10. Hukuk Dairesi 2016/11539 E. , 2018/7403 K.

[İctihat]

10. Hukuk Dairesi 2016/11539 E. , 2018/7403 K.


'İçtihat Metni'


Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkeme, ilâmında belirtildiği üzere davanın kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun Geçici 7. maddesi uyarınca davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 79/10. maddesidir. Anılan Kanun'un 6. maddesinde ifade edildiği üzere, “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez.” Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkin olduğundan, özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur.Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde, re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
İnceleme konusu davada; davacı, davalı ... Belediyesinin çay ocağında ilk 1-1,5 sene çaycılık yaptığı,daha sonra yol ve parke işinde çalıştığı,işten ayrılmadan 7-8 ay önce de belediyenin otelinde temizlik işi yaptığı, belediyede sürekli ve kesintisiz çalıştığı halde çalıştığı günlerin kuruma bildirilmediğinden bahisle 14.04.1994-1998 yılı nisan ayına kadar ilgili belediye nezdinde geçen çalışmalarının tespitini talep etmiş, mahkemece davacının Hanak Belediyesinde 14.04.1994-02.03.1998 tarihleri arasında çalıştığının tespitine karar verilmiş ise de hüküm eksik inceleme ve araştırmaya dayalıdır.
Dosyadaki bilgi ve belgelerden, Hanak Belediye Başkanlığı tarafından davacı adına verilmiş 02.03.1998 tarihli işe giriş bildirgesinin olduğu ve 1998/2 dönemde Belediyede geçen 29 gün çalışmasının Kuruma bildirildiği, davalı Belediye Başkanlığı tarafından Kuruma yazılan yazıda, davacının belediyede 1994-1997 yılları arasında belediye encümen kararı ile ihtiyaç doğrultusunda bazı aylarda puantaj üzerinde sigortasız yevmiyeli işçi olarak çalıştırıldığının,1998 yılında ise valilikten alınan aday/ay vizesi oluru ile sigortalı olarak çalıştığının, 1998 yılından sonra kendi isteği ile işten ayrıldığının belirtildiği, 1994, 1995, 1996 yıllarında muhtelif tarihlerde alınan belediye encümen kararlarına istinaden işçilerin çalıştırıldığı, davacının 1994 yılında Haziran, Ağustos, Eylül, Kasım, Aralık aylarında ayda ortalama 15 gün, 1995 yılında Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Ağustos, Eylül, Aralık aylarında ayda 12-20 gün arasında, 1996 yılında Ocak, Şubat, Mayıs, Haziran, Ağustos, Eylül, Ekim, Kasım, Aralık aylarında ayda 12-20 gün arasında çalıştığı, belediye encümen kararlarında işçilerin hangi işte, kaç gün süreyle ve ne kadar ücretle çalışacağının belirtildiği, encümen kararlarında yer alan ücret ve gün üzerinden ödemelerin yapıldığı, 1997 yılına ait belgelerin ise dosya içerisinde bulunmadığı, dosyada dinlenen bordro tanıklarının davacının sürekli ve kesintisiz çalıştığı yönünde beyanda bulundukları anlaşılmaktadır.
Somut davada; davalı işverenin kamu kurumu olduğu, kamu kuruluşlarında çalışanların hizmetlerinin kayıtlara geçirilmesinin ve ücret ödemelerinin belgelere dayandırılmasının asıl olduğu göz önünde tutularak, dava konusu döneme ilişkin işveren nezdindeki ücret tediye bordroları ve konuya ilişkin tüm belgeler eksiksiz olarak getirtilip, anılan belge ve bordrolardan sigortalının imzasını içerenlerden, imza aidiyeti yönünden çekişme bulunmayanlar ile, hata, hile, ikrah halleriyle sakatlığı iddia ve kanıtlanamayan belgelerin içeriklerinde gösterilen gün kadar çalışmanın karinesini teşkil edeceği göz önüne alınmalıdır. Her ne kadar dosyada bordro tanıkları dinlenilmiş ve davacının çalışmasını doğrulamış iseler de, tanıklar da davacı ile aynı şartlarda çalışmış kişiler olduğundan aynı durumda olan kişilerin dinlenilmesi ve birbirlerine yaptıkları tanıklığa itibar edilmesi yerinde değildir. Bu itibarla mahkemece re'sen araştırma yapılarak dava konusu dönemde 1994 yılından itibaren Hanak Belediyesinde kadrolu işçi olarak ve memur olarak çalışanlar tespit edilerek tanık olarak beyanları alınmalı, Kuruma bildirilmeyen hizmetlerin hangi nedenle bildirim dışı kaldığı yeterince araştırma konusu yapılarak, ortaya çıkacak sonuca göre karar verilmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 03.10.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.