10. Hukuk Dairesi 2015/24844 E. , 2018/7479 K.

[İctihat]

10. Hukuk Dairesi 2015/24844 E. , 2018/7479 K.


'İçtihat Metni'

.....

Dava, 2926 sayılı Kanun ile 5510 sayılı Kanun'un 4/b-4 maddesi kapsamında..... sigortalılığının tespiti ile yaşlılık aylığına hak kazandığının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde isteğin kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davanın yasal dayanağı, 5510 sayılı ......Kanununun geçici 7. maddesi delaletiyle mülga 2926 sayılı Kanunun 2,3,6,9 ve 10. maddeleridir.
2926 sayılı Kanunun 2.maddesinde, Kanunla veya kanunların verdiği yetkiye dayanılarak kurulan sosyal güvenlik kuruluşları kapsamı dışında kalan ve herhangi bir işverene hizmet akdiyle bağlı olmaksızın, 3. maddenin (b) bendinde tanımlanan tarımsal faaliyette bulunanların ....... sigortalısı sayılacakları belirtilmiştir.
Anılan Kanunun 3. maddesinin (b) bendinde 'Tarımsal faaliyette bulunanlar: kendi mülkünde, ortaklık veya kiralamak suretiyle başkalarının mülkünde, kamuya mahsus mahallerde ekim dikim, bakım, üretim, yetiştirme ve ıslah yollarıyla veya doğrudan doğruya tabiattan istifade etmek suretiyle bitki, orman, hayvan ve su ürünlerinin üretimini, avlanmasını, avcılar ve yetiştiriciler tarafından muhafazasını, taşınmasını sağlayanlar veya bu ürünlerden sair bir şekilde faydalanmak suretiyle kendi adına ve hesabına faaliyette bulunanlar' olarak tanımlanmış, 5. maddesinde, sigortalı olmanın zorunlu olduğu, sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçilemeyeceği ve kaçınılamayacağı, 6. maddesinde ise, diğer sosyal güvenlik kuruluşları kapsamına tabi bir işte çalışanların, çalışmaya başladıkları tarihten bir gün önce, sigortalılıklarının sona ereceği hüküm altına alınmıştır. Ayrıca aynı Kanunun 9. maddesi Kuruma re'sen tescil yükümlülüğü yüklemiştir.


Anılan Kanunun 10. maddesine göre ise, kayıt ve tescil işlemlerinde valilik, kaymakamlık, özel idare, belediye, muhtarlık ve nüfus idareleri kayıtları ile, diğer kamu kurum ve kuruluşlarının, kanunla kurulu meslek kuruluşlarının, tarım satış kooperatifleri ve birliklerinin T.Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi ve tarım kesimine yönelik faaliyette bulunan milli bankaların kayıtlarının esas alınacağı bildirilmiştir.
1-5510 sayılı Kanuna eklenen Geçici 54'üncü maddesinin ikinci fıkrasının son cümlesinde, “...2926 sayılı Kanunun 2'nci, 5'inci ve 9'uncu maddelerine göre kayıt ve tescili yapılanların, sigortalılık tescil ve sürelerine esas tarımsal faaliyetleri ile ilgili kurum ve kuruluş üye kayıtlarının mevzuata uygun olarak yapılmadığının tespit edilmesi üzerine sigortalılıkları geçersiz sayılarak iptal edilenlerin, tescillerinin yapıldığı tarihten 31/12/2010 tarihine kadar geçen sürelere ait prim, gecikme zammı ve gecikme cezalarının 31/12/2013 tarihine kadar ödenmiş olması şartıyla, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendi kapsamındaki sigortalılıkları başlangıç tarihinden itibaren geçerli sayılır...” şeklinde düzenleme mevcut olup anılan hükümde belirtilen koşullar, dava konusu istem için gerçekleşmemiş olup uygulama alanı bulunmamaktadır.
2-Davacının 01.05.1994 tarihi itibariyle tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunu, 01.09.1994 ile 30.04.2008 tarihleri arasında geçen 4744 gün için ihya talebinde bulunduğunu ve Kurumun hazırlayıp kendisine vermiş olduğu ihya ödeme planına göre 16.694,47 TL. tutarı Kurumun banka hesabına ödediğini , daha sonra 01.05.2008 ile 30.04.2014 tarihleri arasında geçen süre için 6552 sayılı Kanun uyarınca yapılandırma talebinde bulunduğunu, Kurumun hazırlayıp kendisine vermiş olduğu yapılandırma planına göre de 2159 gün karşılığı tutarı Kurumun banka hesabına ödediğini , 01.05.2014 ile 28.02.2015 tarihleri arasında geçen 10 aylık ( 300 gün ) prim borcunu da yine Kurumun banka hesabına ödediğini, toplam primi ödenmiş 7323 günü olduğu ve emekliliğe hak kazandığı nedeniyle 27.02.2015 tarihiyle yaşlılık aylığı tahsis talebinde bulunduğunu, tahsis talebine verilen cevap yazısında, tarımsal arazi tapu kaydının 02.08.1999 tarihinde başladığı Kuruma ibraz ettiği müstahsil makbuzlarının ise en son 22.07.1997 yılına ait olduğundan 2926 sayılı yasa gereği ürün satışı yaptığı yılın sonu olan 31.12.1997 tarihi ile ziraat odası kaydının başladığı 10.03.2011 tarihi arasında kalan sürede tarım ....sigortalısı kapsamında hizmet almasının mümkün olmadığının ayrıca 31.03.2015 tarihi itibariyle toplam 2446 gün tarım .....hizmetinin bulunduğunu belirterek ......kısmi emeklilik şartı olan 56 yaş koşulunu sağladığı ancak 5400 gün koşulunu sağlamadığının bildirilerek tahsis talebinin reddedildiği anlaşılmıştır. Esasen davalı Kurumun davacıya ait Kuruma intikal etmiş tevkifatlarını ve Oda kayıt tarihini dikkate almadan 01.09.1994 ile 30.04.2008 arası döneme ait ihya talebini kabul ederek bu çerçevede davacının ödeme yapmasına neden olması yönündeki hatalı işlemi,sigortalıya bu yönde bir hak bahşetmez.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 22.09.2010 gün ve .....Karar numaralı ilamında da açıklandığı üzere, kendi adına ve hesabına bağımsız tarımsal faaliyete dayalı olarak yetiştirilen ürünlerin teslimi sırasında ürün bedelleri üzerinden tevkifat (prim kesintisi) yapılması durumunda zorunlu sigortalılık hak ve yükümlülüğünün tevkifat tarihini izleyen aybaşından itibaren başlatılarak ait olduğu yılın sonuna kadar ve devam eden yıllarda tevkifatlar var ise devam eden en son yılın sonuna kadar davacının sigortalı olarak kabul edilmesi gerekmekte olup, kamu kuruluşu niteliği taşımayan özel gerçek/tüzel kişilerce tevkifat gerçekleştirilmiş ise prim tutarının Kuruma aktarılması koşulu aranmaktadır.
Yukarıdaki yasal düzenlemeler ve açıklamalara göre dava değerlendirildiğinde, davacının, Kurumun kabul ettiği 01.05.1994-31.12.1994,01.05.1996-31.12.1997 dönemleri haricinde kalan süreler için davacının sigortalılık iradesini ortaya koyacak herhangi bir başvurusu, prim ödemesi, ürün satışı veya bu satışlardan yapılan prim tevkifatı bulunması koşuluyla olabileceği gözetilmek suretiyle yapılacak araştırma ve inceleme sonucuna göre karar verilmelidir.
Bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu, yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, taraf vekillerinin bu yönlerini amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 03.10.2018 gününde oy birliğiyle karar verildi.


.....