10. Hukuk Dairesi 2016/2699 E. , 2018/1765 K.

[İctihat]

10. Hukuk Dairesi 2016/2699 E. , 2018/1765 K.


'İçtihat Metni'

Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi


Dava, aksi Kurum işleminin iptali ile borçlanma bedelinin dava tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte iadesi istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
İnceleme konusu olayda; 1993-2006 tarihleri arası dönemde 3.152 prim gün 4/1-a kapsamında sigortalı çalışması ile 3201 sayılı Yasa kapsamında 25.12.2012 tarihinde yapılmış 2.359 gün yurtdışı borçlanması bulunan davacılar murisi ... 30.12.2014 tarihinde vefat etmesi üzerine; davacı hak sahiplerinin 26.01.2015 günlü “murisleri tarafından yapılmış borçlanma bedelinin iadesi” istemli başvurularının, davalı kurum tarafından“ talepleri halinde bağlanacak ölüm aylığında gözetileceğinden bahisle reddi” üzerine eldeki davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İş bu dava ile davacılar, anılan kurum işleminin iptalini ve murisleri sigortalının hayatta iken 3201 sayılı Yasa kapsamında yurtdışı borçlanma bedeli olarak Kuruma ödediği tutarın dava tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte iadesini istemişler, mahkemece, 3201 sayılı Yasanın 4.madde hükmü kapsamında iadesi gerektiğinden bahisle istemin kabulüne karar verilmiştir.
Yurt Dışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanun’un “Borçlanma tutarı ve borçlanma tutarının iadesi” başlıklı 4.maddesinde “Borçlanılacak her bir gün için tahakkuk ettirilecek borç tutarı, başvuru tarihindeki 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 82 nci maddesinde belirtilen prime esas asgari ve azamî günlük kazanç arasında seçilecek günlük kazancın % 32'sidir. Ancak, prime esas asgari günlük kazancın altında olmamak üzere borçlanma tutarına esas alt sınırı farklı bir miktarda belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir. Borçlanılan süreler, yurda kesin dönüş yapılmış olması şartıyla aylık tahsisi için yazılı talepleri halinde 5510 sayılı Kanunun 41 inci maddesinin son fıkrası hükümlerine göre değerlendirilir. Tahakkuk ettirilen borç tutarı, tebliğ edildiği tarihten itibaren üç ay içerisinde ödenir. Ödeme yapılan gün sayısı prim ödeme gün sayısına ve prime esas kazanca dahil edilir. Tahakkuk ettirilen prim borcunu tebligat tarihinden itibaren üç ay içerisinde ödemeyenler için yeniden başvuru şartı aranır.
Borçlanmadan sonradan vazgeçenler ile yapılan borçlanma sonrasında aylık bağlanması için gerekli şartları yerine getiremeyenlere ve bunların hak sahiplerine talepleri üzerine yaptıkları ödemeler, faizsiz olarak iade edilir… “ hükmü yer almaktadır.
Yasanın açık hükmünden de anlaşılacağı üzere; 3201 sayılı Yasa kapsamında yapılan borçlanmalarda borçlanma bedelinin iadesi ancak, borçlanmadan bilahare vazgeçilmesi ile yapılan borçlanma sonrasında aylık bağlanması için gerekli şartları yerine getiremeyenlere ve bunların hak sahiplerine talepte bulunmaları halinde mümkündür.
İnceleme konusu olayda, 30.12.2004 vefat tarihi itibarıyla sigortalının, 3.152 gün 4/1-a’lı çalışması ve 2.359 gün de yurtdışı borçlanması bulunduğunun anlaşılması, giderek, hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanma şartlarının da varlığı karşısında, anılan yasal mevzuat uyarınca davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçelerle istemin kabulüne karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 07.03.2018 günü oybirliğiyle karar verildi.