10. Hukuk Dairesi 2016/9221 E. , 2018/8185 K.

[İctihat]

10. Hukuk Dairesi 2016/9221 E. , 2018/8185 K.


'İçtihat Metni'


Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava, rücuan alacak istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
5510 sayılı Yasanın 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 21. maddesi 1. fıkrası ile “iş kazası ve meslek hastalığı, işverenin kastı veya sigortalıların sağlığını koruma ve iş güvenliği mevzuatına aykırı bir hareketi sonucu meydana gelmişse, Kurumca sigortalıya veya hak sahiplerine bu Kanun gereğince yapılan veya ileride yapılması gereken ödemeler ile bağlanan gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değeri toplamı, sigortalı veya hak sahiplerinin işverenden isteyebilecekleri tutarlarla sınırlı olmak üzere, Kurumca işverene ödettirilir.” düzenlemesi getirilmiştir.
İnceleme konusu davada; 04.12.2011 tarihinde geçirdiği iş kazası sonucu vefat eden sigortalının hak sahiplerine ödenen gelirin tahsilinin talep edildiği, dosyada alınan 23.03.2015 tarihli kusur raporunda davalı işveren % 70, sigortalı % 30 oranında kusurlu bulunduğu, mahkemece kusur raporu esas alınarak davanın kabulü yönünde hüküm kurulduğu, ceza soruşturması neticesinde şantiye şefine atfedilecek bir kusur bulunmadığından kamu adına kovuşturmaya yer olmadığına karar verildiği anlaşılmaktadır.
4857 sayılı İş Kanunu'nun 77’nci maddesi uyarınca, işverenler işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak, işçiler de iş sağlığı ve güvenliği konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlüdürler. İşverenler işyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği önlemlerine uyulup uyulmadığını denetlemek, işçileri karşı karşıya bulundukları mesleki riskler, alınması gerekli tedbirler, yasal hak ve sorumlulukları konusunda bilgilendirmek ve gerekli iş sağlığı ve güvenliği eğitimini vermek zorundadırlar. Anılan madde ile, işverenlere, işçi sağlığı ve iş güvenliği kavramından kapsamlı olarak, her türlü önlemi almak yanında, bir anlamda objektif özen yükümlülüğü de öngörülmektedir. Bu itibarla işverenin, mevzuatın kendisine yüklediği tedbirleri, işçinin tecrübeli oluşu veya dikkatli çalıştığı takdirde gerekmeyeceği gibi bir düşünce ile almaktan sarfınazar etmesi kabul edilemez.
Somut olay, parke taşı imalatı yapılan işyerinde parke taşı döşemecisi olarak çalışmakta olan sigortalının olay tarihinde saat 19.00 sıralarında forklift makinası ile kilitli parke taşlarını kamyona yüklemeye çalıştığı esnada, forklift makinasını el frenini çekmeden çalışır vaziyette bırakarak araçtan inmesi ve kamyonun kasa kapakların açmak için baba denilen parçayı çıkarmaya çalışması ve forklift makinesi çalışır durumda olduğu için ağır ağır yürüyerek sigortalıyı kamyon ile makine arasına sıkıştırarak vefatına sebep olması şeklinde meydana gelmiştir.
Dosya içeriğindeki Kurum müfettiş raporunda ifadeleri bulunan işyeri çalışanlarının, sigortalının da aralarında bulunduğu bazı işçilerin evleri Siverek'de olduğu için işyeri şantiyesinde kaldıkları, saat 18.00 da mesai bittikten sonra sigortalının kendi görevi olmadığı halde forklift makinası ile kilitli parke taşlarını taşımaya çalıştığı, olaydan önce de forklift makinasını birkaç defa kullanmaya çalıştığı için uyarıldığı,sigortalının görevinin stoktaki parke taşlarını palet üstüne dizmek olduğu yönünde beyanda bulundukları anlaşılmaktadır.
Mahkemece dosyada alınan bilirkişi raporu esas alınarak hüküm kurulmuş ise de tespit edilen kusur oranlarının kazanın oluşuna uygun olmadığı, kusur tespiti için yeterli araştırma yapılmadığı anlaşılmaktadır. Ancak işverenin, üçüncü kişilerin ve sigortalının iş kazasındaki kasıt veya kusurunun tespitinde iş kazasının oluşumuna ilişkin maddi olguların eksiksiz biçimde saptanması, sorumluluğu gerektiren her koşulun, kendi özelliği çerçevesinde araştırılıp irdelenmesi, işveren ve diğer ilgililerin kusur oran ve aidiyetlerinin bu şekilde belirlenmesi gerekir.
Yukarıdaki maddi ve hukuki olgular ile iş kazasının oluş şekli de dikkate alınarak ve ceza soruşturma raporu da celp edilmek suretiyle sigortalının forklift makinasını kullanması konusunda işverenin talimatının olup olmadığı, forklift makinasını kullanma sertifikasının bulunup bulunmadığı, sigortalının işyerindeki görevinin mahiyeti, işyerinde uygulanan mesainin nasıl olduğu, fazla mesai yapılıp yapılmadığı hususları araştırılmak suretiyle maddi olgu ve olayın oluş şekli belirlenerek olayın gerçekleştiği iş kolunda iş güvenliği bakımından uzman kişilerden oluşan bilirkişi heyetinden ihlal edilen mevzuat hükümlerini, zararlı sonuçların önlenmesi için koşulların taraflara yüklediği özen ve dikkat yükümüne aykırı davranışın doğurduğu sonuçları irdeleyen, bu bağlamda işverenin ve sigortalının kusur aidiyet ve oranlarını gerekçeleriyle belirleyen, denetime elverişli kusur raporu alınarak sonucuna göre karar vermek gerekirken yetersiz bilirkişi raporuna dayalı, eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın,eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir
O hâlde, davalı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalıya iadesine, 17.10.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.