkradaki gönderme nedeniyle 5510 sayılı Yasanın 17’nci maddesi ile birlikte 19. Maddelerinin de irdelenmesi gerekir.
5510 sayılı Yasa'nın 17. maddesinde, iş kazası ve meslek hastalığı, hastalık ve analık hallerinde ilgililere ödenecek ödenekler ve bağlanacak gelire esas teşkil edecek günlük kazancın hesaplama yöntemini düzenlenmiştir. Aynı Yasa'nın 19. Maddesinde, iş kazası veya meslek hastalığı sonucu oluşan hastalık ve özürler nedeniyle Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurulları tarafından verilen raporlara istinaden Kurum Sağlık Kurullarınca meslekte kazanma gücünü en az %10 oranında kaybetmiş olanlara, sürekli iş göremezlik geliri bağlanacağı, sigortalının işgücünü tam kaybetmesi halinde, 17. maddeye göre hesaplanan aylık kazancının %70'i oranında, kısmi kaybetmesi halinde ise, tam aylığının hesap edilerek, bunun iş göremezlik derecesi oranındaki tutarının ödeneceği, başka birinin bakımına muhtaç ise, hesap edilen gelirin %100'nün bağlanacağı düzenlemesi getirilmiş olup, Gelir ve aylıkların düzeltilmesi, yükseltilmesi, alt sınırı, ödenmesi ve yoklama işlemleri başlıklı 55. maddenin ikinci fıkrasında, “Bu Kanuna göre bağlanan gelir ve aylıklar, her yılın Ocak ve Temmuz ödeme tarihlerinden geçerli olmak üzere, bir önceki altı aylık döneme göre Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan en son temel yıllık tüketici fiyatları genel indeksindeki değişim oranı kadar artırılarak belirlenir.” düzenlemesini getirmiş, anılan maddenin üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkraları, bağlanacak gelir ve aylıkların alt sınırlarına ilişkin hükümler getirmiştir.
Davanın yasal dayanağı olan 20/3 maddesinde ise “İş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünü % 50 oranının altında kaybetmesi nedeniyle sürekli iş göremezlik geliri bağlanmış iken ölenlerin, ölümün iş kazası veya meslek hastalığına bağlı olmaması halinde sigortalının almakta olduğu sürekli iş göremezlik geliri, 34 üncü madde hükümlerine göre hak sahiplerine gelir olarak bağlanır.” Hükmü mevcuttur.
5510 sayılı Yasanın sistematiği ile 20’nci maddenin düzenleniş biçimi dikkatle irdelenirse, 20. maddenin birinci ve ikinci fıkrasında, iş kazası ve meslek hastalığı sonucu ölen sigortalılarla, iş kazası ve meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünü %50 veya daha fazla oranda kaybetmesi nedeniyle gelir bağlanan sigortalıların ölmesi halinde, ölümün iş kazası veya meslek hastalığına bağlı olup olmadığına bakılmaksızın, sigortalının 17. maddeye göre tespit edilen aylık kazancının 55'inci maddenin ikinci fıkrası uygulaması yapılarak başka bir deyişle, taban gelir, aynı yasanın 17,19 ve 55/3 maddeleri kapsamında belirlendikten sonra ayrıca her 6 aylık sürede artırıma tabi tutularak, 34. madde hükümlerine göre aylık bağlanacağı düzenlemesi getirilmiştir.
Ne var ki, anılan maddenin ikinci fıkrasındaki “birinci fıkraya göre belirlenen tutar“ ibaresine, davanın yasal dayanağı olan üçüncü fıkrada yer verilmemesi karşısında, bu madde gereğince bağlanacak gelirlerde 55'inci maddenin ikinci fıkrasındaki güncellemenin yapılamayacağı sonucu çıkmaktadır. Başka bir deyişle 20'nci maddenin üçüncü fıkrasında, 5510 sayılı Yasanın 17,19 ve 55/3. Maddeleri uygulanabilecek ise de, 55/2 fıkraya işaret eden bir düzenlemenin bulunmaması nedeniyle, birinci ve ikinci fıkralarındaki gibi gelirlerin arttırılmasından söz etmek mümkün değildir.
Diğer taraftan, davacının babası üzerinden hali hazırda 01.04.2007 tarihinden itibaren uzun vadeli sigorta kolları üzerinden ölüm aylığı aldığının anlaşılması karşısında davacı hakkında 5510 sayılı Yasa'nın 54’üncü maddesinin “c” bedinde yer alan “Malûllük, yaşlılık, ölüm sigortaları ve vazife malûllüğü ile iş kazası ve meslek hastalığı sigortasından hak kazanılan aylık ve gelirler birleşirse, sigortalıya veya hak sahibine bu aylık veya gelirlerden yüksek olanın tamamı, az olanın yarısı, eşitliği halinde ise iş kazası ve meslek hastalığından bağlanan gelirin tümü, malûllük, vazife malûllüğü veya yaşlılık aylığının yarısı bağlanır.” hükmünün gözetilmesi gerekmesine, davacının istemine ve temyiz eden kurum sıfatına göre, hükmün kısmi kabul niteliğinde olduğu anlaşılmakla, avukatla temsil edilen davalı SGK lehine, karar tarihi itibariyle yürürlükte olan tarife uyarınca vekâlet ücretine karar verilmesi gerekirken, hatalı değerlendirme sonucu, yazılı şekilde hüküm kurulması, isabetli görülmemiştir.
O hâlde, davalı kurum avukatının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 16.01.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.