10. Hukuk Dairesi 2017/6258 E. , 2018/10181 K.

[İctihat]

10. Hukuk Dairesi 2017/6258 E. , 2018/10181 K.


'İçtihat Metni'

Mahkemesi :İş Mahkemesi


Dava, ... ... Sigortasına giriş tarihinin Türkiye’de sigorta başlangıç tarihi olduğunun tespiti ile yaşlılık aylığı tahsisi istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozmaya uyularak, ilamında belirtildiği şekilde davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
1) Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre, davacı vekilinin yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2) Dava, ... Sigorta Rejimine giriş tarihinin Türkiye'de sigorta başlangıç tarihi olduğunun ve yaşlılık aylığına hak kazandığının tespiti istemlerine ilişkin olup, mahkemenin 31.12.2015 tarihli kararı “... her ne kadar bir ara kararı olsa da; Mahkemece, Yargıtay’ın bozma ilamına uyulması durumunda, bozma kararı lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak doğar ve Mahkeme bu kararından dönemeyeceği gibi bozma ilamı doğrultusunda işlem yapmak zorundadır. 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nda ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda “usulî kazanılmış hak” kavramına ilişkin açık bir hüküm bulunmamakta ise de, bu kurum, davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş, öğretide kabul görmüş ve usul hukukunun vazgeçilmez ana ilkelerinden biri haline gelmiştir. Anlam itibariyle, bir davada, mahkemenin ya da tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakkı ifade etmektedir. Nitekim; Hukuk Genel Kurulu'nun 18.10.1989 gün 541-534, 21.02.1990 gün 10-117; 07.10.1990 gün 439-562; 19.02.1992 gün 635-82; 23.02.1994 gün 936-94; 03.03.2010 gün ve 2010/12-81-118; 27.09.2006 gün ve 2006/19-635 Esas 2006/573 Karar; 15.10.2008 gün ve 2008/19-624 Esas 2008/632 Karar ile 17.02.2010 gün ve 2010/9-71 Esas 2010/87 Karar sayılı kararları da bu doğrultudadır.
Uyulan bozma ilamında belirtildiği üzere;
1- Türk - ... Sosyal Güvenlik Sözleşmesinin 30'uncu maddesi, keza yöntemince yürürlüğe konulmuş Uluslararası sözleşmelerin kanun hükmünde olacağı ve uygulama önceliği bulunduğunu düzenleyen T.C. Anayasa’nın 90'ıncı madde hükümleri uyarınca, davacının sigortalılık başlangıç tarihinin anılan sözleşme hükmü kapsamında belirlenmesi gerekir. Bu nedenle hem sözleşme hükmünün hem de 3201 sayılı Kanunun 5'inci maddesinin birlikte uygulanması imkanı bulunmamaktadır...” gerekçesi ile bozulmuştur.
14.08.1973 tarihli resmi gazetede yayımlanarak 01.08.1973 tarihi itibarıyla yürürlüğe giren Türkiye Cumhuriyeti ile ... Cumhuriyeti arasında imzalanan Sosyal Güvenlik Sözleşmesinin uzun vadeli sigorta kollarından olan “Malüllük, Yaşlılık ve Ölüm (aylıkları) sigortalarına ait müşterek hükümler” başlıklı dördüncü kısmında düzenlenen 30. maddenin 1. bendinde, “...Türk mevzuatının uygulanmasında, “(1) Bir işçi Türk mevzuatına tabi olmadan önce ... Sosyal Güvenlik rejimlerinden birine tabi olmuşsa ... mevzuatına ilk tabi olduğu tarih, malüllük, yaşlılık, ve ölüm sigortalarına ilk defa tabi olduğu tarih olarak kabul edilir.” hükmünü içermektedir.
Eldeki davada, bozma ilamına uyulmuş ise de, ...'da geçen yurtdışı çalışma sürelerinden zorunlu prim ödemeye tabi ilk işe giriş tarihi 01.01.1992 olduğundan, davacının 01.01.1992 tarihinin sigortalılık başlangıcı sayılmasına ilişkin isteminin kabulü gerekmektedir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin, eksik araştırma ve yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 04.12.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.